Ұлғайтқыш құралдар Өсімдік жасушасының құрылысы.

Биология пәнінен ашық сабақтар

Ұлғайтқыш құралдар

Өсімдік жасушасының құрылысы.

Затты 3-5 есе үлкейтіп көрсететін құрал:

а)тұтқалы ұлғайтқыш әйнек ә)микроскоп б)ұлғайтқыш қол әйнегі

Затты 10-25 есе үлкейтіп көрсететін құрал:

а)микроскоп ә)тұтқалы ұлғайтқыш әйнек б)ұлғайтқыш қол әйнегі.

Жарық түсіру қызметін атқаратын микроскоп бөлімі:

а)окуляр ә)айна б)объектив в)көру түтігі

Микроскоптың барлық бөлімдері бекітілген тірегі:

а)табан ә)заттық үстелше б)бұранда в)тұтқа

Микроскоптың бірнеше линзасы бар бөлімі:

а) көру түтігі ә)айна б)окуляр в)объектив

Көру түтігін қозғау қызметін атқаратын микроскоп бөлімі:

а)бұранда ә)табан б)тұтқа в)заттық үстелше

7.Барлық күрделі тіршілік әрекеттеріне қатысатын желімтек , созылмалы , қоймалжың тірі зат:

а )цитоплазма ә)жасуша қабықшасы б)ядро в)вакуоль

Тек өсімдік жасаушасында болатын органоид:

а)ядро ә)пластидтер б)вакуоль в)цитоплазма

Жасушаға белгілі пішін, мықтылық қасиет беріп, зақымданудан қорғайтын органоид:

а)цитоплазма ә)жасуша қабықшасы б)ядро в)вакуоль

10.Жасуша ішіндегі сұйықтықтың қысымын реттейтін, керексіз улы заттарды ыдырататын және жасушаның қоректенуіне жұмсалатын шырын жиналатын орын:

а)цитоплазма ә)ядро б)пластидтер в)вакуоль

Цитоплазмасыз тіршілік ете алмайтын, көбеюге қатысатын жасуша бөлігі:

а)вакуоль ә)цитоплазма б)ядро в)пластидтер

Өсімдік тұқымында, тамырында, түйнегінде қор жинауға қатысатын пластидтер:

а)хромопластар ә)лейкопластар б)хлоропластар

Фотосинтез процесіне қатысатын пластидтер:

а)хлоропластар ә)хромопластар б)лейкопластар

Жемтамырларға, піскен жемістерге түс беретін пластидтер:

а) хлоропластар ә)лейкопластар б)хромопластар

Өсімдік ұлпалары.

І-нұсқа

1.Өсімдіктерді әртүрлі қолайсыз жағдайлардан қорғайтын ұлпа:

а)түзуші ә)негізгі б)жабын

2.Тамырдың топырақтан сорып алған минералды тұздарының ерітіндісін жер үсті мүшелеріне жеткізетін ұлпа:

а)бөліп шығарушы ә)өткізгіш б)тірек

3 Жасушалары ұдайы бөлініп, өсімдік өсуін және бүршік жаруын қамтамасыз ететін ұлпа:

а) өткізгіш ә)негізгі б)түзуші

Өсімдіктердің жер асты және жер үсті мүшелерінде қоректік заттарды қорға жинайтын ұлпа:

а)негізгі ә)түзуші б)өткізгіш

Өсімдікті ауру тудыратын микробтар мен зиянды жәндіктерден, малға жем болудан сақтайтын ұлпа:
а)негізгі ә)тірек б)бөліп шығарушы

Өсімдіктің зақымданған жерін қайта қалпына келтіретін ұлпа:
а)жабын ә)түзуші б)өткізгіш
Жасушалары қатты, қиыршықты ұлпа:

а)бөліп шығарушы ә)өткізгіш б)тірек

Хлоропластары бар тірі жасушалы ұлпа:

а)түзуші ә)бөліп шығарушы б)негізгі

Жасушалары ұзын, түтік тәрізді ұлпа:

а) өткізгіш ә)тірек б)негізгі

Судың артық булануынан сақтайтын ұлпа:

а)бөліп шығарушы ә)жабын б)түзуші.

Сабаққа , жапырақ сағағына , жүйкелеріне беріктік қасиет беретін ұлпа:

а)тірек ә)негізгі б)өткізгіш

Сүт жолы мен шайыр жолы ашылатын ұлпа:

а)жабын ә)бөліп шығарушы б)негізгі

Өсімдік ұлпалары.

ІІ-нұсқа

Жасушалары арасында ауа кеңістіктері бар ұлпа:

а)тірек ә)негізгі б)түзуші

Сабақ пен тамыр ұшында орналасатын ұлпа:

а)түзуші ә)жабын б)өткізгіш

Хош иіс, тәтті шырын бөлетін ұлпа:

а)түзуші ә)тірек б)бөліп шығарушы

Көмірсулар, нәруыздар мен майларды қорға жинайтын ұлпа:

а)негізгі ә)түзуші б) жабын

Жаңғақ, алхоры, шабдалы сүйектерінде болатын ұлпа:

а )түзуші ә)тірек б)бөліп шығарушы

Су мен улы газдарды , жылуды, дыбысты ішке өткізбейтін , шірімейтін тығыз қабат түзетін ұлпа:

а)өткізгіш ә)негізгі б)жабын

7.Қоректік заттар қозғалысын қамтамасыз ететін ұлпа:

