Мекен үстеуі, сын-қимыл үстеуі

Ашық сабақтар

Сабақтың тақырыбы: Мекен үстеуі, сын-қимыл үстеуі. Сабақтың мақсаты:

а)  білімділік: оқушыларға үстеу, үстеудің құрамдық түрлері, үстеудің
мағыналық түрлері, мекен үстеуі және сын-қимыл үстеуі жайлы толық мәлімет беру.

ә) дамытушылық: ой-өрісін, ойлау белсенділігін, сөйлеу шеберлігін, тіл мәдениетін дамыту, сөздік қорын молайту, сауаттылыққа баулу, олардың ой-пікірін қалыптастыру.

б)  тәрбиелік; елін, жерін, Отанын қадірлеуге, адамгершілікке, адалдыққа,
еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: қалыпты сабақ.

Сабақтың әдісі: түсіндіру, суреттеу, салыстыру, сұрақ-жауап, сөздікпен жұмыс, бағалау, бекіту, қорытындылау.

Сабақтың көрнекілігі: дид. материалдар, кестелер, кеспе қағаздары, тірек сызбалар.

Сабақтың формалары: жеке баламен, топпен, сынып ұжымымен жұмыс жүргізу.

Сабақтың типтері: ұйымдастыру кезеңі, үй тапсырмасын сұрау, жаңа сабақты түсіндіру, қорытындылау, бағалау.

Сабақтың барысы:

а) Ұйымдастыру кезеңі.

  1. Сәлемдесу,
  2. Кезекші мәлімдемесі.
  3. Журнал бойынша түгелдеу.
  4. Жаңа сабаққа дайындық.

ә) Үй тапсырмасын сүрау.

  1. Өткен сабақта өтілген ережені сұрау.
  2. Жаттығу жұмысының орындалу барысын дәптерлерінен тексеру.
  3. Дәптерлерін алмастыру.
  4. Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.

б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Бүгінгі сабақта «Мекен үстеуі, сын-қимыл үстеуі» тақырыбы жайлы түсіндіремін.

Мекен үстеуі қимылдың, іс-әрекеттің болу орнын, бағытын білдіріп, қайдан?  деген сұрақтарға жауап береді. мекен үстеулері де негізінен етістікпен тіркеседі. Мысалы: ілгері жүр, жоғары тартты, төмен түсті, т.б. мекен үстеулері де құрамы жағынан негізгі я туынды түбір немесе күрделі түбір бола береді.

Сын-қимыл (бейне) үстеуі.

Сын-қимыл (бейне) үстеуі қимылдың, іс-әрекеттің амалын, сынын, бейнесін, тәсілін білдіріп, қалай? қайтіп? қалайша? кімше? деген сұрақтарға жауап береді. сын-қимыл (бейне) үстеуі көбінесе етістікпен тіркесіп жұмсалады. Мысалы: ақырын жүрді, тез келді, бірден сөйледі, т.б. сын-қимыл (бейне) үстеуі де құрамы жағынан негізгі я туынды немесе күрделі түбір бола береді.

Міне, осылайша жаңа сабақты түсіндіріп болған соң жаттығу жұмыстарын орындатамын. Алғашқы орындалатын тапсырма: 278-жаттығу жұмысының орындалу шартын түсіндіремін: Мекен үстеулерін тауып, сұрақ қою арқылы қандай сөзбен тіркесіп тұрғанын көрсетіңдер.

Келесі тапсырма: 279-жаттығу жұмысының шартын түсіндіремін: Берілген мекен үстеулерін кірістіре отырып сөйлем құраңдар.

 

 

 

 

 

 

 

Келесі тапсырма: 280-жаттығу жұмысының орындалу шартын түсіндіремін: Мекен үстеулерін тауып, қалай жасалғанын айтыңдар. сұрақ қою арқылы тіркесіп тұрған сөзін табыңдар.

Келесі тапсырма: 281-жаттығу жұмысының орындалу шартын түсіндіремін: Сөйлемдерді көшіріп жазып, сын-бейне үстеулерінің астын сызыңдар, олардың қалай жасалғанына назар аударыңдар.

Сабақтың қорытындысы:

  1. Сұрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.
  2. Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.
  3. Үйге тапсырма: 282-жаттығу жұмысының орындалу шартын түсіндіремін: Берілген
    сөйлемдерді көшіріп жазып, сын-бейне үстеулерінің астын сызыңдар, тіркескен сөзімен
    байланыстырып, оларға сұрақ қойыңдар.

 


  1. Сәлемдесу,
  2. Кезекші мәлімдемесі.
  3. Журнал бойынша түгелдеу.
  4. Жаңа сабаққа дайындық.

ә) Үй тапсырмасын сүрау.

  1. Өткен сабақта өтілген ережені сүрау.
  2. Жаттығу жүмысының орындалу барысын дәптерлерінен тексеру.
  3. Дәптерлерін алмастыру.
  4. Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалау.

б) Жаңа сабақты түсіндіру.

Бүгінгі сабақта «Мекен үстеуі, сын-кимыл үстеуі» тақырыбы жайлы түсіндіремін.

Мекен үстеуі қимылдың, іс-әрекеттің болу орнын, бағытын білдіріп, қайдап? қайдан? деген сүрақтарға жауап береді. мекн үстеулері де негізінен етістікпен тіркеседі. Мысалы: ілгері жүр, жоғары тартты, төмен түсті, т.б. мекен үстеулері де қүрамы жағынан негізгі я туынды түбір немесе күрделі түбір бола береді. Сын-қимыл (бейне) үстеуі.

Сын-қимыл (бейне) үстеуі қимылдың, іс-әрекеттің амалын, сынын, бейнесін, тәсілін білдіріп, қалай? қайтіп? қалайша? кімше? деген сұрақтарға жауап береді. сын-қимыл (бейне) үстеуі көбінесе етістікпен тіркесіп жүмсалады. Мысалы: ақырын жүрді, тез келді, бірден сөйледі, т.б. сын-қимыл (бейне) үстеуі де қүрамы жағынан негізгі я туынды немесе күрделі түбір бола береді.

Міне, осылайша жаңа сабақты түсіндіріп болған соң жаттығу жүмыстарын орындатамын. Алғашқы орындалатын тапсырма: 278-жаттығу жүмысының орындалу шартын түсіндіремін: Мекен үстеулерін тауып, сүрақ қою арқылы қандай сөзбен тіркесіп түрғанын көрсетіңдер.

Келесі тапсырма: 279-жаттығу жүмысының шартын түсіндіремін: Берілген мекен үстеулерін кірістіре отырып сөйлем қүраңдар.

Келесі тапсырма: 280-жаттығу жүмысының орындалу шартын түсіндіремін: Мекен үстеулерін тауып, қалай жасалғанын айтыңдар. сүрақ қою арқылы тіркесіп түрған сөзін табыңдар.

Келесі тапсырма: 281-жаттығу жүмысының орындалу шартын түсіндіремін: Сөйлемдерді көшіріп жазып, сын-бейне үстеулерінің астын сызыңдар, олардың қалай жасалғанына назар аударыңдар.

Сабақтың қорытындысы:

  1. Сұрақ қою арқылы жаңа сабақты қорытындылаймын.
  2. Оқушылардың берген жауаптарына қарай білімдерін бағалаймын.
  3. Үйге тапсырма: 282-жаттығу жүмысының орындалу шартын түсіндіремін: Берілген
    сөйлемдерді көшіріп жазып, сын-бейне үстеулерінің астын сызыңдар, тіркескен сөзімен
    байланыстырып, оларға сұрақ қойыңдар.