ВЕКТОРЛЫҚ ГРАФИКА. ФИГУРАЛАРДЫ САЛУ

САБАҚТЫҢ ТАҚЫРЫБЫ: ВЕКТОРЛЫҚ ГРАФИКА. ФИГУРАЛАРДЫ САЛУ

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларды векторлық графика ұғымымен таныстыра
отырып, графиканы өңдей, фигураларды салу туралы білімдерін
қалыптастыру;
Дамытушылық: Оқушылардың векторлық графикамен жұмыс істеу
үйрету арқылы теориялық білімін, ой — өрісін, шапшаң ойлау қабілетін
дамыту;
Тәрбиелік: Оқушыларды жан — жақты болуға, техникалық
құрылғыларды пайдалану барысында жүйелілікке тәрбиелеу;
Сабақтың түрі: Дәстүрлі сабақ.
Сабақтың әдісі: Интерактивті тақта арқылы, тапсырмалар
Көрнекілік: Интерактивті тақта, презентация
Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру
2.Өткен ақпаратты қайталау
3.Жаңа сабақты баяндау. Мәтінмен жұмыс
4.Ой қорыту.Сабақты бекіту
5. Бағалау. Үйге тапсырма беру.

ІІ. Өткен ақпаратты қайталау.
Компьютерлік графика дегеніміз не?
Графиканың түрлері?
Саласы бойынша компьютерлік графиканың түрлері?
ІІІ. Жаңа сабақты баяндау
Векторлық кескіндер, бұл — сызық, доға, шеңбер және тікбұрыш
сияқты геометриялық объектілері жинағынан тұратын кескіндер. Бұл
жерде вектор дегеніміз — осы объектілерді сипаттайтын мәліметтер
жиынтығы.
Векторлық графиканың басты артықшылығы оған кескін сапасын
жоғалтпай өзгеріс енгізуге, оңай кішірейтуге және үлкейтуге
болатындығы. Векторлық кескіндер СorelDRAW, Adobe illustrator
секілді векторлық графикалық редакторларда жасалады. Сorel Draw –
машиналық графиканың нағыз шедеврлерін жасау үшін қолданыла-
тын компьютерлік дизайнердің құралы. Түрлі-түсті көркемдеулерді;
күрделі сызбаларды, кітаптар мен журналдар мұқабаларының
фигуралық кітапшаларын, фотографиялық шын және фантастикалық
шын емес бейнелеулерді; дайын бейнелеулерді редакциялау үшін,
графикалық Web-беттерді құру үшін, т.б. жасау үшін қолданылатын
қолайлы игеруге қарапайым құрал. Векторлық графика да
қолданылады, оның көмегімен сапаны жоғалтпай, бейнелеуді бірнеше
есе көбейтуге болады, ал мысалы Paint редакторында суреттерді
растрлық берілуі кезінде ондай мүмкіндік жоқ.
Сorel Draw винчестерде жадының 120-дан 700 МБ алады.
Бағдарламаны іске қосу үшін жұмыс үстеліндегі Corel Draw –ды
ашамыз.Бағдарламаны іске қосқаннан кейін экранда Corel Draw
қолданушы интерфейсінің басты элементтерімен негізгі терезесі
ашылады (1 -сурет).
1 -сурет. Corel Draw 9 терезесі.

Windows стандарттарына сәйкес тақырып жолының астында
меню өте күрделі, яғни саны көп меню ішіндегі менюлер мен
командалар. Жұмыс кеңістігінің сол жақ бөлімінде жұмыс тәртібін
(режим) таңдауға арналған элемент интерфейсі-құралдар тақтасы
(Toolbox) орналасқан. Таңдау тәртібі құралдар тақтасындағы кез-
келген батырмаға тышқанға шерту арқылы орындалады.
Құралдардың кейбір батырмаларының төменгі оң жақ
бұрышынд үшбұрыш жабдықталған, ол дегеніміз бұл батырмамен
бірнеше құралдар байланыстылығын көрсетеді.
Меню жолынан кейін құралдық жол (Toolbars) орналасу
мүмкін. Кез-келген құралдық жол тәуелсіз тақта түрінде экранның
кез-келген жерінде еркін жағдайда да болуы мүмкін.
Құралдар Жұмыс беті
тақтасы
Беттер
Қасиетте
р тақтасы
Түстер
палитрас

Ол үшін жолақтың сол жақ бөлігіндегі аймақты екі сызықпен
басып алып және сәйкес тақырыппен тақта түрін алған жолды
орналастыру қажет. Қайтадан жолға айналдыру үшін тақырыпты
басып алып және оны жоғары орналастыру керек.

Сол және басқа жолдарды шығару Windows (Терезе) менюі
Toolbars (Құралдық жолдар) командасы арқылы шақырылатын
Options (Параметрлер) диалог терезесіндегі Customize (Баптау)
бөлімінде қамтамасыз етіледі.
Стандартты құралдар тақтасында (Standart) файлдарды ашуға,
файлдарды ашуға, файлдарды сақтауға, алмасу буфері жүйелерінің
операциялары және т.б сәйкес жиі орындалатын командалар-басқару
элементтері орналасқан.

Стандартты тақтадан төмен Атрибуттар тақтасы (Property Bar)
немесе қасиеттер тақтасы орналасқан. Ол ерекшеленген объектінің
және стандартты операциялардың басқару параметрлеріне сәйкес
келетін, оларды таңдалған құралдың көмегімен орындауға болатын
барлық басқару элементтерінің жиынтығын ұсынады.

Corel Draw терезесінің төменгі бөлігінде қалып-күй жолы
(Status Bar) бар. Онда жұмыс үрдісіндегі ерекшеленген объект жайлы
мәліметтер шығады. Жұмыс кеңістігінде суреттеме орналасатын баспа
бетінің бейнесі көрініп тұр.

