Майлау жүйесінің ақаулары және оларға техникалық қызмет көрсету.
Д.Құрманбек атындағы №20 кәсіптік лицейдің арнаулы пән мұғалімі
Темірбек Бақыт Ержігітұлы
Сабақтың тақырыбы:
Д.Құрманбек атындағы №20 кәсіптік лицейдің арнаулы пән мұғалімі
Темірбек Бақыт Ержігітұлы
Сабақтың тақырыбы: Майлау жүйесінің ақаулары және оларға
техникалық қызмет көрсету.
Сабақтың мақсаты :
1.Білімділік: Оқушыларға майлау жүйесі ақаулары және техникалық
күтім түрлері мен олардың маңызын түсіндіру.
2.Дамытушылық: Ақыл-ойын дамыту, өз бетінше ізденуге, шешім қабылдауға
дағдыландыру.
3.Тәрбиелік: Мамандығына қызығушылығын оятып, пәнге сүйіспеншілігін
арттыру.
Сабақтың түрі: Аралас
Сабақтың әдісі: Баяндау әңгіме, сұрақ – жауап
Пәнаралық байланыс: Химия, автокөліктерге техникалық қызмет
көрсету және жөндеу, материалтану, еңбекті
қорғау.
Көрнекіліктер және техникалық оқыту құралдары:
Плакаттар, макеттер, интерактивті тақта, слайдттар, тірек сызба
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі
- Оқушылардың қатысымын және кабинет дайындығын тексеру
- Сабақтың тақырыбымен мақсатын хабарлау
ІІ. Өткен тақырыпты қайталау.
Мұғалім алдын ала интерактивті тақтада таблицаны сол жағын дайындап, сабақ барысында оқушылар оң жағын жазып толтырады
Сұрақтар | Дұрыс жауабы |
1.Схемада көрсетілген майлау жүйесі болшектерінің атауын жазыңыз.
2.М-8Б1 және М-10 Б2 май маркалары белгілерін жазыңыз. 3.Центрифуганың май қысымы бірқалыпты болғ жағд. ротор айн. жиілігі қандай мөлшерде болады | 1-картер, 2- май сорғы ( нас) , 3-редукциялық клапан, 4- май өлш. сүңгі, 5- аралық шестерня, 6- май сүзгісі, 7- температуралық (ред) клапаны, 8- май радиаторы, 9- ағызу клапаны, 10-таратқыш білік, 11-манометр, 12- күйенте осі, 13- бас май каналы, 14- бұлғақ майының қуысы, 15- иінді білік, 16- май құятын қақпақ.
2.М-моторлық; 8-10- кинем. тұтқырлығы, мм2С, 1000С ыстықты; Б,Г-май тобы, 1- карбюр двиг, 2- диз двиг. 3.Шамамен ( 630 рад/ сек) 6000 айн/мин. |
Мұғалім алдын – ала интерактивті тақтада төмендегі таблицаны сол жағын дайындап, сабақ барысында оқушыларды қатыстыра отырып таблицаның оң жағын жазып толтырады, ал оқушылар дәптерлеріне түсіреді .
Ақаулары | Себептері | Жөндеу тәсілдері |
1.Май қысымының жоқтығы.
2.Қысымның мөлшерден төмен не жоғары болуы.
3.Өтелген газдардағы көгілдір түтін.
4.Май тазарту сүзгісінің жеткіліксіз айналымы | 1. Май қысымын көрсеткіш ( монометр) ақаулы. 2.Май насосының білігі сынған. 3.Мотор картерінде май аз.
1.Май өткізгіштерден майдың ағуы. 2.Май қабылдағыштың торы бітелген. 3.Май көрсеткіш ( манометр) ақауы.
1.Картердегі май деңгейі артық құюдан жану камерасына майдың өтуінен
1.Ротор форсункасы мен торының ластанып бітіп қалуы 2.Ротор қақпағы мен түбі арасындағы төсемнің зақымдануы 3.Ротордың осінің айналмай қалуы | 1. Манометрді ауыстыру керек. 2.Білікті ауыстыру керек 3.Майды май өлшеуіш сүңгі үстіңгі белгісіне дейін үстеп құю.
1.Өткізгіштерді тексеріп ақауларды жөндеу керек 2.Май қабылдағыш торын жуып-тазарту. 3.Май қысымын көрсеткішті ауыстыру
1.Артық майды ағызып, өз деңгейін келтіру.
1.Тор мен форсунканы ластан тазарту 2.Төсемді ауыстыру 3.Центрифуганы ауыстыру керек. |
Майлау жүйесіне техникалық қызмет көрсету түрлерін
тірек сызба арқылы түсіндіріледі
- Жаңа сабақты пысықтау. Майлау жүйесі күтімі туралы оқушылардың
білімін пысықтап тексеруге арналған тесттер.
