Үндістан
8-сынып. Дүние жүзі тарихы
Сабақтың тақырыбы: § 25. Үндістан
ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы Үндістан қоғамындағы өзгерістер/2 сағат/
Сабақтың мақсаты:
- Ағылшындардың Үндістандағы отарлық қанау әдістері мен онің зардаптарын ашып көрсету. Отаршылдық қанау мен ұлттық езгіге қарсы бағытталған халық көтерілістері туралы және әртүрлі қоғамдық топтардың көзқарасы ұлт-азаттық қозғалыстың қалыптасуына негіз болғанын нақты деректермен түсіндіру.
- ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы Үндістандағы ұлт-азаттық қозғалысқа тоқталғанда Үнді Ұлттық Конгресіне сипаттама беріп, «свадеши» және «свараджа» ұрандарының мәнін ашу.
Сабақтың түрі:аралас
Әдісі:интерактивті
Көрнекілігі:карта
Сабақтың барысы: І. Ұйымдастыру кезеңі
- Оқу құралын тексеріп түгелдеу
- Әнұран орындау, «Хабар».
- Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау: «Жапония»
Жапониядағы Мэйдзи реформалары?
| Мемлекеттік құрылыстағы өзгерістер | Қоғамдық қатынастардағы өзгерістер | Экономикалық қайта құрулар | Білімсаласындағы өзгерістер |
ІІІ. Жаңа сабақтың жоспары:
- Үндістанды отарлаудың аяқталуы. Үнді халқын ағылшын отаршылдарының қанау әдістері
- 1857-1859 жылдары Үндістандағы ұлт-азаттық көтеріліс
- ХІХ ғсырдың екінші жартысындағы Үндістан қоғамындағы өзгерістер
- ХІХ ғасырдың екінші жартысындағы Үндістандағы ұлт-азаттық қозғалыс
- ХХ ғасырдың басындағы Үндістан
Үнді қоғамындағы негізгі әлеуметтік топтардың жағдайы
| Әлеуметтік топтар | Жағдайы | |
| Басып алғанға дейін | Отарлық езгі кезінде | |
| Князьдер, байлар | Халықты шексіз биледі | Бір бөлігі өзінің байлығы мен билігінен айырылды, қалғандарына ағылшын үкіметінің толық бақылауы орнатылды |
| Шаруалар
| Жерге мұрагерлік құқығын иеленді. Деревняда қауым сақталды | Жерінен айырылды, қауым таратылды, салықпен тоналды, жаппай аштық, қырылу. |
| Қолөнершілер | Қолөнері табысқа жетті. Мануфактура пайда болды. | Арзан фабрикалық тауарлардың ағылуына байланысты үнді қолөнері тоқырауға ұшырады, миллиондаған тоқымашылар қайыршыланды. |
ІҮ. Сабақты бекіту:
- Үндістандағы ағылшын отаршылдары ХІХ ғасырда қандай қанау әдістерін қолданды?
- Сипайлар деген кімдер? 1857-1858 жылдардағы сипайлар көтерілісінің жеңілу себептерін атаңдар.
- «Свадеши», «свараджа» ұрандарының мәнін қалай түсінесіңдер?
- Үнді Ұлттық Конгресі қашан құрылды, оның мақсаты қандай болды?
- ХІХ ғасырдың екінші жартысында Үндістанда өнеркәсіп төңкерісі болғанының дәлелі қайсы?
Сипайлар көтерілісі
| Көтеріліс сипаттары | Көтерілісшілер мақсаттары | Негізгі оқиғалар | Жеңілу себептері | Нәтижесі мен мәні |
Ү. Бағалау:
ҮІ. Үйге тапсырма:§25