а)өткізгіш ә)тірек б)негізгі

Өсімдіктің ұзарып өсуін, ағаштың жуандауын қамтамасыз ететін ұлпа:

а) түзуші ә)негізгі б)бөліп шығарушы

Жасушалары алғашында тірі болғанымен, біртіндеп қабықтары қалыңдап, өлі жасушаларға айналатын ұлпа:

а)тірек ә)өткізгіш б)жабын

Тін талшығы жасы жетілген ұлпа:

а)бөліп шығарушы ә)тірек б)негізгі

Жасуша қабырғасы сүзгі тәрізді ұсақ саңылаулы болатын ұлпа:

а)өткізгіш ә)жабын б)бөліп шығарушы

Безді жасушаларда тез ұшқыш эфир майы жиналатын ұлпа:

а)түзуші ә)тірек б)бөліп шығарушы

Тамыр.

І-нұсқа

1.Өсімдіктің вегетативті (өсімді) мүшелері:

а)тамыр ә)гүл б)сабақ в)жеміс г)жапырақ ғ)тұқым

Вегетативті мүшелердің тамырлар жүйесі:

а)сабақ ә)тамыр б)жапырақ

Тұқымның ұрық тамыршасынан дамитын тамыр:

а)қосалқы ә)жанама б)негізгі

Негізгі тамырдың жан-жағынан таралатын тамырлар:

а)жанама тамырлар ә)қосалқы тамырлар

Сабақ пен жапырақтан өсіп шығатын тамырлар:

а)қосалқы тамырлар ә)жанама тамырлар

Негізгі тамыры өте жақсы жетілетін тамыр:

а)шашақ тамыр ә)кіндік тамыр б)жем тамыр

Негізгі тамырларының жасушаларында қорға жиналып, жуандап түрін өзгертетін тамыр:

а)жем тамыр ә)кіндік тамыр б)шашақ тамыр

Жасушалары тірі, сыртқы жағындағы жасушалар топырақтағы кедергілерге үйкеліп, зақымданып, түлеп түсіп орнына жаңа жасушалар түзілетін тамыр бөлімі:

а)тамыр оймақшасы ә) өсу б)бөліну в)сору

Жасушалары дамылсыз бөлініп, басқа бөлімдерінің қалыптасуына себепші болатын тамыр бөлімі:

а)өткізу ә)сору б)бөліну в)өсу

Жас жасушалары бөлінбейтін, ұзынынан созылып ұзаратын тамыр бөлімі:

а)сору ә)өсу б)өткізу в)бөліну

Қалың түктері бар тамыр бөлімі:

а) өткізу ә)бөліну б)өсу в)сору

Су мен онда еріген қоректік заттарды тамырдан өсімдіктің жер үсті мүшелеріне өткізетін тамыр бөлімі:

а)өткізу ә)сору б)өсу в)бөліну

Кіндік тамыр жүйесіне жататын өсімдіктер:

а)арпа ә)орамжапырақ б)пияз в)асбұршақ г)қауын ғ)қызанақ

Шашақ тамыр жүйесіне жататын өсімдіктер:

а) күріш ә) асқабақ б)жүгері в)бидай г)қоңырбас ғ)қарбыз

Тамыр.

ІІ-нұсқа

Өсімдіктің вегетативті (өсімді) мүшелері :

а)тұқым ә)жапырақ б)жеміс в)сабақ г)гүл ғ)тамыр

Тұқымның ұрық тамыршасынан дамитын тамыр:

а)негізгі ә)жанама б)қосалқы

Негізгі тамырдың жан-жағынан таралатын тамыр:

а)қосалқы тамырлар ә)жанама тамырлар

Сабақ пен жапырақтан өсіп шығатын тамыр:

а)жанама тамыр ә)қосалқы тамыр

Негізгі тамыры болмайтын, болса да әлсіз келетін тамыр:

а)кіндік тамыр ә)жем тамыр б)шашақ тамыр

Тамырдың бөліну аймағының сыртын қаптап, қорғап тұратын тамыр бөлімі:

а)тамыр оймақшасы ә)сору б)өсу в)бөліну

Атқаратын қызметіне қарай сыртқы, ортаңғы, ішкі қабаттардан түзілген тамыр бөлімі:

а)өткізу ә)сору б)бөліну в)өсу

Тамыр ұшының топыраққа терең енуіне әсер ететін тамыр бөлімі:

а)бөліну ә)өсу б)сору в)өткізу

Топырақ түйіршіктерімен тығыз жанасып, су мен онда еріген минералды тұздарды соратын тамыр бөлімі:

а) өсу ә)бөліну б)өткізу в)сору

Тамыр түктері болмайтын, жанама тамырлары көп тамыр бөлімі:

а)өткізу ә)өсу б)сору в)бөліну

11. Органикалық тыңайтқыштар:

а)қи ә)күл б)қарашірік в)құс саңғырығы г)азот ғ)шымтезек

Минералды тыңайтқыштар:

а)шымтезек ә)азот селитрасы б)суперфосфат в)қи г)күл ғ)сүйек ұны

Жем тамырлы өсімдіктер:

а)сәбіз ә)қызылша б)орамжапырақ в)картоп г)шомыр ғ)шалқан

Түйнек тамырлы өсімдіктер:

а)орхидея ә)нарғызгүл б)кипарис в)батат г)шырыш ғ)таушымылдық

Өркендер мен бүршіктер. Сабақ.

