Шығыс Еуропа елдері

Сыныбы: 7

Пәні: Материктер мен мұхиттар географиясы

Тақырыбы: Шығыс Еуропа елдері

Сабақтың мақсаттары:

  1. Білімділік:  Оқушыларға білім беру. Материкте табиғат белдеулерінің қалыптасуы, органикалық дүниесінің таралу ерекшеліктері мен себептері туралы түсінік беру.

            2.Дамытушылық:       Оқушылардың сабаққа белсенділігін арттыру мақсатында қосымша материалдарды пайдалануға дағдыландыру, ойлау қабілетін дамыту.

  1. Тәрбиелік: Оқушылырды ұжымдылыққа, бірін-бірі сыйлауға тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Аралас сабақ.

Оқыту әдісі: Сұрақ-жауап, түсіндірмелі, баяндау.

Сабақтың әдістемелік жабдықталынуы: Карталар, оқулық, кескін карталар, суреттер.

Сабақтың барысы:   Ұйымдастыру кезеңі. Оқушылармен  амандасып, оқушыларды түгендеп, зейіндерін тұрақтандыру,   өзіме назар аударту.

Жаңа сабақ:

Шығыс Еуропа аймағы Еуропаның едәуір көлемдірек бөлігін алып жатыр. Бұл аймақта Польша, Чехия, Словакия, Венгрия, Румыния және балқан түбегінің солтүстігіндегі елдер – Болгария, Сербия мен Черногория, Хорватия, Словения, Босния және Герцоговина, Македония, Албания орналасқан. Бұрын Кеңестер Одағы құрамында болған Латвия, Литва, Эстония және Белорусь, Украина, Молдова елдері және Ресей Федерациясының Еуропалық бөлігі осы аймаққа кіреді.

Бұл елдер Балтық және Жерорта теңіздерінің аралығында солтүстіктен оңтүстікке қарай тұтас алап түрінде созыла орналасқан. Табиғат жағдайларына қарай Шығыс Еуропа бірнеше ауданға бөлінеді.

Солтүстігінде жатқан Балтық бойы елдері мен Польша, Чехия, Словакия, Венгрияда табмғат жағдайлары біртектес болып келеді.

Бұл елдерде халық жиі қоныстанған. Польша,Чехия мен Словакияда славян халықтары тұрады. Ал Вегрияның негізгі халқын осыдан мың жылдай бұрын Азиядан қоныс аударған мадиярлар құрайд. Балтық бойы елдерінде латыштар, литвалықтар, эстондар тұрады. Халықтың көпшілік бөлігі қалаларда тұрады. Халықтың көпшілік бөлігі д.ж-не әйгілі тарихи-мәдени ескерткіштер сақталып қалған. Аталған елдердің жер қойнауы пайдалы қазбаларға да өте бай. Әсіресе көмір (Польша, Чехия), боксит (Венгрия) өндіретін салалар орналасқан. Бұл елдердің кәсіпорындарында әр түрлі машиналар жасалыны, жеңіл өнеркәсіп бұйымдары мен тамақ өнімдері өндіріледі. Егін шаруашылығы да жақсы дамыған. Негізінен қара бидай, бидай, картоп, зығыр, қант  қызылшасы өсіріледі. Ал климаты жұмсақ Венгрия жерін бау-бақша мен жүзімдіктер алып жатыр.

Жерорта теңізінің күшті тілімденген жағалауы боймен тау жоталары созылып жатыр. Балқан түбегіндегі таулардың кейбірі әктастардан құралған. Ал Румыния жерінде доға тәрізді иіліп Карпат тауы орналасқан. Альпі-Гималай геосинклиналдық  белдеуіне енетін бұл тауларда тау жасалу қозғалыстары әлі аяқталмаған, сондықтан жер сілкінулер жиі болып тұрады.

Бұл елдердің климаты айрықша алуан түрлі болып келеді. Жерорта теңізі жағалауына субтропиктік жерорта теңіздік климат тән.  Мұнда жаз ыстық, құрғақ, ал ұзаққа созылмайтын қысы ылғалды, жылы болады. Қлың қар жамылғысы тек тау бастарында ғана жатады.

Шығыс Еуропа елдері Орал тауына дейін созылып жатыр. Оған Ресей Федерациясының еуропалық бөлігі, Украина, Белорусь, Молдова кіреді.  Аймақтың жер қойнауы темір, тас көмір мен қоңыр көмір, апатит, тас тұзы мен калий тұзы, асч тұзы, мұнай мен газдың ірі кен орындарына бай.

Украина мен Ресей жерінде ауыр өнеркәсіп күшті дамыған. Бұл аймақ арқылы д.ж-гі аса ірі қара топырақты белдеу өтетіндіктен ең астықты аудан болып есептеледі.

Жаңа сабақты бекіту:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды:  Бүгінгі сабақта, жалпы Шығыс Еуропа елдері туралы жалпы қосымша материалдарды қолдана отырып түсіндірдім. Сонымен қатар, осы тақырып бойынша алған білімдерін тексеру үшін кесте қолдандым.

 

Үйге тапсырма: Қосымша деректер жинау, тест құрау. §25 оқу және кескін картаға Шығыс Еуропа елдерін салып келу.