Айнымалы типтер

• Паскаль тіліндегі типтерді сипаттайды.

• Екі түрде жазылған бірдей санның айырмашылығын жуықтап бағалайды.

• Ақпаратты қай типте жазу керектігін ажыратады.

• Жиым мысалын жиымдардың қасиетіне негіздейді.

ІІЛогикалық тапсырмалар блогы (5 мин.).

ІІІЖаттықтыру және білімді есепке алу блогы ( 15 мин.).

ІVИнтеллектуалдық тренинг блогы (5 мин.).

VКүтілетін нәтиже блогы ( 5 мин.).

•  Тапсырмаларды орындауда көмектесетін нақты мысалдарды көрсету

•  Оқушыларға тапсырманы өз бетімен орындап көруге мүмкіндік беру. Өз бетімен орындауда нәтижелер оң болмаған жағдайда, нұсқаулар беру

•  Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау

•  Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау

2 Д. Прайс. 1987. Программирование на языке Паскаль. Москва: Мир.

3 Типы переменных. Ақпарат көзі:

http://valera.asf.ru/delphi/book/tp05.shtml

Анықтамаларды, типтердің түрлерін және сипаттамаларын жаттау, кез келген әр түрлі типтегі он айнымалыны сипаттау бөлімінде сипаттау.

Жиымдық типті қолдануға болатын есепке мысал келтіріңіз.

Мәліметтердің немесе айнымалылардың типі деп, олардың қабылдай алатын мәндерінің және олармен орындауға болатын амалдардың жиынын анықтауды айтады.

Айнымалылар мен функциялардың типтері программаның сипаттау бөлімінде көрсетіледі.

Жазылу пішімі:

1. var<идентификатор> : <тип>

2. type<тип атауы> = <тип мәндері>;

Типтерді сипаттау диаграммасы

— BOOLEAN

— Логикалық типтегі шамалар, негізінен, екі мән қабылдайды — TRUE (ақиқат) және FALSE (жалған), олар компьютер жадында бір байт орын алады.

— Логикалық типтегі шамаларға мына амалдар қолданылады: AND — (және), OR — (немесе), NOT — (емес), XOR -(арифметикалық немесе)

—  CHAR

—  Символдық типтегі шамалар мән ретінде тек бір таңбаны ғана қабылдай алады.Мәннің символ екенін көрсету үшін оны апостроф ішіне алып жазады. Мысалы, ‘a’, ‘h’, ‘5’, ‘*’ т.б.

·           STRING

·           Тіркестік типтегі шамалар апостроф ішіне алынған символдар тізбегін қабылдайды.

Сипаттау мысалы:

VAR

s : string[25]; { s айнымалысының ұзындығы 1-ден 25 символға дейін өзгере алады}

s1 : string; { s1 айнымалысының ұзындығы көрсетілмеген, яғни символдардың ең үлкен саны 255-ке тең }

Саналатын тип стандартты типке жатпайды, ол параметрлердің мәніне сәйкес келетін атаулар (идентификаторлар) тізімінен тұрады. Атаулар тізімі үтір арқылы ажыратылып, жай жақша ішіне жазылады. Мысалы:

атау= (1-идентификатор, 2-идентификатор, …, n- идентификатор);

Var

kunder = (‘дүйсенбі’, ‘сейсенбі’, …, ‘жексенбі’);

·  Мұнда көрсетілген шама қабылдай алатын мәннің алғашқысы (ең кіші) мен соңғысы (ең үлкен) екі нүкте арқылы бөліп көрсетеді.

·  Мысалы:

атау = <алғашқы мән>..<соңғы мән>;

Var

Apta_kunderi = 1..7;

Ai_kunderi = 1..31;

—  Жиым дегеніміз – бір атаумен белгіленіп, бір өлшеммен өлшенетін шамалардың реттелген тізбегі.

—  ARRAY

—  Әрбір массив элементінің реттік нөмірі (индексі) болады.

—  Массив көп өлшемді бола алады; алайда, 65520 байттан артық орын ала алмайды.

1.

VAR

M1 : array[1..200] of integer; { М1, A1 – бүтін және нақты сандардың бір өлшемді жиымдары }

A1 : array[100..200] of real;

ch1 : array[‘A’..’Z’] of char; { сh1, ch2 – символдардың бір өлшемді массивтері }

ch2 : array[0..255] of char;

2.

TYPE

Date_M = 1..31;

Cyrillic_b = ‘А..Я‘;

Latin_b = ‘A..Z’; {диапазондық тип}

Belgi = (2,3,4,5);

Ball = (1,2,3,4,5,6,7,8,9,10); {саналатын тип}

VAR

t1, t2 : Date_M;

c1 : Cyrillic_b;

s1 : Latin_b;

a1, a2 : Belgi;

b : Ball;

_________________________________________________