І-нұсқа

Тыныштық күйге ауысқан бүршік:

а)төбе ә)бұйыққан б)жанама в)қолтық

Өркеннің ең ұшына орналасқан бүршік:

а)қолтық ә)қосалқы б)жанама в)төбе

Өсімдіктің кез келген мүшесінің әр жерінен дамыған бүршік:

а)қосалқы ә)төбе б)бұйыққан в)жанама

Төбе бүршіктің өсімдіктің өсуіне әсері:

а)жуандап өседі ә)ұзарып өседі б)гүлдейді в)жапырақ шығарады

Тік сабақты өсімдіктер:

а)қайың ә)жүзім б)бидай в)қауын

Шырмалған сабақты өсімдіктер:

а)жөке ә)шырмауық б)бақбақ в)құлмақ

Қысқарған сабақты өсімдіктер:

а)жолжелкен ә)пияз б)жүзім в)жүгері

Сабақты жуандатып өсіретін қабат:

а)камбий ә)сүрек б)қабық в)өзек

Органикалық заттар қорға жиналатын қабат:

а)сүрек ә)қабық б)өзек в)тін талшығы

Су мен минералды заттар қозғалатын қабат:

а)қабық ә)сүрек б)тоз жасушалары в)тін талшықтары

Сабақтың барлық бөлімдерін бір-бірімен байланыстыратын қабат:

а) өзек ә)камбий б)сүрек в)қабық

Сабақ тыныс алатын, жасымықша жасушалары орналасатын

қабат:

а) камбий ә)сүрек б)өзек в)тоз қабаты

Буын және буынаралығынан тұрады:

а)тамыр ә)тамырсабақ б)түйнек

Сыртында жапырақ іздері (көзшелері) бар:

а)түйнек ә)тамыр б)тамыр

Өркендер мен бүршіктер. Сабақ.

ІІ-нұсқа

Жапырақ қолтығына орналасқан бүршік:

а)төбе ә)жанама б)қолтық в)қосалқы

Өсімдіктің төменгі бөліміне орналасқан майда бүршік:

а)қосалқы ә)бұйыққан б)төбе в)қолтық

Гүл бүршігінің орналасқан орны:

а)қысқарған өркен ә)ұзарған өркен б)төбе бүршігінде в)қолтық бүршігінде

Өсу бүршігінің орналасқан орны:

а)қосалқы бүршік ә)қысқарған өркен б)қолтық бүршік в)ұзарған өркен

Жатаған сабақты өсімдіктер:

а)құлпынай ә)құлмақ б)пияз в)қияр

Өрмелегіш сабақты өсімдіктер:

а)тырбық аңдыз ә)қарағаш б)асбұршақ в)жүзім

Тін талшықтары орналасқан қабат:

а)камбий ә)қабық б)сүрек в)өзек

Қабық пен сүректің арасындағы қабат:

а)сүрек ә)камбий б)өзек в)қабық

Сабақтың органикалық заттарды қорға жинайтын қабаты:

а)өзек ә)камбий б)қабық в)тін талшығы

Жарыққа байланысты түсін өзгертпейтін өсімдік мүшесі:

а)түйнек ә)тамырсабақ б)тамыр

Буынында жетілмеген түссіз қабыршақтар орналасқан жер асты өркен:

а)тамырсабақ ә)пиязшық в)түйнек

Пиязшықты өсімдіктер:

а)сарымсақ ә)картоп б)лалагүл в)бетеге

Түйнекті өсімдіктер:

а)орамжапырақ ә)жер алмұрты б)картоп в)пияз

Тамырсабақты өсімдіктер:

а) бидайық ә)қызанақ б)бетеге в)қызғалдақ

Жапырақ

Қылқанды (ине тәрізді) жапырақты өсімдіктер:

а)қарағай ә)жүгері б)емен в)шырша

Бір ғана тақтасы бар жапырақ:

а)күрделі жапырақ ә)жай жапырақ

Бір сағақта бірнеше жапырақшалардың болуы:

а)күрделі жапырақ ә)жай жапырақ

Жүйкелердің жапырақтың ұшына дейін қатарласа созылуы:

а)қауырсын тәрізді торлы жүйкелену ә)параллель жүйкелену б)доғалы жүйкелену в)саусақ салалы жүйкелену

Негізгі орталық жүйкенің жан-жағынан жанама жүйкелердің теңдей таралуы:

а)параллель жүйкелену ә)доғалы жүйкелену б)қауырсын тәрізді торлы жүйкелену в)саусақ салалы жүйкелену

Орталық жүйкенің бір жерден басталып, жапырақ жиегіне дейін салаланып таралуы:

а)саусақ салалы жүйкелену ә)қауырсын тәрізді торлы жүйкелену б)параллель жүйкелену в)доғалы жүйкелену

Жапырақ тақтасының түбінен қатарласа шыққан жүйкелердің иілуі:

а)параллель жүйкелеу ә)саусақ салалы жүйкелену б)қауырсын тәрізді торлы жүйкелену в)доғалы жүйкелену

Қоректік заттар қорға жиналатын жапырақ:

а)шырынды ә)тікенді б)мұртша в)қабыршақ

Өсімдіктің қоршаған ортаға бейімделіп, тіршілігін сақтап қалуға көмектесетін жапырақ:

