«Оттек, оксид. Жану»

  1. Сабақтың тақырыбы: «Оттек, оксид. Жану»
  2. Сабақтың мақсаты:

а/Білімділік: Оттек элементін жай зат, әрі химиялық элемент есебінде түсіндіріп, оқушылар білімін бекіту және тереңдету.

ә/ Дамытушылық: Химиялық формула жаза білуін, теңдеу құру дағдыларын, есеп шығару дағдыларын қалыптастыру.

б/ Тәрбиелік: Топта жұмыс істеуге қалыптастыру, білімділікке тәрбиелеу.

  1. Сабақтың түрі: Ойын сабақ.
  2. Сабақтың өту әдісі: Сұрақ-жауап.
  3. Көрнекілігі: Сызбалар, дидактикалық материалдар, Менделеевтің, ломоносовтың портреттері. Периодтық жүйе.
  4. Пәнаралық байланыс: Физика, математика.
  5. Пайдаланылатын әдебиет: Химия оқулығы, есептер жинағы, «Химия мектепте» журналы.
  6. Сабақтың барысы:Ұйымдастыру кезеңі.
  7. Оқушыларды түгендеу.
  8. Үй тапсырмасын сұрау.
  9. Жаңа сабақты түсіндіру.

Оттек элементін жай зат, әрі химиялық элемент есебінде түсіндіріп, оқушылар білімін бекіту және тереңдету мақсатында жарыс сабағын өткізуді таңдадым. Химиялық формула жаза білуін, теңдеу құру дағдыларын дамыту, химиялық құбылыстар жөніндегі көзқарастарын жетілдіру ізденімпаздыққа жетелейтіні сөзсіз.

«Білімді болуға ұмтылу-заман талабы» деген ұранмен өткен сайыс сұрақ қою арқылыт топпен жұмыстар жүргізіп, ұжымдық ойлау әрекеті мен халық педагогикасының элементтері пайдаландым.

Сынып оқушыларын екі топқа бөлдім.

«Білімпаздар»  Ұраны: «Білекті бірді жығар, білімді мыңды жығар».

Мақсаты: Білген сайын келеді біле бергім,

Біле беру емес еп, тілегі елдің.

«Ойшылдар»  Ұраны: «Білім-таусылмас кен»

Мақсаты: «Сын тұрғысынан ойлаймыз, Білімнің терең жеріне бойлаймыз».

 

І-Бөлім- «Бой сергіту»

Әр топқа 10 сұрақтан беріледі. Оны талдауға  5 минут беріледі.

«Білімпаздар» тобына.

  1. Жер қыртысында неше пайыз оттек бар?.
  2. Оттектің физикалық қасиеттері қандай?.
  3. Өнеркәсіпте оттекті қалай алады?
  4. Қандай реакцияны тотығу реакциясы деп атайды?.
  5. Қандай заттар оксидтер деп аталады?
  6. Табиғатта оттекті бөліп шығаратын реакция.
  7. Ауаның құрамы?.
  8. Қандай реакция экзатермиялық реакция деп аталады?.
  9. Молярлық көлем.
  10. Газдардың салыстырмалы тығыздығы?

«Ойшылдар» тобына

  1. Атмосферада неше пайыз оттек бар?
  2. Озонның физикалық қасиеті қандай?
  3. Зертханада оттекті қандай заттардан алады?
  4. Қандай реакция жану реакциясы деп аталады?.
  5. Өршіткі дегеніміз не?
  6. Оттек қайда қолданылады?
  7. Аллотропия дегеніміз не?
  8. Эндотермиялық реакция дегеніміз не?
  9. Қ.Ж газдардың көлемі қандай?
  10. Газдың тығыздығы қандай?

ІІ-Бөлім. «Сандықтан шыққан басқатырғыштар».

Топ мүшелері сандықшадан нөмірлері бар асықтар алып шығады. 4 асықтан алады. Топ басшысы жауап береді.

№ 1. Оксидтерді табуға арналған «Алтын кілт» ойыны. «Оксид» деген сейфтің шифрін табу.

