Меншік құқығына ие болу және оның тоқтатылуы.
Сабақтың тақырыбы:§ 11. Меншік құқығына ие болу және оның тоқтатылуы.
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: оқушыларға меншік түрлері мен меншік құқығына ие болу тәсілдерімен таныстыру.
Тәрбиелік: заңдық сауатты адам ретінде заңды үнемі орындап, заңға қайшы іс-әрекеттер жасамауға тәрбиелеу.
Дамытушылық: құқықтар мен міндеттердің айырмашылықтарын салыстыра отырып, оқушылардың ой-пікірін айта білу белсенділігін арттыру.
Көрнекілігі: ҚР Конституциясы, Азаматтық кодексі, термин сөздер.
Әдісі: көрнекі құралдарды пайдалана отырып баяндау, өзара белсенділікті арттыру және өз бетінше ізденіс жүргізу.
Түрі: аралас сабақ
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру кезең
а) сәлемдесу
б) сабаққа дайындығын тексеру
в) оқушылар назарын сабаққа аудару
- Үй тапсырмасын тексеру
Азаматтық құқық қатынастарына
Жеке тұлға Заңды тұлға
азаматтық құқықтың ұыймдар
қатысушылары
Жеке және заңды тұлғалардың құқықтық қатынастарында
Құқық қабілеттілігі әрекет қабілеттілігі
Азаматтық құқыққа ие болып өз міндетін атқару қабілеті әрекетке қабілетті жеке тұлғалардын жалпы иелену құқығы
Туылған сәттен бастап кәмелет жасқа толғандар
4.Оқушыларды жаңа сабаққа дайындау
Сабақтың тақырыбын, мақсатың баяндау.
Оқушылар назарын сабаққа аудару.
5.Жаңа сабақты түсіндіру
Сабақ жоспары:
- Меншік құқығы түсініктері.
- Меншік нысандарының түрлері.
- Ие болу түсінігі.
- Меншік құқығының тоқтатылу тәсілдері.
Азаматтық заңнамаға сәйкес меншік иесі өз меншігі болып табылатын заттарды пайдалануға, иеленуге және билік етуге мүмкіндігі болады. Иемдену нақты бір затқа қожалық ету екенін білдіреді.
Азаматтар ғана емес, заңды тұлғалар да меншік иесі бола алады. Сонымен қатар мемлекет те меншік иесі.
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес біздің мемлекетімізде «мемлекеттік меншік және жеке меншік танылады және бірдей қорғалады» (ҚР Конституциясының 6-бабы)
Жеке меншік дегеніміз – меншік иесі азамат жеке тұлға екенің білдіреді.
Жеке меншік
Азаматтардың меншігі заңды тұлғалардың меншігі
Жеке меншікпен қатар ҚР-да мемлекеттік меншік те бар. ҚР Конституциясынының 6 –бабы 3- тармағына сәйкес меншіктің белгілі бір түрлері тек қана мемлекет меншігіне жатқызылуы мүмкін.
Мемлекеттік меншік
Республикалық Комуналдық
Републикалық меншік түсінігі – меншік иесі тұтастай алғанда Қазақстан Республикасы екенін білдіреді. Үкіметтік ғимараттар, біздің мемлекетіміздің қорғаныс қабілетін ұстап тұруға қажеттінің бәрі республикалық меншік.
Коммуналдық меншік мемлекеттік меншік түрі ретінде Қазақстан облыстарына тиесілі әкімшілік – аумақтық бірліктен құрылған.
Меншік құқығының тоқтатылу тәсілдері
Реквизициялау тәркілеу жерге меншік құқығының тоқтатылуы
Реквизициялау. Ол меншік құқығын мәжбүрлеп тоқтату тәсілдерінің бірі. Бұл өте сирек жағдайларда қолданылады. Бұл, әсіресе соғыс кезінде, сонымен қатар табиғи апат кезінде де(жер сілкінісінде, су тасқыны, орман өртенгенде және т.б) қолданылады. Реквизицияланатын мүлік адамдарды құтқару, төтенше оқиғалардың қауіпті салдарын жою үшін қажет.
Тәркілеу. Меншікке құқықты мәжбүрлеп тоқтатудың тағы бір тәсілі тәркілеу болып табылады. Ол тек сот тәртібімен іске асырылуы мүмкін. Тәркілеу істеген қылмыс пен құқық бұзушылық үшін жаза ретінде қолданылады.
- Жаңа сабақты меңгергендігін тексеру:
- Меншік құқығын иелену тәсілдері дегеніміз не?
- Мемлекеттік меншіктің қандай түрлері бар?
- Меншік құқығы қандай жағдайларда тоқтатылады?
7.Жаңа материалды бекіту:
Меншік нысандарының түрлері
Жеке меншік мемлекеттік республикалық коммуналдық
8.Үйге тапсырма:§ 11. 5-6 тапсырмалар.
9.Бағалау: