Атом құрылысы және Д.И.Менделеев жасаған химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі орны бойынша элементтің және оның қосылыстарының сипаттамасы

Сабақтың тақырыбы:  Атом құрылысы және Д.И.Менделеев жасаған химиялық элементтердің  периодтық жүйесіндегі орны бойынша элементтің және оның  қосылыстарының сипаттамасы.

Сабақтың мақсаты:

           Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, ізденімпаздыққа,жауапкершілікке тәрбиелеу.Өз бетімен жұмыстануын  қалыптастыру.

            Білімділік: Химиялық элементтердің атом құрылысын,периодтық жүйедегі орнын,олардың қосылыстары туралы теориялық білім беру.

            Дамытушылық: Оқушылардың химиялық элементтермен жұмыс істеу қабілеттерін арттыру.Танымдық біліктерін,пәнге деген қызығушылықтарын дамыту.

Сабақтың міндеті:

1.Элементтердің периодтық жүйеде орналасуын есте сақтау.

2.Элементтердің атом құрылысын анықтай білу.

3.Элементтердің металл не бейметалл екенін ажырата білу.

Сабақтың түрі: жаңа ұғым қалыптастыру.

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап,жеке,топтық жұмыстар

Сабақтың көрнекілігі: периодтық жүйе, оқулық, интерактивті тақта, слайдтар, карточка

Сабақтың барысы:

І   Ұйымдастыру    (ІІІ топқа бөлу сыныпты)

Сәлемдесу

Оқушылардың сабаққа қатысын тексеру

Бағалау бетшесін үлестіру.  (Көрісу айтына тоқталып кету)

Қазақ халқының ертеден келе жатқан дәстүрі – көрісу айты. Жасы кішілер үлкендердің үйін аралап, қол алысып, төс қағысып, амандасып көріседі.

«Білім еске сақтау арқылы емес, өз ойының күш салуымен алынғанда білім.»

Л.Толстой.

                   ІІ    Үй тапсырмасын тексеру.

№6  (159 бет) Реттік нөмірлері берілген элементтердің пеиодын,қатарын,тобын анықтаңдар.

І топ:  7,12                      ІІ топ: 17,23                        ІІІ топ: 30,35.41

№7

Мына элементтерді металдық қасиетінің өсуі бойынша орналастырыңдар: бор,бериллий,көміртек,литий                                С→В→Ве→Lі

№8 Берілген элементтердің қайсысында айқын бейметалдық қасиет басым: фосфор, алюминий, кремний, күкірт, фтор, хлор

             ІІІ. Өткен сабаққа қысқаша шолу.

1. «Парольді анықтау»

 І топ: N, Ne, O, AI, Ne, Cr, Ne, Ne, Ag.                (Менделеев)

ІІ топ: Li, Ne, Ar, Ne, Li, Fe, Cu, Li, Al.                (Резерфорд)

ІІІ топ: Zn, Ne, Li, K, Cu, Al, C, Mg, Mn, Ne         (Период жүйе)

2. “Ой қозғау” сұрақтары

1.Д.И.Менделеевтің  периодтық  жүйесіндегі  көлденең  қатар  қалай аталады?

2.Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесіндегі  тік жатқан  қатар  қалай аталады?

3.Периодтық заң дегеніміз не?

4.Изотоптар дегеніміз не?

5.Атом құрылысының  моделін ұсынған кім?

6. Атом ядросының құрамы.

      IV  Жаңа сабақ түсіндіру.

Күннің жадысын және тақырыпты жазайық.

Жоспар:

1. Периодтық жүйенің құрылымы
2. Период пен топтың жіктелуі
3. Периодтық жүйені атом құрылысында сипаттау
4. Химиялық элементке сипаттама

1. Периодтық жүйені 1869 жылы орыс ғалымы Д.И.Менделеев ашты.Периодтық жүйеде 7 период,10 қатар, 8 топ бар.Период бойынша металдық қасиет әлсіреп,бейметалдық қасиет күшейеді. Топ бойынша металдық қасиет күшейіп, бейметалдық қасиет әлсірейді.
2.  