а)қабыршақ ә)шырынды б)тікенді в)мұртша

Өсімдіктің жарыққа қарай көтеріліп өсуін қамтамасыз ететін жапырақ:

а)тікенді ә)мұртша б)қабыршақ в)шырынды

Бүршіктердің нәзік бөлімдерін суықтан қорғайтын жапырақ:

а)мұртша ә)тікенді б)шырынды в)қабыршақ

Өсімдіктің құрғақшылыққа төзімділігін арттыратын жапырақ:

а)қабыршақ ә)шырынды б)тікенді в)мұртша

Ылғалды үнемдеп, суды аз буландыратын жапырақ:

а)қабыршақ ә)тікенді б)мұртша в)шырынды

Тікенді жапырақты өсімдіктер:

а)қарлыған ә)асбұршақ б)кәріқыз в)ақ қараған

Мұртшалы жапырақты өсімдіктер:

а)үрмебұршақ ә)жабайы бұршақ б)асбұршақ в)сарыаға

Гүл. Гүлшоғырлар.

І-нұсқа

Гүлдің дәл ортасында орналасқан гүл бөлігі:

а)гүлтабан ә)аналық б)күлте в)аталық

Өркеннің түрі өзгерген жапырағы:

а)тостағанша ә)гүлсағақ б)күлте в)аналық

Тозаң ұясы бар гүл бөлігі:

а)аналық ә)күлте б)аталық в)гүлтабан

Гүлсеріктің ішкі бөлігі :

а)аналық ә)аталық б)тостағанша в)күлте

Екі қабат қабықшасы бар жасушалар жетілетін гүл бөлігі:

а)аналық ә)гүлсағақ б)күлте в)тостағанша

Бір гүлде аталық пен аналықтың болуы:

а)қос жынысты ә)дара жынысты

Аталық гүлдер мен аналық гүлдердің бір өсімдікте болуы:

а)екі немесе қос үйлі ә)бір үйлі

Гүлдің жеміс түзілетін бөлімі:

а)күлте ә)аналық б)тостағанша в)аталық

Аталықтың бөлімдері:

а)жіпше , аузы ә)тозаңқап, тостағанша б)мойны, жіпше в)жіпше, тозаңқап

Жеке гүлдері орталықтан таралатын сабаққа гүл сағақтары арқылы кезектесіп орналасқан гүлшоғыр:

а)жай масақ ә)жай шашақ б)собық в)күрделі шатыр

Орталық сабаққа бірнеше жай масақша гүлдер топтанып орналасқан гүлшоғыр:

а)күрделі қалқанша ә)күрделі шатыр б)күрделі масак в)күрделі шашақ

Собық гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)бидай ә)күнбағыс б)калла в)жүгері

Күрделі шатыр гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)кербезгүл ә)сәбіз б)көктерек в)аскөк

Жай масақ гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)жолжелкен ә)тары б)сүйсін в)гүлшетен

15. Сырға гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)қарағаш ә)алмұрт б)қайың в)тал

Гүл. Гүлшоғыр.

ІІ-нұсқа

Гүлдің барлық бөлімдері бекінетін орын:

а)тостағанша ә)гүлсағақ б)күлте в)гүлтабан

Мойны бар гүл бөлігі:

а)күлте ә)аналық б)гүлтабан в)аталық

Жіпшеден және тозаңқаптан тұрады:

а )гүлсағақ ә)күлте б)аталық в)аналық

Гүлсеріктің сыртқы бөлігі:

а)гүлтабан ә)тостағанша б)аналық в) күлте

Ұрықтану процесі жүретін орын:

а)аталық ә)гүлсағақ б)жатын в)күлте

Гүлде тек аталық немесе аналықтың болуы:

а)дара жынысты ә)қос жынысты

Аталық гүлдердің бір өсімдікте, аналық гүлдердің екінші өсімдікте болуы:

а)бір үйлі ә)екі немесе қос үйлі

Аталық тозаңдары жетілетін орын:

а)жіпше ә)жатын б)тозаңқап в)күлте

Аналықтың тозаң қабылдайтын бөлімі:

а)мойны ә)жатыны б)жіпше в)аузы

Жеке гүлдері орталықтан таралатын сабаққа сағақсыз кезектесіп орналасқан гүлшоғыр:

а)жай масақ ә)жай шашақ б)себет в)шоғырбас

Жай шатырдағы жеке гүл сағақтарына бірнеше гүлден топтанып шоғырланған гүлшоғыр:

а)күрделі шашақ ә)күрделі қалқанша б)күрделі шатыр в)күрделі масақ

Себет гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)жолжелкен ә)мойыл б)күнбағыс в)бақбақ

Күрделі масақ гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)балдырған ә)орамжапырақ б)қарабидай в)бидайық

Жай шатыр гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)пияз ә)қайың б)адамтамыр в)інжугүл

Жай шашақ гүлшоғырлы өсімдіктер:

а)бақбақ ә)қарақат б)аскөк в)орамжапырақ

Тозаңдану. Жемістер.

Жемістер мен тұқымдардың таралу жолдары.

