8 наурыз мереке

Қазақ тілінен ашық сабақтар

1-жүргізуші: Қадірменді ұстаздар, аяулы аналар, қызғалдақтай құлпырған құрбылар, құрдастар! 8 наурыз мерекелеріңіз құтты болсын!

 

Мұғалім сөзі:

 

 

2-жүргізуші: «Бірінші байлық-денсаулық,

Екінші байлық-ақ жаулық» деп келетін ұлағаты сөз әйелдің табиғи қадірін, оның адамзатөміріндегі үлкен орнын көрсетеді. Әйел болмаса өмір де жоқ. Өйткені адамзатты дүниеге келтіруші де, тәрбиелеуші де — әйел – ана.

 

  1. Әйел табиғат сыйлаған қасиеттерімен, төзімділігімен, икемділігімен отбасы өмірірінде үлкен құрметке бөленеді. Отбасындағы қарым-қатынасты, тәртіпті реттеуіш де — әйел. Отбасының рухани хал-ахуалы, көңіл- күйі де әйелге байланысты.

 

  1. Әйел басындағы игі қасиеттер ер азаматтың өз қосағын жанының пейілі, өмірде теңдесі жоқ жолдасы, сырласы деп, әйел махаббатын өмір тіршілігінің нәр беруші күші деп қарауына ықпал жасады. Ер азамат қаншама атақты болса да, батыр болса да, оның көңіл- күйі әрқашан әйел махаббатына зәру. Ер азамат өзінің қуанышын да, қасіретін де әйел төңірегінен іздейді. Зайыбының жақсы ықпалы ерінің өзіне деген отбасына деген сенімін молайтады.

 

 

Ән: «Анаға сәлем»

 

  1. Сонау бір қадам заманда-ақ әй мен ер, ер мен ел арасында келіссөз айту, ақыл арнасына жөн сілтеу, тіпті билік пен төрелік айтуын былай қойғанда, ағайын арасын жақындастыратын, үлкенді үлкенше, кішіні кішіше сыйлау, жақын тұту, өз бауыры мен туысына адалдықпен қарау, шын мәнінде туысып кете алу тек қазақ әйеліне ғана тән мінез еді.

 

 

 

  1. Төзімділік пен ұстамдылық- қазақ тілінің арғыдан ана сүтімен ауысып келе жатқан бойына сіңісті қасиеті. Бұл ғажап қасиетке көрнекті ақын Ж. Молдағалиевтің «Біз еркектер өлеңінде айтылған:

Не тауқымет тартса да бізден олар

Күнәмізді салмайды безбенге олар

Құдай сүйер құлқымыз жоқ-ау кейде

Бірақ ана, жар болып безген бе олар?-

деген жыр жолдары дәлел,

 

  1. Әйел ананың алдында бас иіп, оны пір тұтпаған адам  болмаған.

Дүниені қан қақсатқан ақсақ Темір де ашынған ананың алдында, оның қаһарынан қорқып, дарға асайын деп жатқан баласын босатқан екен. Өзіп ақылды санаған Шыңғысханның ақыл сұрап кеңесетін екі адамы болған, біреуі-анасы, екіншісі-бәйбішесі Бөрте екен Тарихта атықалған, ақыл мен парасатқа бай дана аналар қаншама: Абайдың әжесі Зере, анасы Ұлжан, Ұлпан, Қарашаш, Құртқа т.б.

 

 

Ән: «Анаға салем» ІІ.

 

  1. Қазақ жұртында ақыл-парасатымен ел басқарған әйелдер ру билеген көсем аналар, ерлігінің арқасында аты ұранға айналған батырлар әйелдік қасиеттерін халық пір тұтқан кмелі енелер, сұңғыла күйшілер көптеп шыққан.

Ертедегі Тоғыз оғыз елін басқарған тоғыз батырға сенімді серік бола білген жұбайларының ерен ерлігі кемел ақылына тәнті болған бабаларымыз тұрғызған атақты тоғыз кесенесінің жетеуі Қазақстан жерінде сақталған. Сыр бойындағы Бикен Мұнара мен Сырлытам, Жамбылдағы Айша бибі мен Баба әже, Сарысу жағасындағы Белең ана мен Болған ана, Шымкенттегі Домалақ  Ене мен Қарлығаш Ана т.б. сырлы да сәулетті күмбездер-осының айғағы. Немесе кеше ғана ел билеп, ел бірлігін сақтауда көп шаруалар тындырған Айғаным ханшаның іс-әрекетінен үлкен сыр аңғарылады. Халқымыздың «жақсы әйел жаман еркекті адам етеді, жақсы еркек жаман әйелді адам ете алмайды» деген мақалы әйел-анаға үлкен жауапкершілік жүктеп, құрмет тұтқанын көрсетеді.

 

  1. Туғаннан құлыным деп аймалаған

Өзіңдей аяулы жан қайда маған

Дүние аналармен көрікті ғой

Анасыз бұлбұлдар да сайрамаған.

 

  1. Қазақ халқы ана айырықша тебіреніспен айтқан: «Алып-анадан», «Ананың ақ сүті», «Ананың ақ тілеуі», «Ананың ақ жүрегі».

Халқымыздың өзімен бірге жасасып, ондаған ғасырлар бойы атадан балаға мирас болып келе жатқан, эпостық жыр дастандарында бабалрымыздың ананы, әйелді қалай қастерлегені көрініс тапқан:

 

 

Ән: «Анашым».

 

  1. Міне, сонау баяғы заманнан бері халқымыз үміт артқан аналарымыз әр кезде сол сенімді жоғалтқан жоқ. Кешегі сұрапыл соғыс кезінде де сол биіктен көрінді. Оны арқалы ақын М. Мақатаевтың:

Қайран біздің аналар арды ойлаған,

Жілік шауып, ши орап, бау байлаған.

Жігіттерден айырылып, қалмай қараң,

Қырман басып, егін сап арба айдаған.

 

Қайран біздің жеңгелер өскен ерен,

Егін егіп, бау байлап, дестелеген.

Алақандай ақ шытқа мұңын шағып,

Хат жазатын кешкілік кестеменен…-

 

  1. Ал қазіргі заманда әйел аналар қоғам қайраткері, ғалым, ел басшысы, дәрігер, мұғалім, диқан, т.б. мамандық иелері. Әйел-ана араласпайтын бірде-бір сала жоқ. Бірақ әйел-ананың ең үлкен бақыты- оның ана екендігінде, дүниеге ұрпақ шашып келе жатқандығында:
  2. Міне, сондықтан да аналарға қай заманда болса да, хан да, қара да, ұлық та, бала да бас иген, отбасы, бала шін ананың орны қымбат екенін ұққан халқымыз: «Меккеге жаяу үш рет арқалап барсаң да, ананың қарызынан құтылмайсың»,- деп өсиет қалдырған екен.

 

 

Ән: «Ана».

 

  1. Анасыз керек емес тақта маған

Адамба ана сүтін ақтамаған

Адам боп жүрмесін тек жер бетінде

Анаға махаббатын сақтамаған.

 

  1. Анам маған үлкенді сыйла деген

Сол сөз менің жаныма құйған ерен

Үлкендерден ауысқан кішілікті

Үлкендердің өзіне сыйға берен.

 

  1. Апатайым анашым

Ақылы мол данасың

Шуағы сен әр үйдің

Берекесі сен бәр үйдің.

 

 

Ән: «Қос Шынарым».

 

«Ақ сиса».

 

Хор: «Анашым».

 

1-жүргізуші: Мерекелеріңіз құтты болсын, аяулы аналар!

2-жүргізуші: Мереке мерекеге ұласа бесін!