«Жауынгердің түлғасындағы» батырдың өз түрғасы («Қанмен жазылған кітап» жинағынан үзінді)

Сабақтың тақырыбы: «Жауынгердің түлғасындағы» батырдың өз түрғасы

(«Қанмен жазылған кітап» жинағынан үзінді). Сабақтың мақсаты:

а)  білімділік: оқушыларға Бауыржан Момышүлының өмірі, шығармашылығы,
«Жауынгер түлғасындағы» («Қанмен жазылған кітап» жинағынан үзінді) батырдың өз
түлғасы жайлы толық мәлімет беру.

ә) дамытушылық: Бауыржан Момыіщлы ерлік жолдарымен, кітаптарымен, естеліктерімен таныстыра отырып ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту, сөздік қорын молайту, шығармашылық ізденіске баулу, олардың ой-пікірін қалыптастыру.

б)  тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
ұлтжандылыққа, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сүрақ-жауап, сөздікпен жүмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау.

Сабақтың көрнекілігі: көркем әдебиеттер, бейнелі суреттер, рефераттар, бүктемелер, Бауыржан ата портреті, «Батыр ата» буклеті, «Бауыржан ата тағылымдары» (плакат), «Мәңгілік алау» суреті, үш тал гүл.

Әдебиеттер: Бауыржан Момышұлы «Қанмен жазылған кітап», «¥шқан үя», «Москва үшін шайқас», «Куба әсерлері»; А. Бек «Арпалыс»; Ә.Нұршайықов «Ақиқат пен аңыз»; М.Қалдыбаев «Ұмытылмас кездесулер», «Отан үшін от кешкендер»; Қ.Аманжолов «Ерліктің жарқын бетгері».

Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып үжымымен жүмыс жүргізу.

Сабақтың типтері: үйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сүрау, жаңа сабақты түсіндіру, бекіту, бағалау, қорытындылау,

Сабақтың барысы:


а)  Үйымдастыру кезеңі.

  1. Сәлемдесу.
  2. Кезекші мәлімдемесі.
  3. Журнал бойынша түгелдеу.
  4. Жаңа сабаққа дайындық.

ә) Үй тапсырмасын сұрау.

  1. Б.Момышұлының өмірі, шығармашылығы жайлы сүраймын.
  2. «Жауынгердің түлғасы» әңгімесінің мазмұнын сүраймын.
  3. Қосымша сұрақтар қою арқылы өткен тақырыпты қорытындылаймын.
  4. Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.

б)  Жаңа сабақты тусіндіру.

Бүгінгі жаңа сабақта Бауыржан Момышүлының өмірі, шығармашылығы, «Жауынгер түлғасындағы» («Қанмен жазылған кітап» жинағынан үзінді) батырдың өз тұлғасы жайлы толық мәлімет беру.

а) Бауыржан Момышүлы өмірі мен шығармашылығы;
ә) «Жауынгер түлғасы» қандай болу керек? (Ой толғау)

б) Бауыржан Отан қорғауда.

в)  Жазушы Момышүлы

г)  Естеліктер, кітаптар

ғ) Кеңес Одағыыың батыры Б.Момышүлы

д) Оқушылар шығармашылығы.

Кітаипен жүмыс. Осы әңгімеден мақал-мәтелдерді оқушылар теріп жазуға тиіс. Бауыржан Момышұлының өмір жасы туралы, шығармашылығы туралы кеңінен тоқталып айтамын..

Үлкен атасы Имаш, әжесі Қызтумас, әкесі Момышәлі (Момыш деп атап кеткен), шешесі Рәзия, өзінен үлкен әпкелері Үбіш, Сәлима, Әлима. Бүл бөлімде атаның 25 жыл әскери қызметте болғаны, әскери қызметтің қьфы мен сыры, тәртіптілік, төзімділік, қайсарлық, жігерлік туралы айттамын. Сонымен қоса жеті ата жөнінде сөз болады. Әскери қызметтен соң немен айналысты, қандай туындылары бар екенін айтып шығамын..

Үзінді неге «Жауынгердің түлғасы» деп аталған? Оқиға қай жылы, қайда болғандығы туралы сүрақ-жауап жүмысын жүргіземін. Оқушылар, «Жауынгер түлғасы» сендердің ойларыңша қандай болуы керек?..

Оқулықпен жүмыс.

Әңгімеден мақал-мәтелдерді теріп жазады. Сонымен қатар өздері білетін батырлық, ерлік, қырағылық туралы білген мақал-мәтелдерін айтқызу. Оқулықтан жауынгердің бойындағы отансүйгіштік, қайсарлық, шыдамдылық сияқты қасиеттерді бейнелеген сөйлемдерді тапқызу.

Бауыржан ата өнері.

Бауыржан атаның салған суреттері, қиған оюлары. Келіні Зейнеп Ахметованың естеліктерімен танысу: «Атамыз шығармашылық жұмыс үстінде, жазып отырған еңбегі өнімсіз болған кезде, қолына жедел қайшы мен қағаз алып ою ояды. Сондықтан ою-өрнек кездейсоқ түрде жасалынбайды, адам оған ой жігерін жұмсайды. Сол себепті де оған шығармашылық туынды ретінде қарау керек».

«Бауыржан Отан қорғауда». (Кітаппен жұмыс).

«Бауыржан Момышүлының Отан соғысындағы кезі сендердің кітаптарыңда беріліпті» деп мәтінді оқушылардың өздеріне іштей оқытамын, өзім мазмұнымен таныстырамын.

Сөздікпен жүмыс: дивизия, Волокаламск станциясы, Десятидворка, батальон.

Әскери шен (атақ) үлгілері бойынша кейіпкерлерді дәресежесіне қарай атату. Маршал, генерал,…

Бауыржан Момышүлы — атақты жазушы.

Сүрақтар бойынша әңгіме өткізу. Жазған еңбектерімен таныстыру.

Естеліктерін оқып беріп, кітаптарынан көрме ұйымдастырамын.


Кеңес Одағының батыры атағын 1990 жылы соғыстағы асқан ерлігі, шебер қолбасшылығы үшін Бауыржан Момышұлына берді.

Балаларға Қасым Аманжоловтың «Бауыржан» атты өлеңін оқып беремін. Бір дауыл сапырды кеп өрт теңізін, Теңселтіп темір топан дүние жүзін.

Бетіне туган әісердіц өшпестей цып,

Ер жазды өз цанымен жүрген ізін.

Үстіиде туган елдің тұрды толқып,

Нац сол кез естідім мен ер дүбірін.

Атагы атын алып келді шалцып,

«Бауыржан Момышүлы «деген бір үн. Оқушылар шығармашылығы. Бауыржан атты оқушының «Атымды неге Бауыржан қойған?» шығармасы…

Адам цанша өзгерсін, заман қанша,

Отаи сөзі жүрекке от тастайды.

Елім деген жас үрпақ аман болса,

Ерлік жолын ешцашан шөп баспайды. Сабақтың қорытындысы:

1 .Сабақ соңында сүрақ қою арқылы жаңа тақырыпты қорытындылаймын.

  1. Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.
  2. Үйге тапсырма: Шығарманы оқып, батырдың түлғасына мінездеме беріп, мазмүнын
    әңгімелеп келу.

«Жауынгердің түлғасы» бойынша жауынгердің қасиеттерін жазғызу