Салу есептері. Түзуге перпендикуляр жүргізу

Математика пәнінен ашық сабақтар

Сабақтың тақырыбы:  Салу есептері. Түзуге перпендикуляр жүргізу

Сабақтың мақсаты:  

 

Білімділік:  Циркуль, сызғыш және карандашты қолдана отырып салу есептерін меңгерту, үйрету. Тақырып бойынша алған білімдерін толықтырып, оны к.нделікті өмірде қолдана білуге.

 

Дамытушылық:  Өз бетімен ойлауды, шығармашылықпен ізденуді жетілдіру. Шығармашылықа баулу.

 

Тәрбиелілік:   Сызба жұмыстар орындауда жауапкершілікке, өз бетінше еңбектенуге тәрбиелеу.

 

Сабақтың түрі:  Жаңа сабақ. Практикалық жүмыстар.

 

Сабақтың әдісі: Деңгейлеп саралап тірек сызбалары арқылы оқыту.

 

Сабақтың көрнекілігі:

 

1.Нақыл сөз.

2.Тірек сызба.

3.Тест тапсырмалары.

4.Дидактикалық карточка.

5.Циркуль.

6.Сызғыш.

 

Сабақтың  жоспары:

 

  1. Ұйымдастыру
  2. Үй тапсырмасын тексеру.
  3. Жаңа сабақ.
  4. Практикалық жұмыстар.
  5. Сабақты пысықтау.
  6. Үйге тапсырма.
  7.  Бағалау.

Нақыл сөздер

 

«Ақыл – ойды тәртіпке келтіретін – математика, сондықтан оны оқу керек »

 

Г. Галилей.

 

«Барлық теоремалар мен ережелерді білу жеткіліксіз, оларды меңгере білу керек»

 

П. Л. Чебышев

 

Үй тапсырмасын бойынша тексеру  тесті.

 

 

 

Карточка  № 1

 

Қабырғалары бойынша үшбұрыш салу.

 

 

 

 

 

Карточка  № 2

 

Берілген үшбұрышқа тең үшбұрыш салу.

 

 

 

Карточка  № 3

 

Тік бұрышты үшбұрыштың биссектрисасын салу.

 

 

 

 

Карточка  № 4

 

Доғал үшбұрыштың  биссектрисасын салу.

 

 

 

Карточка  № 5

 

Сүйір үшбұрыштың биссектрисасын салу.

 

 

 

 

 

Карточка  № 6

 

Қабырғалары бойынша екі үшбұрыш салып теңдігін дәлелдеу.

 

 

 

 

Карточка  № 7

 

Берілген үшбұрышқа тең  үшбұрыш салып теңдігін дәлелдеу.

 

 

 

 

Карточка  № 8

 

Кесіндіні қақ бөлу.

 

 

 

 

Тест

 

  1. Геометриялық фигура.

 

А. Жылдамдық.                  В. Нүкте.            С.Зат

 

  1. Нүктені сызбада көрсету үшін.

 

А. Латыннің бас әрпі..        В. Гректің бас әрпі..           

С.Ағылшыннің бас әрпі.

 

  1. Түзудің белгіленуі.

 

А. Латыннің кіші әрпімен. В. Гректің бас әрпімен.              

С. а; в;  екі әріппен.

 

  1. Сызбада түзуді көрсету үшін колданатынымыз.

 

А. Карандаш.      В. Сызғыш.      С. Циркуль.

 

  1. Ақиқаттығы дәлелдеусіз қолданылатын сөйлем.

 

А. Дәлелдеу.                 В. Аксиома.      С. Ереже.

 

6.Түзу мен сәуле ұғымдары.

 

А. Бір ұғым.      В. Жеке ұғым. 

С. Геометриялық фигураларға жатпайды.

 

  1. Бұрыш түрлері нешеу?

 

А. 4.                     В. 5.                              С. 6.

 

8.Үшбұрыш теңдігінің қасиеті нешеу?

 

А. 2.                              В. 3.                              С. 4.

 

  1. Циркулдің көмегімен орындалатын фигура.

 

А. Шеңбер.                  В. Хорда.                     С. Кесінді.

 

  1. Сызғыш көмегімен орындалатын фигура

 

А. Шеңбер.                  В. Хорда.                     С. Кесінді.

 

Тест

  1. Геометриялық фигура.

 

А. Жол.              В. Биіктік.                           С. Үшбұрыш.

 

  1. Нүктені сызбада көрсету үшін.

 

А. А; В; С; бас әріптері.                В. Кирилицанің бас әріптері.

 С. Ағылшыннің бас әрпі.

 

  1. Түзудің белгіленуі.

 

 А. а; в; с; кіші әріптерімен.         В. А; В; С; бас әріптерімен.

 С. Ағылшыннің бас әрпімен.

 

  1. Сызбада түзуді көрсету үшін колданатынымыз.

 

А. Қалам.                              В. Транспортир.                  С. Сызғыш.

 

  1. Ақиқаттығы дәлелдеусіз қолданылатын сөйлем.

 

А. Аксиома.                В. Теорема.                           С. Анықтама.

 

6.Түзу мен сәуле ұғымдары.

 

А. Жеке анықтамасы жоқ.                    В.Геометриялық фигура.

 С. Айырмашылығы белгіленуінде жоқ.

 

7.Бұрыш түрлері нешеу?