І-нұсқа

Бір гүлдің өз аталық тозаңының сол гүлдің аналығының аузына түсуі:

а)айқас тозаңдану ә)өздігінен тозаңдану

Бір гүлдің аталық тозаңының екінші гүлдің аналығының аузына түсуі:

а)өздігінен тозаңдану ә)айқас тозаңдану

Гүлдері өте ұсақ , реңсіз өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)жел арқылы ә)бунақденелілер арқылы б)өздігінен тозаңдану

Тозаңдары ірі өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)өздігінен тозаңдану ә)жел арқылы б)бунақденелілер арқылы

Бітеу гүлдің тозаңдану жолы:

а)бунақденелілер арқылы ә)өздігінен тозаңдану б)жел арқылы

Гүлдері ашық реңді, ірі өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)бунақденелілер арқылы ә)жел арқылы б)өздігінен тозаңдану

7 Аналығының аузы үлпек қауырсынды өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)жел арқылы ә)өздігінен тозаңдану б)бунақденелілер арқылы

Шырыны мол, жұмсақ жеміс:

а)құрғақ жеміс ә)шырынды жеміс

Сыртқы қабығы жұқа, жұмсақ, ішінде тұқымдары көп жеміс:

а)жидек жеміс ә)жидек тәрізді б)сүйекті

Бір ұялы, тұқым саны біреу немесе бірнешеу болатын жеміс:

а)қауашақ ә)бұршаққын б)бұршаққап в)тұқымша

Бір тұқымды, тұқымы жеміс серігімен тұтасып біріккен жеміс:

а)жаңғақ ә)тұқымша б)қауашақ в) дәнек

Сыртында су жұқпайтын түктері бар өсімдіктердің тұқымдарының таралу жолы:

а)бунақденелілер арқылы ә)су арқылы б)жел арқылы в)өздігінен

Сыртында ілмешектер, тікенектер, желімтек түктері бар тұқымдардың таралу жолдары:

а)жануар, бунақденелілер, адам арқылы ә)жел арқылы б)өздігінен в)су арқылы

Жел арқылы таралатын өсімдіктер:

а)қамыс, қияқ, жалбыз, қоға ә)шытырлақ, жауқазын, қараған, шегіргүл

б)қарағаш, бақбақ, үйеңкі, орхидея в)шоңайна, долана, бүлдірген, кәріқыз

Құстар арқылы таралатын өсімдіктер:

а)жауқазын, қараған, шытырлақ, бөрібұршақ ә)шие, таңқурай, бүлдірген, мойыл б)бөденешөп, қоға, түкті күреңот, қамыс в)қайың, тал, терек, үйеңкі

Тозаңдану. Жемістер.

Жемістер мен тұқымдардың таралу жолдары.

ІІ-нұсқа

Бір гүлдің аталық тозаңының екінші гүлдің аналығының аузына түсуі:

а)айқас тозаңдану ә)өздігінен тозаңдану

Бір гүлдің өз аталық тозаңының сол гүлдің аналығының аузына түсуі:

а)айқас тозаңдану ә)өздігінен тозаңдану

Гүлдерінде шірнесі бар өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)бунақдене арқылы ә)өздігінен б)жел арқылы

Тозаңдары майда, жеңіл өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)өздігінен тозаңдану ә)бунақденелілер арқылы б)жел арқылы

Тозаңдануы бір гүлдің ішінде болатын өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)жел арқылы ә)өздігінен б)бунақдене арқылы

Аталық жіпшесі ұзын, тербеліп тұратын өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)өздігінен ә)бунақдене арқылы б)жел арқылы

Гүлдері аңқыған хош иісті өсімдіктердің тозаңдану жолы:

а)өздігінен ә)бунақдене арқылы б)бунақдене арқылы

Қабығы қатты, сүректенген жеміс:

а)шырынды жеміс ә)құрғақ жеміс

Сыртқы қабығы жұмсақ, жұқа, ішкі бөлімі сүйектенген жеміс:

а)жидек тәрізді ә)жидек б)сүйекті

Қос ұялы, ішінде ұзынша тартылған жұқа жарғақты пердесі бар жеміс:

а)бұршаққап ә)бұршаққын б)қауашақ в)дәнек

Жеміс серігі тұқымымен бірікпеген жеміс:

а)жаңғақ ә)бұршаққап б)дәнек в)тұқымша

Жемістері қақырағыш, ширатылғыш өсімдіктердің таралу жолы:

а)жануар, құстар арқылы ә)су арқылы б)өздігінен в)жел арқылы

Шырынды, ашық реңді жемістердің таралу жолы:

а)жел арқылы ә)құстар арқылы б)өздігінен в)су арқылы

Су арқылы таралатын өсімдіктер:

а)жөке, үйеңкі, бақбақ, шаған ә)шоңайна, итошаған, иттікен, кәріқыз

б)қараған, шегіргүл, бөрібұршақ,ат талшын в)тұңғиық, жалбыз, қоға, қамыс

Адамдар, жануарлар арқылы таралатын өсімдік:

а)шоңайна, иттікен, кәріқыз, итошаған ә)ат талшын, қараған, шегіргүл,шытырлақ б)жалбыз, қамыс, тұңғиық, қияқ в)бақбақ, орхидея,

жөке, қайың

Қос және дара жарнақты өсімдіктер.