- Жеңіл автомобильдерге № 1 тқ және №2 тқ көрсету кезеңділігі…
а) 3000 км, 12000 км; г) 1000км, 5000км
б) 3500 км, 14000 км; д) 4000км, 16000 км
в) 3000км, 10000км; жауабы : 4000 км , 16000 км
- Жүк автомобиліне № 1 тқ және №2 тқ көрсету кезеңділігі…
а) 3000км, 12000 ; г) 1000 км , 5000 км
б) 3500 км, 14000; д) 4000км, 16000км
в) 3000км, 10000 км жауабы: 3000 км, 10000км
- Маусымдық техникалық қызмет көрсету қай уақытта жүргізіледі?
а) күз-жаз ; г) күнделікті
б) қыс-көктем; д) әр маусымда
в) күз-көктем ; жауабы : күз- көктем.
- Майды ауыстыру ұсынылады:
а) қыздырылған моторда г) Бөлшектелген моторда
б) жұмыс істеп тұрған моторда д) кез келген температурада
в) салқын моторда жауабы: қыздырылған моторда
- Моторды тоқтатқан соң қалыпты жұмыс істейтін май сүзгісінің роторы
айналуын……… тоқтатады.
а) 5-6 мин; г) 3-7 мин;
б) 2,5 -3 мин; д) 5-7 мин;
в) 1-1,5 мин; жауабы: 2,5-3 мин.
- Автомобильдерге техникалық қызмет көрсету кестесі келесі
көрсеткіштерге қарап құрайды:
а) тасымалдаған жүгіне қарап; г)жұмыс істеген сағат санына қарап;
б) шығындалған отынға қарап; д) автомобильдің шыққан жылына қарап;
в) жүрген жолына қарай километрмен
жауабы: жүрген жолына қарай километрмен.
- Қыздырылған мотордың майлау жүйесіндегі майдың қысымы қандай
аралықта болуы керек ?
а) 0-0,2 мпа; г) 0,5-0,8 мпа
б) 0,2-0,4 мпа ; д) 0,5-0,7 мпа
в) 0,4-0,5 мпа жауабы: 0,2-0,4 мпа
- Сабақты қорытындылау.
- Жеке оқушыларды атап өту
2.Оқушыларды бағалау
3.Үйге тапсырма.
Оқулықтар: Автомоб-ң құрылысы және пайдал. §7.5. 79-81 беттер
Оңтүстік Қазақстан облысы
Отырар ауданы
Шәуілдір ауылы
Сабақтың мақсаты :
1.Білімділік: Оқушыларға майлау жүйесі ақаулары және техникалық
күтім түрлері мен олардың маңызын түсіндіру.
2.Дамытушылық: Ақыл-ойын дамыту, өз бетінше ізденуге, шешім қабылдауға
дағдыландыру.
3.Тәрбиелік: Мамандығына қызығушылығын оятып, пәнге сүйіспеншілігін
арттыру.
Сабақтың түрі: Аралас
Сабақтың әдісі: Баяндау әңгіме, сұрақ – жауап
Пәнаралық байланыс: Химия, автокөліктерге техникалық қызмет
көрсету және жөндеу, материалтану, еңбекті
қорғау.
Көрнекіліктер және техникалық оқыту құралдары:
Плакаттар, макеттер, интерактивті тақта, слайдттар, тірек сызба
Сабақтың барысы
І. Ұйымдастыру кезеңі
- Оқушылардың қатысымын және кабинет дайындығын тексеру
- Сабақтың тақырыбымен мақсатын хабарлау
ІІ. Өткен тақырыпты қайталау.
Мұғалім алдын ала интерактивті тақтада таблицаны сол жағын дайындап, сабақ барысында оқушылар оң жағын жазып толтырады
Сұрақтар | Дұрыс жауабы |
1.Схемада көрсетілген майлау жүйесі болшектерінің атауын жазыңыз.
2.М-8Б1 және М-10 Б2 май маркалары белгілерін жазыңыз. 3.Центрифуганың май қысымы бірқалыпты болғ жағд. ротор айн. жиілігі қандай мөлшерде болады | 1-картер, 2- май сорғы ( нас) , 3-редукциялық клапан, 4- май өлш. сүңгі, 5- аралық шестерня, 6- май сүзгісі, 7- температуралық (ред) клапаны, 8- май радиаторы, 9- ағызу клапаны, 10-таратқыш білік, 11-манометр, 12- күйенте осі, 13- бас май каналы, 14- бұлғақ майының қуысы, 15- иінді білік, 16- май құятын қақпақ.
