Айтыс, оның түрлері. Айтылу дәстүрі, жанрлық ерекшелігі

Мерзімі:  9  сынып

қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы:Айтыс, оның түрлері. Айтылу дәстүрі, жанрлық ерекшелігі
Сабақтың мақсаты:Айтыс, оның түрлерін, айтылу дәстүрін, жанрлық ерекшелігін меңгеру
Сілтеме:«Қазақ  әдебиеті» оқулық  9-сынып.
Оқу нәтижесі:Айтыс, оның түрлерін, айтылу дәстүрін, жанрлық ерекшелігін меңгере  алады.
Сабақтың міндетіОқушыларды керекті құрал- жабықтармен қамтамасыз ету. Білім алуға жағдай жасау.Топта жұмыс жасауға бағыт – бағдар беру.
Оқуға арналған қосымша мәлімет алу көзі:Қосымша оқу үшін:  http// www. Google.  «Білімділер сайты».   «Әдеби әлем» сайты.
САБАҚ ЖҮРІСІ

1.Ұйымдастыру

2.Сергіту  сәті

 

2. Топқа бөлу

 

 

3. Бағалау парағын үлестіру

4. Үй тапсырмасы.

 

6.  Ой шақыру кезеңі

 

7. Топпен жұмыс

 

 

 

 

 

8. Жаңа сабақ.

«Венн» диаграммасы

 

 

 

 

 

9.  Топтық  жұмыс

 

 

 

 

10. Жұптық  жұмыс

 

 

 

 

 

11. Шығармашылық

жұмыс

 

12.Сабақты бекіту

Инсерт

 

 

13.Үйге тапсырма:

 

14. Бағалау

 

 

 

15. Рефлексия алу.

 

 

«Жақсы сөз- жарым ырыс». Оқушылар бір – біріне жақсы тілектер мен бір – бірі туралы жақсы пікірлер айтады.

Қазіргі таңдағы қандай айтыскер ақындарды білесіздер?- деген сұрақ ортаға тастала отырып, өздері  ең үздік деп таныған төрт айтыскер ақынның атымен 4 топқа бөлінеді.

Топқа бөлініп отырған оқушылардан топ басшысын өзара сайлату.

Қазыбек би мен Әйтеке бидің  даналық сөздерін жинау, жатқа айту

Халық ауыз әдебиетінің түрлерін атаңыз.  (Топтастыру  стратегиясы).   Айтыстан үзінді тыңдату

І топ. Қазіргі ақындар айтысының өзіне тән ерекшеліктері неде?

ІІ топ.  Айтыстың адам тәрбиелеудегі рөлі қандай?

ІІІ топ. Айтыстың   болашағы  ретінде не ойлайсыңдар?

ІҮ топ.  Қазіргі айтыс ақындарынан кімнің сөзсаптаулары ұнайды?

           Бұрынғы айтыс және осы күнгі айтыстар                                 

Бұрынғы айтыс                  Ұқсастығы             Қазіргі айтыс

 

Демократиялық тақырыптар                                                                  Көкейтесті мәселелер,

жариялылық басым,                                                                                  мерейтой иесіне 

әлеуметтік мәселелер,                                                                                арналады, бір- бірін

елдегі қоғамдық тартыстар                                                                      сынау басым

                                                                                    

І топ. Бәдік айтысы  және  жар – жар айтысы дегеніміз не?

ІІ топ.  Жануарлар мен адамның айтысы және  өлі мен тірінің айтысы дегеніміз не?

ІІІ топ. Жұмбақ айтыс және салт айтысы дегеніміз не?

ІҮ топ.  Осы күнгі айтыстар

«Бес жолды өлең»  жазу.    Мысалы:

Зат есім. Айтыс

Сын есім. Киелі өнер

Етістік. Айтысады

Сезіну. Айтыс- сөз барымтасы

Синоним. Ақындар айтысы- ұлттық өнер падишасы

Тапсырма: берілген өлеңнің келесі жолын жалғастырыңыз. Мұғалім кез-келген өлеңнің 1 жолын оқиды, сол сәтте суырып салып, жалғастырып айта алу керек.

БілетінімҮйренгенімНені білгім келеді
Айтыс- қазақ сөз өнерінің үздік үлгісі, айтыс- сөз барымтасы, ұлттық өнер екенінҚазақ ауыз әдебиетінің бірнеше түрі бар: бәдік, жар- жар, жануарлар мен адамдар айтысы,  өлі мен тірі айтысы, жұмбақ  айтысы, салт айтысы, осы күнгі айтыстарБолашақта бұрынғы және қазіргі айтыс түрлерінің ерекшеліктерін, олардың айтыс шеберліктері мен тарихы туралы білгім келеді

«Айтыс – киелі өнер»  тақырыбында шығарма жазу

 

Оқушы

ның

аты-жөні

Үй тапсыр

масы

Жаңа

сабақ

Шығармашылық

жұмыс

Жаңа сабақты

бекіту

Топтағы

белсенді

лігі

Бағасы
       

 

Кері байланыс парақшасын толтыру арқылы.  (2 минут)