 

А. 3.                                       В. 4.                     С. 5.

 

8.Үшбұрыш теңдігінің қасиеті нешеу?

 

А. 3.                                В. 4.                   С. 5.

 

  1. Циркулдің көмегімен орындалатын фигура.

 

 А. Хорда..                                       В. Шеңбер.                 С. Түзу.

 

  1. Сызғыш көмегімен орындалатын фигура

 

А. Хорда..  В. Шеңбер. С. Түзу.

Тест

  1. Геометриялық фигура.

 

А. Ғасыр.                     В. Қабырға.                          С. Шеңбер.

 

  1. Нүктені сызбада көрсету үшін.

 

А. а; в; с; кіші әріптері.                                   В. Гректің бас әрпі.

С.Ағылшыннің бас әрпі.

 

  1. Түзудің белгіленуі.

 

А. а;  кіші әріптерімен.                                     В. А;  бас әріптерімен.

С.  Гректің кіші әрпімен. 

 

  1. Сызбада түзуді көрсету үшін колданатынымыз.

 

А. Циркуль.                         В. Транспортир.                  С. Сызғыш.

 

  1. Ақиқаттығы дәлелдеусіз қолданылатын сөйлем.

 

А. Қасиет.                             В. Шешім.                                      С. Аксиома.

 

6.Түзу мен сәуле ұғымдары.

 

А. Айырмашылығы белгіленуінде .   

 В. Геометриялық фигураларға жатпайды.                   С. Бір ұғым. 

 

7.Бұрыш түрлері нешеу?

 

А. 5.                                                 В. 6.                                       С. 7.

 

8.Үшбұрыш теңдігінің қасиеті нешеу?

 

А. 1.                                        В. 2.                                                С. 3

 

  1. Циркулдің көмегімен орындалатын фигура.

 

А. Радиус.                                        В. Биіктік.                           С. Дөңгелек.

 

  1. Сызғыш көмегімен орындалатын фигура

 

А. Радиус.                             В. Диаметр.                          С. Дөңгелек.

 

 

Жаңа материалды түсіндіру.

Түзу және бойындағы нүктеден өтетін  перпендикуляр түзу салу.

 

                     P

                                                  І жағдай.  Берілгені а түзуі

                                               N  түзу бойындағы нүкте

Түзу бойынан NA = NB  кесіндісін салайық

                                                                            Радусы r > AN болатын ω1(A; r), ω2(B; r)

A                     N                           B                      екі доға жүргізейік. Циркуль ашасын

                                                                              өзгертпейміз, центрі А; В нүктелері

Доғалардың қиылысу нүктелерін P; Q  деп

                                                                  белгілейік  P нүктесі мен Q нүктесін

                                                                       бастыра  в  түзуін жүргізсек N нүктесі

                                                              арқылы өтеді. ▲PAB – тең бүйірлі

                                                                  PN – биіктік, медиана PN ^ a  b ^ a

                      Q

 

 

 

 

 

 

 

                  

ІІ  жағдай. а түзуден тысқары  A нүктесінен  b түзуінжүргізейік А центрінен ω1(E; r), ω2(F; r) екі доға жүргізейік. Циркуль ашасын өзгертпейміз, центрі E; F нүктелерін алып доғалар нүктелерініңқиылысу нүктелерін b деп белгілейік А мен В нүктелерін бастыра b түзуін жүргізсек түзуді О нүктесінде қиып өтеді. АВ ^ а яғни  а ^ b b ізделінген түзу.

 

 

 

 

 

 

                     b

                    А●

 

 

 

 

E                      O                 F             a

.●                    ●                   ●

 

 

 

 

B ●

 

 

 

 

 

Практикалық жұмыстар.

 

  1. Түзу горизантал орналасқан. Тысқары берілген К нүктесінен перпендикуляр жүргізу.

 

 

  1. Түзу вертикаль орналасқан. Тысқары берілген К нүктесінен перпендикуляр жүргізу.

 

 

  1. Түзу қиғаш орналасқан. Тысқары берілген К нүктесінен перпендикуляр жүргізу.

 

 

  1. Түзу горизантал орналасқан. Түзу бойындағы К нүктесіне перпендикуляр жүргізу.

 

 

  1. Түзу вертикаль орналасқан. Түзу бойындағы К нүктесіне перпендикуляр жүргізу.

 

  1. Түзу қиғаш орналасқан. Түзу бойындағы К нүктесіне перпендикуляр жүргізу.

 

Сергіту уақыты.

 

  1. Оңынан да солынан да жазғанда өзгермейтін сандар бар. Ол қандай сандар?

 

Әр түрлі сандардың қосындысы олардың көбейтіндісіне тең. Сол сандарды тап.

 

Айдос өзінің туған күнін 4 жылда бір  рет атап өтеді. Бұл қай күн?

 

Алманың жартысы неге ұқсайды?

 

Баласы, ікесі, атасы 3 партия шашкі ойнады.Әр қайысы неше партия шашкі ойнаған?

 

Марат үш алманы тең етіп папасы, мамасы мен нағашысы қарындасымен отырғанда бөләп бердім дейді. Мараттың айтқанына сенуге бола ма

 

 

 

Пысықтау сүрақтары.

 

Салу есептерінің басқа есептерден айырмашылығы қандай?

 

Үйге тапсырма.  §  19. 4. 85 – бет

 

Бағалау

 

, , ,