Тұқым бүршігінен дамитын көбею мүшесі:

а)гүл ә)жеміс б)тұқым

Екі тұқым жарнағы бар өсімдік:

а)дара жарнақты ә)қос жарнақты

Бір тұқым жарнағы бар өсімдік:

а)қос жарнақты ә)дара жарнақты

Дара жарнақты өсімдіктер:

а)бидай ә)үрмебұршақ б)асқабақ в)арпа

Қос жарнақты өсімдіктер:

а)сұлы ә)жүгері б)асбұршақ в) қияр

Тұқым өнген кезде бірінші шығатын өскін мүшесі:

а)сабақ ә)тамыр б)жапырақ в)барлығы бір мезгілде шығады

Өніп келе жатқан ұрықтың алғашқы кездегі қоректену заттары:

а)эндоспермдегі су және минералды тұздар ә)су, ауа, органикалық заттар

б)эндосперм мен тұқым жарнағындағы органикалық заттар қоры

Бидай тұқымындағы қор заттар жиналатын бөлігі:

а)ұрық ә)эндосперм б)қабығы в)жарнағы

Тұқым тыныс алғанда болатын өзгеріс:

а)көмірқышқыл газын сіңіріп, оттегін бөліп шығарады

ә) оттегін сіңіріп, көмірқышқыл газы мен жылу бөледі

б) оттегін сіңіріп , көмірқышқыл газ бөлінеді

Крахмал қоры көп болатын өсімдік:

а)күнбағыс ә)картоп б)жер жаңғағы

Нәруыз қоры көп болатын өсімдік:

а)зығыр ә)мақта б)бидай

Май қоры көп болатын өсімдік:

а)күнбағыс ә)жүгері б)соя

Бір жасушалы жәндіктер.

Жануарлар дүниесіндегі қарапайымдылардың жіктелуі:

а)көп жасушалы ә)бір жасушалы

Талшықтылардың топтасып тіршілік ететін түрі:

а)домалаңғы ә)жасыл эвглена б)кірпікшелі кебісше

Кірпікшелердің мекен ететін сулы ортасы:

а)тұщы су ә)ащы су

Көзшесі бар жәндік:

а)амеба ә)кірпікшелі кебісше б)эвглена

Жануар және өсімдік тәрізді қоректенетін жәндік:

а)эвглена ә)кірпікшелі кебісше б)амеба

Кірпікшелі кебісшедегі кіші ядроның атқаратын қызметі:

а)қоректену ә)көбею б)қозғалу

Хлоропластары бар жәндік:

а)амеба ә)эвглена б)трипаносома

Қарапайымдыларда қолайсыз жағдай туғанда түзілетін қабат:

а)эктодерма ә)энтодерма б)циста

Амебаның көбею жолы:

а)жыныссыз ә)жынысты

Қылаулатқышы бір жасушалы жәндік:

а)эвглена ә)амеба б)кірпікшелі кебісше

Қантышқақ ауруын тудыратын жәндік:

а)дизентерия амебасы ә)амеба б)лейшмания

Тері лейшманиозы ауруын тудыратын жәндік:

а)құртамыш ә)лейшмания б)лямблия

Кокцидоз ауруын тудыратын жәндік:

а)лейшмания ә)лямблия б)құртамыш

Лямблиоз ауруын тудыратын жәндік:

а)трипаносома ә)құртамыш б)лямблия

Көп жасушалы жануарлар және олардың құрылысы мен тіршілігі.

Денесінің белгілі бір бөлігінде үйлесімді қызмет атқаратын тізбектің бірі:

а)жасуша ә)ұлпа б)мүшелер жүйесі в)мүше г)организм

Дененің сыртқы жамылғысын түзетін ұлпа:

а)жүйке ә)дәнекер б)эпителий в)бұлшықет

Сүйек, шеміршек, май, сіңір, қан, ұлпа сұйықтығын түзетін ұлпа:

а)бұлшықет ә)дәнекер б)жүйке в)эпителий

Көлденең жолақты, бірыңғай салалы және жүрек бұлшықеттерінен түзілген ұлпа:

а)эпителий ә)жүйке б)дәнекер в)бұлшықет

5. Жүйке ұлпасының жасушасы:

а)нейрон ә)дендрит б)аксон

6. Шаян, өрмекші, бунақденелілердің сыртқы жабыны:

а)хитин ә)түк б)қабыршақ в)қауырсын

Балық, кесіртке, жылан денелерінің сыртқы жабыны:

а)қауырсын ә)хитин б)қабыршақ в)түк

Құрылыс материалын, ферменттер мен гормондар түзетін зат:

а)көмірсу ә)нәруыз б)май

Организмдегі негізгі энергия көзі:

а)нәруыз ә)май б)көмірсу

Құрылыс материалы, қуат көзі, жасушаны сумен қамтамасыз ететін зат:

а)май ә)көмірсу б)нәруыз

Омыртқасыз жәндіктер және омыртқалы жануарлардың асқорыту жүйелері және астың қорытылуы.

