Өміріңіздегі ең маңызды шешім

Ең біріншіден мектеп бітірушілері және олардың ата-аналарымен болашақ мамандықты таңдау – өте маңызды және жауапты қадам туралы сөйлескім келеді! Мұнда кейін опық жемеу үшін және «дұрыс емес» мамандықта босқа 4-5 жыл өткізгеніне өкінбеу үшін қателеспеу өте маңызды. Ең бастысы, сізге не қажет екенін білу. Мәселе сіздің болашақ өміріңіз және мансабыңыз туралы ғой.

Қазіргі мектеп бітірушілері жиі бір қателікті жасайды: қалайда оқуға түсу және диплом алу үшін жарысы аз немесе «арзанырақ» университетті таңдайды. Бітірушілер ең бастысы диплом алсын, ал ондағы мамандық – үшінші сұрақ деп жиі ойлайды.

Шын мәнісінде, мен аздап келісемін. Егер қайсысы жақсы: жоғары білім туралы диплом, бірақ болашақта мамандығы бойынша жұмыс істемеу немесе жұмыс істеу, бірақ дипломсыз – онда мен білім үшін боламын.диплом көбірек мүмкіндіктер береді және оның иегеріне орта білімі бар маманға қарағанда жақсы қарайды.

Бірақ дегенмен екі қоянды өлтіріп көрейік: дипломды да алайық және сіздің мансабыңызда керек болатын білімдерді де. Бес жылдан кейін есепші білімімен (өйткені оның анасы есепшілерге көп төлейді деді) сізден ешқандай есепші шықпайтынын (сіз үшін бұл жалықтырмалы, өте қиын және мүлдем қызық емес) түсінгенге қарағанда бұл туралы ертерек ойлаған дұрыс болады.

Мен біріншіден ең үздік, сәнді және бағаланатын университет және кейін сізге ұсынылғанның ішінен мамандықты емес, мамандықты, және кейін ғана университетті таңдауды ұсынамын. Мамандықты таңдауды неден бастау керек? Бір парақ қағазды алыңыз және онда үш бірдей баған сызыңыз. Оларды «Істегім келеді», «Істей аламын», «Қажет» деп атау керек. «Істегім келеді» бағанына сізге ұнайтын, сіз сүйсінетін және сіз істегіңіз келетін мамандықты жазыңыз. «Істей аламын» бағанына сіздің қабілеттеріңіз бар мамандықтарды жазыңыз. Мысалы, сіз математиканы жақсы білесіз, «есепші», «экономист» деп жазыңыз. Егер сіз шығармаларды жақсы жазсаңыз, мүмкін өзіңізді журналистикада көресіз ба? Өлең жазсаңыз – «ақын» деп жазыңыз. Және осылай сияқты.

Өз даарындылығыңызды тағы бір рет жақсылап талдаңыз деп кеңес беремін. Және мұнда өз-өзіңізбен адал болу өте маңызды. Егер шынында олай болмаса, «мен мақсатқа бағытталғанмын» деп айтудың қажеті жоқ. Егер сіз әжептәуір сыпайы болсаңыз, «мен көпшілмін» деп айтпаңыз. Сізде достардың көп болуы, сізді көпшіл етпейді, коммуникабельді адам – далада бейтаныс адамға барып оңай әңгіме бастай алады.

Сонымен, біз келістік: сіз өз дарындылықтарыңызға нақты қарайсыз және өзіңіздің қасиеттеріңізді тым асырмайсыз. Алдымен ойланыңыз: Сіз қиындықтарды қаншалықты оңай жеңесіз? Егер сіздің алдыңызда тау тұрса, ал сізге қажет нәрсе дәл соның артында болса және сіз қиын болса да жоғары барсаңыз, бұл сізден жақсы кәсіпкер, басқарушы шығатынын білдіреді. Сіз қиыншылықтардан қорықпайсыз, бастысы мақсатқа жету, онда сізді не кәсіпкерлік тәуекел, не салық қызметтері, не басқасы да қорқытпау керек. Егер сіз тауды айналып өткіңіз келсе: бұл ұзақ болғанымен қауіпсіз, онда сіз біреудің қолында істегеніңіз дұрыс болады. Бұл сізді керек емес тәуекелден сақтайды және сіз мансап сатысы бойынша баяу, бірақ сенімді көтеріле аласыз.

Басқалардың пікірін сіз қаншалықты тындайтыныңызды ойлану керек. Егер сіз туралы басқалар не ойланатыны туралы сізге бәрібір болса, онда сіз бөлім бастығы, басқарушы, директор (өйткені директор бағынышты адамдарға ұнамайтын шешімдерді жиі қабылдайды) бола аласыз. Оған қоса, басқалардың пікірі сізге қызық болмаса, сіз мансап сатысы бойынша тезірек көтерілесіз, өйткені «бастарды аттап» өте аласыз. Тағы да сіз ғалым, өнертапқыш, суретші, музыкант, ақын бола аласыз. Дәл осы мамандықтардың өкілдері өз уақытында көп сынады және оларды тіпті есуас деп есептеді, бірақ бұл оларға кедергі болмады, олар басқаларын тыңдамады.

Егер басқа біреудің пікірі сіз үшін маңызды болса – сіз, өте жақсы бағынышты адамсыз, тамаша көмекшісіз. Сіз іс-әрекетке нұсқауды қажет етесіз. Сонымен бірге сіз жақсы журналист, жазушы және музыкант болар едіңіз, өйткені сіз сізді қоршайтын адамдардың пікірін тыңдайсыз. Сіз басқалары оқитын мәтіндерді және басқалары тыңдайтын әуен жазасыз.

Сонымен, енді сіз өз мүмкіндіктеріңізді азды-көпті түсіндіңіз. Бірақ соның үстіне кәсіптік бейімделуге түрлі-түрлі сынақтар туралы ұмытпайық, бұл артық болмайды. Енді біздің тізімнің үшінші «қажет» бағанын толтырайық. Мұнда талап етілген және келешекті мамандықтарды жазыңыз. Өйткені университет бітіргеннен кейін, бір жерде істеу керек қой. Интернетте қандай мамандықтарды көбірек жұмысқа шақыратынын және аз емес ақша ұсынатынын көріңіз. Бірақ есіңізде сақтаңыз, келешекке қарау керек.

Яғни, егер мамандық қазір танымал болса, бұл ол бес жылдан кейін де талап етілген болатынын білдірмейді. Мүмкін мектептің мыңдаған түлектері қазір дәл осы мамандыққа көңіл аударды, онда төрт-бес жылдан кейін мамандар өте көп болады және жақсы жұмысты табу өте қиын болады. Ойланыңыз: егер бәрі заңгер болғысы келсе, сіз бұл мамандыққа жоламаңыз. Тағы өзіңіздің байланыстарыңызды ескеріңіз: егер сіздің көкеңіз милиция подполковнигі болса, бұл бағанда еркін «милиционер» деп жазыңыз, өйткені жұмысқа орналасуға сізге көмектеседі.

Енді сіз көріністі толығымен бағалай аласыз. Егер барлық үш бағанда да бір мамандықты қайталап жазған болсаңыз, бұл сіздің сұрағыңызға жауап! Сәттілік тілейміз!