2.М-моторлық; 8-10- кинем. тұтқырлығы, мм2С, 1000С ыстықты; Б,Г-май тобы, 1- карбюр двиг, 2- диз двиг. 3.Шамамен ( 630 рад/ сек) 6000 айн/мин. |
Мұғалім алдын – ала интерактивті тақтада төмендегі таблицаны сол жағын дайындап, сабақ барысында оқушыларды қатыстыра отырып таблицаның оң жағын жазып толтырады, ал оқушылар дәптерлеріне түсіреді .
Ақаулары | Себептері | Жөндеу тәсілдері |
1.Май қысымының жоқтығы.
2.Қысымның мөлшерден төмен не жоғары болуы.
3.Өтелген газдардағы көгілдір түтін.
4.Май тазарту сүзгісінің жеткіліксіз айналымы | 1. Май қысымын көрсеткіш ( монометр) ақаулы. 2.Май насосының білігі сынған. 3.Мотор картерінде май аз.
1.Май өткізгіштерден майдың ағуы. 2.Май қабылдағыштың торы бітелген. 3.Май көрсеткіш ( манометр) ақауы.
1.Картердегі май деңгейі артық құюдан жану камерасына майдың өтуінен
1.Ротор форсункасы мен торының ластанып бітіп қалуы 2.Ротор қақпағы мен түбі арасындағы төсемнің зақымдануы 3.Ротордың осінің айналмай қалуы | 1. Манометрді ауыстыру керек. 2.Білікті ауыстыру керек 3.Майды май өлшеуіш сүңгі үстіңгі белгісіне дейін үстеп құю.
1.Өткізгіштерді тексеріп ақауларды жөндеу керек 2.Май қабылдағыш торын жуып-тазарту. 3.Май қысымын көрсеткішті ауыстыру
1.Артық майды ағызып, өз деңгейін келтіру.
1.Тор мен форсунканы ластан тазарту 2.Төсемді ауыстыру 3.Центрифуганы ауыстыру керек. |
Майлау жүйесіне техникалық қызмет көрсету түрлерін
тірек сызба арқылы түсіндіріледі
- Жаңа сабақты пысықтау. Майлау жүйесі күтімі туралы оқушылардың
білімін пысықтап тексеруге арналған тесттер.
- Жеңіл автомобильдерге № 1 тқ және №2 тқ көрсету кезеңділігі…
а) 3000 км, 12000 км; г) 1000км, 5000км
б) 3500 км, 14000 км; д) 4000км, 16000 км
в) 3000км, 10000км; жауабы : 4000 км , 16000 км
- Жүк автомобиліне № 1 тқ және №2 тқ көрсету кезеңділігі…
а) 3000км, 12000 ; г) 1000 км , 5000 км
б) 3500 км, 14000; д) 4000км, 16000км
в) 3000км, 10000 км жауабы: 3000 км, 10000км
- Маусымдық техникалық қызмет көрсету қай уақытта жүргізіледі?
а) күз-жаз ; г) күнделікті
б) қыс-көктем; д) әр маусымда
в) күз-көктем ; жауабы : күз- көктем.
- Майды ауыстыру ұсынылады:
а) қыздырылған моторда г) Бөлшектелген моторда
б) жұмыс істеп тұрған моторда д) кез келген температурада
в) салқын моторда жауабы: қыздырылған моторда
- Моторды тоқтатқан соң қалыпты жұмыс істейтін май сүзгісінің роторы
айналуын……… тоқтатады.
а) 5-6 мин; г) 3-7 мин;
б) 2,5 -3 мин; д) 5-7 мин;
в) 1-1,5 мин; жауабы: 2,5-3 мин.
- Автомобильдерге техникалық қызмет көрсету кестесі келесі
көрсеткіштерге қарап құрайды:
а) тасымалдаған жүгіне қарап; г)жұмыс істеген сағат санына қарап;
б) шығындалған отынға қарап; д) автомобильдің шыққан жылына қарап;
в) жүрген жолына қарай километрмен
жауабы: жүрген жолына қарай километрмен.
- Қыздырылған мотордың майлау жүйесіндегі майдың қысымы қандай
аралықта болуы керек ?
а) 0-0,2 мпа; г) 0,5-0,8 мпа
б) 0,2-0,4 мпа ; д) 0,5-0,7 мпа
в) 0,4-0,5 мпа жауабы: 0,2-0,4 мпа
- Сабақты қорытындылау.
- Жеке оқушыларды атап өту
2.Оқушыларды бағалау
3.Үйге тапсырма.
Оқулықтар: Автомоб-ң құрылысы және пайдал. §7.5. 79-81 беттер
Оңтүстік Қазақстан облысы
Отырар ауданы
Шәуілдір ауылы