Гидраның асқорыту жасушасының орналасқан қабаты:

а)эктодерма ә)энтодерма

Гидраны жауынан қорғайтын және жемін аулауға қатысатын жасушасы:

а)жүйке жасушасы ә)апта жасушасы б)тері-бұлшықет жасушасы

в)асқорыту жасушасы

Ауыз → жұтқыншақ →өңеш →жемсау →қарын → ішек тәрізді асқорыту жүйесіне тән жәндік:

а)ақ сұлама ә)зауза қоңызы б)шұбалшаң

Өңештің соңғы бөлімі кеңейіп жемсауға айналған құстар тобы:

а)дәнмен қоректенетін ә)бунақденелілермен қоректенетін б)ұсақ кемірушілермен қоректенетін

Құстар қарынының бөлім саны:

а)1 ә)2 б)3

Сүтқоректілердегі тіс түрінің саны:

а)2 ә)4 б)3

Үй қояның жақсы дамыған тістері:

а)азу тістер ә)күрек тістер б)сойдақ тістер

Иттің жақсы дамыған тістері:

а)сойдақ тістер ә)азу тістер б)күрек тістер

Етпен, дәнмен, жәндіктермен қоректенетін сүтқоректілердің қарынының бөлім саны:

а)2 ә)1 б)4

Өсімдіктекті азықпен қоректенетін сүтқоректілердің қарынының бөлім саны:

а)4 ә)2 б)1

Омыртқасыз жәндіктер және омыртқалы жануарлардың тыныс алу жүйелерінің құрылысы.

Оттегін сіңіріп, көмірқышқыл газын сыртқа шығаратын организмдер:

а)анаэробты организмдер ә)аэробты организмдер

Оттегінсіз тыныс алатын организмдер:

а)аэробты организмдер ә)анаэробты организмдер

Гидраның тыныс алуын қамтамасыз ететін мүшелер:

а)өкпе қапшықтары ә)тыныс саңылауы б)бүкіл денесімен сіңіру арқылы

4. Шұбалшаңның тыныс алуын жүзеге асыратын мүше:

а)сыртқы тері жабыны ә)өкпе қапшықтары б)желбезек

Шаршылы өрмекшінің тыныс алу мүшесі:

а)өкпе қапшығы ә)демтүтік б)тері жабыны

Балықтардың тынысалу мүшесі:

а)өкпе ә)демтүтік б)желбезек

Ересектері өкпе, дернәсілдері желбезек арқылы тыныс алатын жануарлар:

а)құстар ә)балықтар б)жорғалаушылар в)қосмекенділер

Қосмекенділердің қосымша тыныс алу мүшесі:

а)желбезек ә)тері б)ауа қапшығы

Жорғалаушылардың тыныс алу мүшесі:

а)тері ә)өкпе б)желбезек

Қосарлы тыныс алатын омыртқалы жануарлар:

а)жорғалаушылар ә)сүтқоректілер б)құстар в)жорғалаушылар

Омыртқасыз жәндіктер мен омыртқалы жануарлардың зәр шығаруы және зәршығару жүйелерінің құрылысы.

Денедегі артық, зиянды заттардың сыртқа шығарылуын жүзеге асыратын мүшелер:

а)асқорыту мүшелері ә)зәршығару мүшелері б)тыныс алу мүшелері

Қарапайымдардың зиянды қалдық заттарды сыртқа шығару мүшесі:

а)жұлдызша түтікше ә)мальпигий түтікшесі б)жиырылғыш вакуоль

Көпжасушалы жануарлар организмінде түзілетін сыртқа шығарылуы тиіс заттар:

а)көмірқышқыл газы ә)несеп б)оттегі в)қанның қызыл түйіршіктері

г)нәжіс

Құрттардың зиянды заттарды шығару мүшесі:

а)мальпигий түтікшесі ә)жұлдызша түтікшесі б)жасыл түсті бір жұп

бездер

Шаянтектестердің зәршығару мүшесі:

а)бүйрек ә)бездер б)жасыл түсті бір жұп бездер в)мальпигий түтікшесі.

Бүйрек және мальпигий түтікшелері арқылы зәр шығаратын жәндік:

а)өрмекшілер ә)құрттар б)бунақденелілер в)шаянтектестер

Бунақденелілердің зәр шығару мүшесі:

а)жұлдызды түтікшелер ә)мальпигий түтікшелер б)бүйрек

в)жиырылған вакуоль

Бүйрек →несепағар →қуық арқылы зәр шығаратын жануарлар:

а)омыртқасыз жануарлар ә)омыртқалы жануарлар

Қуық болмайтын омыртқалы жануарлар:

а)балықтар ә)сүтқоректілер б)қосмекенділер в)құстар г)жорғалаушылар

Омыртқасыз жәндіктер мен омыртқалы жануарлардың қанайналым

жүйелерінің құрылысы .

Дене қуысына тікелей құйылмай, қантамырлары арқылы таралатын қанайналым жүйесі:

а)ашық қанайналым жүйесі ә)тұйық қанайналым жүйесі

Қанның жүректен, ұшы тұйық емес қантамырларына, одан дене қуысына құйылатын қанайналым жүйесі:

а)ашық қанайналым жүйесі ә)тұйық қанайналым жүйесі

Ұлудың жүрегінің бөлімдері:

а)қарынша және екі құлақша ә)екі қарынша және екі құлақша

б)құлақша және қарынша

Түсі қызыл — қоңыр, көмірқышқыл газына қаныққан қан:

а)вена қаны ә)артерия қаны

Түсі алқызыл, оттегіне қаныққан қан:

а)вена қаны ә)артерия қаны

Балықтың жүрегінің бөлімдері:

а)1 ә)2 б)3 в)4

Қосмекенділердің жүрегінің бөлімдері:

а) 4 ә) 3 б) 2 в) 1

Қанның өкпе мен теріге баратын, одан жүрекке қайта келетін тармағы:

а)кіші қанайналым шеңбері ә)үлкен қанайналым шеңбері

Қанды жүректен бүкіл денеге тарататын артерия қантамырлары мен денеден жүрекке оралатын вена қантамырлар тармағы:

