Жемістердің түзілуі. Өсімдіктердің тұқым арқылы көбеюі және таралуы

 

Сабақтың  тақырыбыЖемістердің  түзілуі. Өсімдіктердің  тұқым арқылы  көбеюі  және  таралуы.Жемістің түрлері:құрғақ  және  шырынды ,қақырайтын және қақырамайтын,біртұқымды  және көптұқымды  жемістер.Жемістер мен  тұқымдардың таралуы.
Мақсаты Жемістердің түзілуі,түрлері  және көбеюі   туралы  түсінік қалыптастыру
Күтілетін   нәтиже А.Жемістердің  түзілуін  біледі В.Жемістерді  бір-бірінен  ажырата алады. С.Жемістер мен тұқымдардың  таралу жолдарын  айта отырып,оның өсімдік үшін  маңызын айтып тұжырымдайды.

Сабақ  барысы

Сабақ

 кезеңдері

Мұғалім әрекетіОқушы әрекеті
Кіріспе

 

Ұйымдастыру:  2 минут Оқушылармен  амандасу,класс  оқушыларын түгендеу,оқушылардың және сыныптың сабаққа  даярлығын тексеру.Үй тапсырмасының орындалуын қадағалау.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.Сабақ бөлімдерімен,мақсатымен таныстыру.Топ жасақтауға  кеңес беру.Мұғаліммен амандасады.Кезекші  сыныптың және  оқушылардың сабаққа  даярлығын баяндайды.Үйге берілген тапсырманы айтады. Мұғалімді тыңдай отырып, сабақ  бөлімдеріне басты  назар аударады.Топ жасақталып,топ мүшелері бекітіледі.
Тұсаукесер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үй тапсырмасын  тексеру:

А) «Шын және жалған» әдісі 8-10 минут

1.Өсімдіктердің гүлдеуі бір мезгілде  басталады.Ж

2.Шабдалы,шие салыстырмалы  түрде ерте гүлдейтіндерге жатады.Ш

3.Аталық тозаңның  аналықтың аузына түсуі ұрықтану деп аталады Ж

4.Тозаңдану  үшке бөлінеді.Ж

5.Бір гүлдің өз аталық тозаңының сол гүлдің  аналығының аузына түсуі айқас тозаңдану деп аталады.Ж

6.Гүлдері ашылмай тұрып тозаңданатын  өсімдіктерге жер жаңғақ,шегіргүл жатады.Ш

7.Айқас тозаңдану үшке бөлінеді.Ж

8.Бунақденелілер арқылы тозаңданатын  өсімдіктерге қарасора,құлмақ,қарабидай  жатады.Ж

9.Жел арқылы тозаңданатын өсімдіктерге   асқабақ,лимон,шай жатады.Ж

10.Аталық және аналық жыныс жасушаларының қосылуы тозаңдану деп аталады.Ж

 

Барлық  оқушылар  сұрақ  қойылған кезде  жауап  береді олардың жауаптарын  топ жетекшісі белгілеп соңынан  бағалап отырады.

 

1-       Әртүрлі мезгілде

2-       Шабдалы,шие салыстырмалы  түрде ерте гүлдейтіндерге жатады

3-       Тозаңдану

4-       екіге

5-       өздігінен

6-       Гүлдері ашылмай тұрып тозаңданатын  өсімдіктерге жер жаңғақ,шегіргүл жатады

7-       Екіге

8-       Жел

9-       Бунақденелілер

10-   ұрықтану

Негізгі  бөлім

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Өсімдік  гүлдеп болғаннан кейін  ұрықтанған аналықтың  жатыны  неге  айналады?

 

Бүгінгі  сабағымыздың тақырыбы:Жеміс

 

 

 

 

«Өкіл»  әдісі: 7минут

Барысы түсіндіріледі

 

 

 

 

 

 

Жаңа  тақырыпты бекіту:

І.Сәйкестендіру:5 минут

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ІІ.Өсімдіктің  жемістеріне сипаттама

 

ІІ.  Берілген сипаттамаларды тозаңданудың түрлерін анықтаңдар.

1.Тозаңдары майда

2.Гүлі ашық реңді

3.Аталық жіпшесі ұзын,тербеліп тұрады

4.шірнеліктері бар

5.тозаңдану бір гүлдің ішінде болады.

6.тозаңдары ірі

7.аналығының аузы үлпек қауырсынды

8.гүлдері хош иісті

ІІІ. Мына жаңа сөздерге  анықтама бер

1.тозаңдану

2.ұрықтану

3.С.Г.Навашин

4.өздігінен

5.айқас

6.бунақденелілер

7.жел

8.гүлдеу

9.қосарлы ұрықтану

10.спермий

 

 

 

 

 

Мұқият назар аудару  арқылы  жасушаның  құрылысы  туралы  бар білгендерін айтып,тақырыпты ашады.

 

 

 

І-топ Шырынды  жеміс

ІІ-топ  Құрғақ  жеміс

ІІІ-топ Жемістер мен тұқымдардың  таралу жолдары

 

Жекелей,жұппен ,топпен  жұмыстанады.топтан бір оқушы  өкіл ретінде таңдалып,тақырыпты келесі топтарға түсіндіруге қалады, ал қалған топ мүшелері  келесі топтарға сағат тілі  бағытымен ауысып,түсіндірулерді тыңдап,қайта  келіп, өз топтарында  талқылайды.Қосымша оқулықты пайдаланады.

 

Сәйкестендіру  тапсырмаларын  орындап,жұптарымен  ауыстырып,тексереді.Топ жетекшісі бағалау парағына  жазып отырады.

 

 

 

1-ж

2-е

3-с

4-в

5-д

6-а

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Зертханалық  жұмыс

Тақырыбы: Бунақденелілер және жел арқылы айқас тозаңданатын гүлдерді салыстыру.

 

Қортынды

Сабақ  соңындағы рефлексия

 

Үйге тапсырма

Топ басшыларына  бағалауға  нұсқау беріледі.Сабақты қортындылап,оқушылардың  сабақтан алған әсерімен  бөлісу үшін рефлексия әдісі  жүргізіледі.Үйге  гүлдің тозаңдануы мен гүлдеуі  тақырыбын оқуға беріледі және биологиялық диктант  құрастырып келу тапсырылады.

зертханалық жұмысты аяқтап келу тапсырылады.

Топ басшылары  бағалауа коментариий береді.Бүгінгі сабақтан алған әсерімен бөліседі.Үй тапсырмасын жазып алады.Мұғаліммен қоштасады.