Период

Үлкен                                             Кіші

Топ

Негізгі                                        Қосымша

4.

Калий элементінің  атом құрылысы теориясы және периодтық кестедегі орны бойынша сипаттамасы.

1. Оқулықпен жұмыс. (161 бет)

І топ: №3  Белгісіз химиялық элемент атомының үш электрондық қабаты бар. Оларда )2)8)6 электрондардың орналасуын біле отырып,элементтің периодтық жүйедегі орнын, қасиетін,оксидінің,гидроксидінің,ұшқыш сутекті қосылысынң формуласын анықтаңдар.

S,  ІІІ период, 3 қатар, 6 топ, бейметалл,  SO₃, H₂SO₄, H₂S

ІІ топ: №4 3-периодта орналасқан элементтің жоғары оксидінің құрамы: R₂О₇ осы элемент қай топта және топшада орналасқан?Оксидінің қасиеті қандай?Ұшқыш сутекті қосылысының формуласын жазыңдар.   СІ –хлор, 7-топ,негізгі, СІ₂О₇, НСІ

ІІІ топ: №5 Sе элементінің жоғары оксидінің құрамы мен қасиетін анықтаңдар. Оның қасиетін сипаттайтын реакцияның теңдеуін жазыңдар.        SеО₃ , SеО₃+ Н₂О→Н₂SеО₄

1. “Есептер додасы” (карточка)

Элементердің қосылыстарына есептер шығару.

І топ        1)      240г магний металы  күкірт қышқылымен  әрекеттескенде бөлінетін  сутектің  көлемін есепте (қалыпты жағдайда)

2)    К→ К₂О → КОН →К₂SО₄       

ІІ топ      1)  4г  кальций  металы тұз қышқылымен әрекеттескенде түзілген тұздың массасын

есепте.

2)    Ва →ВаО →Ва(ОН)₂ → ВаСІ₂

ІІІ топ     1)     2,7г алюминий  металы тұз қышқылымен әрекеттескенде бөлінетін тұздың

массасы қандай?

2)   АІ→ АІ₂О₃ → АІ(ОН)₃ →АІ(NО₃)₃

• Химия ғажайып. (тәжірибе)

І топ: Мыс сульфаты мен темір

ІІ топ: Барий хлориді мен күкірт қышқылы

ІІІ топ: Мыс сульфаты мен калий гидроксиді

                VІІІ. “ Менің мекен жайым қандай?”

Кесте бойынша сол элементке сипаттама беріңіз.

І топ: Темір                         ІІ топ: Мыс                    ІІІ топ: Кремний

1.Химиялық таңбасы, аталуы

2.Химиялық элементтің периодтық жүйедегі орны, салыстырмалы атомдық массасы

3. Атом құрамы, құрылысы
4. Қасиеті
5. Оксид, гидроксид, ұшқыш сутекті қосылыстарының формуласы

ІХ. «Сәйкестік тесті»

Галогендер                                                       Sі,Р,С

І валентті элемент                                            Мg,Ca,Sr

Бейметалдар                                                      Na,Li,K

Сілтілік жер металдар                                      N,As,P

Инертті газдар                                                    Br,CL,I

R₂О₅ қай элементтер                                          Ne,Ar,Kr

                                    Х. «Ой-түйін»

1. Периодтық жүйе қай жылы ашылды?
2. Периодтық жүйені кім ашты?
3. Неше период бар,жіктелуі?
4. Неше топ бар,жіктелуі?
5. Период нөміріне қарап нені анықтаймыз?
6. Реттік нөміріне не сәйкес келеді?
7. Нейтронды қалай анықтаймыз?
8. Металдарға қай элементтер жатады?
9. Бейметалдарға қай элементтер жатады?
10. Металдық және бейметалдық қасиет қалай өгереді?

                                  ХІ. Периодтық кестеге шолу.  (өлең жолдары оқылады.)

                                 ХІІ. Бағалау

                                  ХІІІ.Үйге тапсырма     §59    (161 бет, №6,7 есеп.)