а)кіші қанайналым шеңбері ә)үлкен қанайналым шеңбері

Жорғалаушылар жүрегінің бөлімдері:

а)қарынша мен құлақша ә)екі қарынша мен екі құлақша б)қарынша мен екі құлақша

Жүрек қарыншасы жартылай пердемен бөлінген омыртқалы жануарлар:

а)құстар ә)қосмекенділер б)сүтқоректілер в)жорғалаушылар

Дене температуралары тұрақсыз, қоршаған ортаның температурасына тәуелді жануарлар:

а)жылықанды жануарлар ә)салқынқанды жануарлар

Дене температурасы тұрақты, қоршаған орта температурасына тәуелді емес жануарлар:

а)салқынқанды жануарлар ә)жылықанды жануарлар

Құстар жүрегінің бөлімдері:

а) 1 ә)3 б)2 в)4

Сүтқоректілер жүрегінің бөлімдері:

а)қарынша мен екі құлақша ә)қарынша мен құлақша б)екі қарынша мен екі құлақша

Жылықанды омыртқалы жануарлар:

а)жорғалаушылар ә)құстар б)қосмекенділер в)сүтқоректілер г)балықтар

Омыртқасыз жануарлар мен омыртқалы жануарлардың қозғалуы.

Жалғанаяқтары арқылы қозғалатын жәндік:

а)эвглена ә)кірпікшелі кебісше б)амеба

Жасыл эвгленаның қозғалу мүшесі:

а) талшық ә)жалғанаяқ б)кірпікше

Кірпікшелері арқылы қозғалатын жәндік:

а)кебісше ә)амеба б)шұбалшаң

Қармалауыштары арқылы «адымдап» , «төңкеріліп» қозғалатын жәндік:

а) шұбалшаң ә)айқұлақ б)гидра в)жүзім ұлуы

Денесі ұзарып-қысқарып , жіңішкеріп-жуандау арқылы қозғалатын жәндік:

а)шұбалшаң ә)гидра б)айқұлақ в)ұлу

Реактивті тәсілмен қозғалатын жәндіктер:

а) сегізаяқ ә)жүзім ұлуы б)кальмар в)айқұлақ

Өзен шаянының жүру аяқтары орналасқан дене бөлімі:

а)құрсақ ә)баскөкірек

Балықтың суда төменгі қабатқа түсу, беткі қабатқа көтерілу, денесінің тепе-теңдігін сақтау қызметін атқаратын жүзбеқанаттары:

а)құйрық жүзбеқанаты ә)көкірек, құйрық жүзбеқанаты

б)екі арқа жүзбеқанаты в)аналь жүзбеқанаты

Сазанның торсылдағының атқаратын қызметі:

а) жүзуін реттеу ә)дыбыс толқынын күшейтетін резонатор б)дыбыс шығару

Балықтың алға қарай жүзуін реттейтін жүзбеқанаты:

а)көкірек жүзбеқанаты ә)құйрық жүзбеқанаты

б)арқа жүзбеқанаты в)құрсақ жүзбе қанаты

Аяқтары болмағандықтан ирелендеп қозғалатын жорғалаушы:

а)кесіртке ә)тасбақа б)жылан в)құбылғы

Алдыңғы аяқтары қанатқа айналған омыртқалы жануарлар:

а)балықтар ә)құстар б)жорғалаушылар в)сүтқоректілер

Омыртқасыз жәндіктер мен омыртқалы жануарлардың көбеюі.

Амебаның көбею жолы:

а)жынысты жолмен ә)жыныссыз жолмен б)бүршіктену арқылы

Бүршіктену арқылы көбейетін жәндік:

а)кірпікшелі кебісше ә)амеба б)жасыл эвглена в)гидра

Жынысты жолмен көбеюге қатысатын жасушалар:

а)аталық жыныс жасушасы ә)аналық жыныс жасушасы

б)аталық және аналық жыныс жасушалары

Аналық жыныс жасушасы:

а)жұмыртқа жасушасы ә)сперматозоид

Аталық жыныс жасушасы:

а)сперматозоид ә)жұмыртқа жасуша

Ұрықтанған жұмыртқа жасушасы:

а)гамета ә)гермафродит б)зигота

Шұбалшаң қандай жынысты жәндік:

а)дара жынысты ә)қос жынысты немесе гермафродит

Жұмыртқа → дернәсіл →қуыршақ→ ересек жәндік дамуындағы даму сатысы:

а)шала түрленіп даму сатысы ә)толық түрленіп даму сатысы

Жұмыртқа →дернәсіл→ ересек жәндік дамуындағы даму сатысы:

а)шала түрленіп даму сатысы ә)толық түрленіп даму сатысы

Толық түрленіп дамитын бунақденелілер:

а)көбелек ә)шегіртке б)шыбын в)тарақан

Шала түрленіп дамитын бунақденелілер:

а) маса ә)инелік б)дәуіт в)қоңыз

Жорғалаушылардың көбею жолы:

а)уылдырықтау ә)жұмыртқалау б)баласын тірідей туу арқылы

Ширақ балапан шығаратын құстар:

а)тауық ә)торғай б)саңырау құр в)көгершін

Қызылшақа балапан шығаратын құстар:

а)үйрек ә)бозторғай б)бүркіт в)қарлығаш