Көлденең орналасқан айналдыру жолағының сол жағында
беттен бетке көшуге болатын, беттің атымен аталған батырмалар мен
таңбашалар, яғни навигатор деп аталатын басқару элементі
орналасқан.

Айналдыру жолақтары, координаталық сызғыштар
(координаталарды өлшеу үшін). Түйісілетін терезе (Dockers) ерекше
роль атқарады. Докерлер бағдарламасының функциясына кіруді
қамтамасыз етеді. Әр түрлі міндеттер үшін әр түрлі докерлер
арналған, олар оннан астам. Оларды қажет кезінде ашады.
Тіктөртбұрыш салу тәсілдері:
1. Құралдар тақтасындағы Rectangle (Тіктөртбұрыш)
құралын белсенді етеміз.
2. Контекстік менюден Create Object → Rectangle (Объекті
құру→ Тіктөртбұрыш) командасын таңдап беттің бос жеріне
тышқанның оң жағын шертеміз.
3. F6 батырмасын бас.
Модификатор –батырмасы. Егер тіктөртбұрыш салу кезінде
CTRL батырмасын басып тұрсақ тұрғызылған объекті басқарудан
тәуелсәз квадратты болып қалады.
Егер тасымалдау кезінде SHIFT батырмасын басып тұрсақ
онда тіктөртбұрыш бұрышынан емес ортасынан бастап салынады.
Екі модификаторды да бір кезде қолдануға болады, егер
Rectangle (Тіктөртбұрыш) көрсеткіш құралын салу керек кезінде бір
мезетте CTRL және SHIFT батырмасын басып тұрсақ онда квадрат
ортасынан бастап салынады.
Объектілерді құру
Құралдар
— Тіктөртбұрыш
— Эллипс
 Спираль
 Көпбұрыш
 Жұлдызшa
— Қисық (сызықты тышқанның жүргізілуімен салады)
 Қисық безье (басқарушы нүктелер суретпен сызықты
салады).
 Құралдар қисық түзу сияқты объектілерді салады.
Artistic Media (Cупер құрал) құралы үзіліс қалдықтағы қисық
сызық сияқты жике бойында объектілерді салады (бояу жаққыш
немесе қылқаламмен жұмыс істейді). Бұл құралдардың көмегімен
салынғанда Форма құралындағы нүктелер арқылы тасымалдап
өзгертуге болады.
Сол бөліктегі атрибуттар жолында пиктаграмма батырма
түрінде берілген құралдардың бес режимі бар.
Бірінші батырма –Preset (Дайындау) режимі. Бұл режимде
дайын үлгіде өзінің жуандығын өзгертетін объектілерді құруды
қамтамассыз етеді. Атрибуттар жолында жасырын меню Preset Stroke
List (Штрихталған тізім дайындау) үлгісі берілген терезенің алдыңғы
жағында штрихтың максималды енін (диапозоны 0,764 тен 254
мм.дейін) беретін Artistic Media Tool Width(Құрал ені) жол үлгісі
орналасқан. Сол жақта Freehand Smoothing( Қисық түзету) алаңды
түзетеді. Диапозоны 0 ден 100 дейін.
Екінші батырма –Brush(Қылқалам) режимі. Бұл режим мәтін
және күрделі немесе еркін түрдегі сәндәк тағымдарды құрауды
қамтамассыз етеді. Параметр режимдері: Freehand Smoothing( Қисық
түзету) Tool Width(Қалыңдығы), Brush Stroke List (Қылқалам пішіні);
Save (Сақтау) батырмасы объектідегі сапалы қылқаламды сақтайды.
Delete(Жою) кнопкасы тізімдегі кез келген нұсқаны жояды.
Үшінші батырма –Sprayer(Объектілерді шашқыш) режимі. Бұл
режимде атрибуттан соң оның параметрлерін басқаратын батырмалар
бар.
Төртінші батырма – Атривуттар тақтасындағы Artistic Media
(Супер құрал) Calligraphic(Көркем жазу) режимі.Бұл режимде
анықталған кең бояу жаққыш немесе қауырсынмен сурет салады.
Атривуттар тақтасында жаңа параметрлер пайда болады, Олар
төмендегідей:
• Freehand Smoothing( Қисық түзету)
• Width(Құрал ені) — максималды штрих өлшемінен 0,762 ден
254мм- ге дейін береді.
• Angel (Бұрыш) –қауырсынның иілген бұрышын анықтайды.
Бесінші батырма- Artistic Media (Супер құрал) атрибут құрал
тақтасында Preeure(Басып жазу). Пернетақтада рекше пернелер
комбинация ықпалымен өзінің жуандығын өзгертетін мәндері 0,762
ден 254мм- ге дейінгі штрихтарды құрайды. Бұл режимнің параметрі
Freehand Smoothing( Қисық түзету) және Width(Құрал ені).
Супер құрал кез келген экрандағы жиек параметрін түзетеді. Ол үшін
экранға Dockers тақтасындағы Artistic Media (Супер құрал) құралын
шақырамыз. Ол Effects(Эффект) менюі немесе Windows-Dockers (Терезе-
Docker тақтасы) менюі шақырылады. Панел екі бөліктен тұрады. Last
Used(Қолдану ) және Default Strokes(Қор жиынтық).
IV. Бекіту сұрақтары
1. CorelDraw бағдарламасында примитивтерді салу
тәсілдері.
2. CorelDraw бағдарламасында объектілерді құру.
3. CorelDraw бағдарламасында құралдардың режимдері.
V. Үйге тапсырма. Векторлық графика туралы қосымша мәлімет
жазып келу.
VI. Бағалау