Деректер бойынша есептер құрастыру.
Тақырыбы:Деректер бойынша есептер құрастыру.
Мақсаты:математика пәнінің теориялық материалын сапалы түрде меңгерту,өздерінің есеп құрастыруы арқылы шығармашылығын дамыту,қоршаған ортаны сүйіп,аялап,адамдардың тіршілігі табиғатпен байланысты екенін түсіну,пәнді қоршаған ортамен сәйкестендіре өту,оқушылардың табиғат алдындағы жауапкершілігін арттыру.
Көрнекілігі:парашюттер,жазылған сөздер,деректер,слайд,ағаш діңдері.
Сабақтың түрі:конференция
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру.
2.Сабақтың тақырыбымен таныстыру.Балалар екі топқа бөлінеді.
-Балалар,сабағымыздың тақырыбы «Деректер бойынша есептер құрастыру».Сабағымыз табиғатқа байланысты болмақ.Ендеше тақтадағы мына бір өлең шумағына көңіл аударайық:
Пір тұтып табиғат ананы,
Пұшайман күйге оны түсірме.
Пайдалы іс істе саналы,
Пәк болып,жер-суға түсірме.
-Өлеңнен не түсіндік?Оқушылардың ойын тыңдау.
3.Осы кезде аспаннан парашюттер түсіріледі,онда «Эколог,орманшы ,жасыл ел бағдарламасының өкілі» деп жазылған.Сонымен бірге хат жіберілген.
Хатта:
-Балалар,бұл табиғатымыздыңжағдайы күннен-күнге нашарлап бара жатқандықтан,сендер жауапкершілікпен қарасын деп,Тапсырмалар беріп,оның салдарын түсінсін деген мақсатпен жазып отырмыз.» -деп жазған.
-Балалар,табиғат қорғаушылары бізге мынадай тапсырмаларын беріп жіберген екен.Мұнда тек деректер берілген,екен,осыған өзіміз сұрақ қойып,салдарын анықтап көрейік.
-Енді мына суретке көңіл аударайық.Монитордан орман суреті көрсетіледі.
-Орманның қандай түрлерін өттік?
-Ормандар не себепті азаюы мүмкін?
Орманшы тапсырмасы:Бір жылда 2га жердің орманы кесіледі.Балалар осы дерек бойынша есеп құрастырады.
Есептер тыңдалып,құрастырылған есептердің ең қиыны алынады.
Оқушыларды сұрақтары:10 жылда қанша? 100 жылда қанша?
-Суреттегі ағаштар қандай ағаштар?
-Ағаштың биіктігіне байланысты есептер құрастырайық.
Экологтың тапсырмасы:Ағаштардың биіктігі:қайың-20м, емен-40м,шырша -30м,қараағай -36м.
Оқушылардың сұрақтары:Қайың қарағайдан қанша метр аласа? Емен қайыңнан неше есе биік?
Сергіту сәті: «Ағашқа неше жас?» ойыны.Берілген дің бойынша жасын анықтайды.
Суреттен ағаштар көрсетіледі,тақтаға тапсырма ілінеді.
Жасыл ел бағдарламасының өкілі:Шырша-300жыл,қарағай-350ж,балқарағай-850ж,терек-100ж өмір сүреді.
Оқушылардың сұрақтары:Шырша теректен неше есе ұзақ жасайды?Балқарағай қарағайдан қанша жыл артық жасайды?
Монитордан «Барсакелмес» қорығы,аңдары ,өсімдіктері көрсетіледі.
-Суретте қай қорық көрсетілген?
-Енді осы қорыққа байланысты орманшының деректерімен танысайық.
Орманшы:Барсакелмес қорығында 1948жылы қарақұйрықтар саны 2000-ға жуық жетті.1949ж қыстың қатты болуынан 60 бас қана қалды.
Оқушылардың сұрақтары:Қанша бас қарақұйрық қырылды?
-Сендер білесіңдер,біздің жерімізде 40жыл бойы атом бомбасының сыналғандығын,оның әкелген зардаптарын.Соған байланысты көріністерге зер салайық.
Атом жарылыстары ауада,жер бетінде,жер астында сыналған екен.Олай болса экологтың мына деректеріне сүйене отырып,есеп құрастырыңдар.
Эколог:1949-1963ж дейін жер бетінде 160 жарылыс,1963-1988ж арлығында жер астында жылына 18 атом жарылысы болып отырған. жарылыс болды?
1949-1963 жылмен салыстырғанда 1963-1988 жылда болған жарылыс қанша?
Орманшы:64 млн. га жер жылына эрозияға ұшырайды екен.
Оқушылардың сұрақтары:1949жылдан 1988 жылға дейін қанша
Оқушылардың сұрақтары:10жылда қанша?
- «Тез есепте» ойыны.Оқушыларға алдын ала есептеуге арналған өлеңдер құрастырып келу берілді.Балалар бір-бірінің өлеңдерін оқып шешеді.
-Міне,балалар, өздерің көріп отырғандай табиғат осылай құлдырай беретін болса,бүкіл халық көз жұмып қарап отыра бретін болсақ,ертеңгі күніміздің не болатынын ойлаудыңөзі қорқынышты.Бұған қалай жауап берер едіңдер?
Балалар хормен:Ұлан-байтақ дала-туған ұямыз,
Ұямыздан қанаттанар ұланбыз.
Ұранымыз «Туған жерді түлету»,
Ұямыздың қорғаны да мына біз.
5.Бағалау.