«Білімпаздар» тобына:

  1. CO2 2. NaOH           НNO        4. CaO         5. SO2       6. MgO
  2. H3RO4 8. Ca (OH)         9. N2O5          10. PH3        11. P2O5    12. ZnSO4

Сейфтің шифрі : 1,4,5,6,9,11

«Ойшылдар» тобына:

  1. Na2O Ba (OH)2       3. KN      4. FeO      5. CO2     6. CaO
  2. KNO3 8. KOH 9. P2O5       10. SiO2     11. CuSO4     12. Ca

Сейфтің шифрі: 1,4,5,6,9,10

№ 2. Оксидтерді атаңыздар:

«Білімпаздар» тобына                                            «Ойшылдар» тобына:

а/CO             б/ FeO           г/ ZnO                           a/NaO           б/CaO           г/MgO

ә/ P2O5           в/H2O3          д/ CaO                           ә/ SiO2            в/ ZnO          д/ H2O3

№3. Оксидтердің формуласын атына сай құрыңыз.

«Білімпаздар» тобына                                            «Ойшылдар» тобына:

а/Натрий оксиді-      б/ Темір (III) оксиді-           a/Калий окиді-           б/Көміртек  (IV) оксиді-

ә/ Күкірт (IV) оксиді-     в/Азот (IV) оксиді-        ә/ Көміртек  (IV) оксиді-       в/Фосфор (V) оксиді-

№4. Оксидтегі химиялық элемент атомының валенттілігін анықтаңыз:

Білімпаздар тобына:                                                         Ойшылдар тобына:

SO3        ZnO   FeO3    HgO         P2O5                             SO2 ,   Al2 O3,     NO,   Cu2O,  NO2

ІІІ. Бөлім. «Сен маған-мен саған».

Әр топ қарсы топқа 2 сұрақтан қояды.

«Білімпаздар» тобына:

№1. Эндотермиялық реакцияларды табыңдар

№2. Оксидтер дегеніміз не?

а/ C+O2=CO2+Q                          б/2H2+O2=2H2O+Q

ә/ 2H2O=2H2+O2-Q                     в/2HgO=2Hg+O2-Q

«Ойшылдар» тобына:

 

а/ N2+3H2=2NH3 +Q                   б/ 2SO2+O2=2SO3+Q

ә/H2+O2=2H2O+Q                       в/2H2O=2H2+O2-Q

№1. Экзотермиялық реакцияларды табыңдар

№2. Тоту дегеніміз не?

  1. IV. Бөлім. «Көсемдікке ұмтылу»

Сұрақтарға, тапсырмаларға ең көп дұрыс жауап берген топ ұтады.

№1. Реакцияны теңестіріңіз.

«Білімпаздар» тобына                                                «Ойшылдар» тобына

Ca=O2 = CaO                                                                 Cu+O2­=CuO

№2. Реакция теңдеуін аяқтап, коэффициенттерін қойып теңестіріңіз.

«Білімпаздар тобына»                                                «Ойшылдар» тобына

Li+O2                                                                            Na+O2

CU4+O2       CO2 +?                                                          C2U4+O2          CO2+    ?

№3. Оттектің массалық үлесін табыңыз.

«Білімпаздар»                                             «Ойшылдар»

CaO                                                             MgO

№4. Сызбанұсқа бойынша реакция теңдеулерін жазыңдар.

«Білімпаздар»                                                                     «Ойшылдар»

KClO3        O2      CO2                                                        KMnO4       O2        SO2

H2O        O2          CuO                                                       H2O2         O2           CuO

№5.

«Білімпаздар»                                                                       «Ойшылдар»

Сутектің қ.ж. тығыздығын есепте                                    Оттектің қ.ж. тығыздығын есепте.

№6.

«Білімпаздар»                                                                      «Ойшылдар»

Массасы 64 г SO2 зат мөлшерін                                        Массасы 44 г  CO2 зат мөлшерін

Есептеңіз                                                                             есептеңіз

1 моль                                                                                   1 мольъ

  1. Бөлім «Жұмбақтас».

Әр топқа 2 тапсырма беріледі.

№1 Реакция теңдеулеріне коэффициенттерін қойып, теңестіріңіздер. Реакцияның қай типіне жатады?

«Білімпаздар»                                                                        «Ойшылдар»

Al+O2         Al2O3                                                                   P+O2                 P2O5

№ 2. Реакцияны аяқтап, коэффициенттерін қойып, теңестіріңіздер.

«Білімпаздар»                                                                    «Ойшылдар»

Zn+    ?            ZnO                                                            Fe+?                  Fe2O3

 

 

5.Сабақты қорыту:

  1. Оқушыларды бағалау
  2. Үйге тапсырма: Қайталау.