Мағжан лирикасындағы ақынның өз бейнесі

Сабақтың тақырыбы: Мағжан лирикасындағы ақынның өз бейнесі

Сабақтың мақсаты: білімділік – Мағжан Жұмабаев шығармаларын оқыта отырып,өлеңдерінің тақырыбы мен идеясын ашу,ақынның өз бейнесін таныту жолын меңгерту;дамытушылық – оқушылардың өз ойын айта білуге,ойлау қабілетін арттыруға,шығармашылық ізденіске жол ашу;тәрбиелік – ақынның бейнесі арқылы ұлтжандылыққа,елін,жерін,туған отбасын сүюге тәрбиелеу.

Көрнекілік: Мағжан Жұмабаевтың портреті,ақын туралы жинақталған материал бүктемесі,үлестірмелі кестелер.

Сабақтың түрі: ізденіс сабағы.

Сабақтың әдісі:Қанипа Бітібаева технологиясы (топтық жұмыс,зерттеу(.

Пәнаралық байланыс: тарих.

Сабақтың барысы.

І.Ұйымдастыру кезеңі.

Оқушылармен амандасу,түгендеу.Сабаққа әзірлік жұмысын ұйымдастыру,мақсатын түсіндіру,оқушыларды топқа бөлу.

ІІ.Өткен тақырыппен байланыстыра отырып үй жұмысын тексеру. «Кубизм» әдісімен мынадай сұрақтарға жауап алынды.

1. Мағжанның өмірі қандай жерлерде,қай жылдары өтті?
2. Мағжанның ата-анасы мен бауырларының аты-жөні кімдер?
3. Мағжанның лирикасының тақырыптары қалай бөлінеді?
4. Мағжан қандай тілдерді жетік меңгерген?
5. Европалық және орыс әдебиетінің қандай ірі тұлғаларын Мағжан арқылы білесің?

ІІІ.Жаңа сабақ.

Суреткер шығармашылығы-оның автопортреті.Ақынның өлеңінен айна-қатесіз оның өзі танылады.Мағжан поэзиясындағы лирикалық кейіпкер – ақынның өзі.

«Ізденіс тенденциясы» сәті.

Ақынның үш өлеңі негізінде 3 топ болып бөлінеді: 1-топ «Сүйемін» өлеңі;2-топ «сағындым» өлеңі; 3-топ «сен сұлу» өлеңі.

Үш топтан шыққан оқушылар ақынның өлеңдерін жатқа айтып,тақтаға тірек-сызба арқылы ой-толғам жасайды.

айдын көлімді                     анамды                                  жер              гүл           май           бу

елді                                                                                         түн                                                 ай

сайран жерімді                 Сарыарқаны                            күн             жел           су             сен

Осы үш топтан шыққан оқушылар ақынның өз ойларын ортаға салады.

Мағжан — өлеңдерінде барлық тақырыптарды қамтыған ақын.оның лирикалық кейіпкерлері елі,жері,ата-анасы,сүйген жары,тау-тасы,орман-даласы,қазақ азаматы,ұлты, т.б. болып кете береді.

Мағжан үшін бай-кедей деген ұғым жоқ.Оның жүрегінде тек ұлт қана бар.Ол ұлты – қазақ елі.Ақынның қай өлеңін алсаң  да,ақынның өз бейнесі «менмұндалап» көрініп тұрады. «Көбелек» деген өлеңін мысалға алайық.

                                                                              Отқа ұшар көбелек

                                                                             Қарамай сорлы алды-артын.

                                                                            Ойына кіріп шықпайды

                                                                            Күйдірер деп от-жалын, — деген жолдардан ақынның анық сөзі,сол кезеңдегі өмір сүріп отырған қазақ елі көрінеді.

«жазғы жолда» өлеңінде ақын:

Төрт жағы дала,жер де көк,

                      Дала өлік,жоқ бір от …

                      Жер де жатыр тұншығып … деп көзіне жас келеді                                                                                                                              Ақынның айтып отырғаны белгілі – қазағы.Сардалада мәдениет сәулесінен аулақ,табиғаттың тілсіз апатына құрбан болған,тұншығып жатқан қазағы.

1. «Талдау – табыс кілті».Жаңа сабақты меңгеру.

ҚАЗАҚ – ҰЛТ – МАҒЖАН. Осы үш таған арқылы біз ақынның лирикалық кейіпкерін танимыз.

1-топ оқушысы «Қазақ» туралы мәлімет береді.                                                                                                                                          2-топ оқушысы «Ұлт» жайлы түсінік-пайымын байланыстыра айтып береді.

3-топ оқушысы Мағжанның өлеңдерінен үзінділер оқи отырып суреттеулер жасайды.

1. «Өзіндік ізденіс – білім негізі». Бекіту.

Үш топты оқушыларынан бір-бірден шығып,үлестірмелі кестеде берілген тапсырманы орындайды.

Тапсырмалар

1.Мағжанның өзің қалаған бір өлеңінің құрылысын талдап көрсет.

2.Мағжан өлеңдерінде қандай троптар пайдаланылады? Мысал келтір.

3.Мағжанның үлгісімен өлең жазу.

VI.Үйге тапсырма.

  Мағжанның қай өлеңдерінің шумақтары екенін анықтау.

1.Күш кеміді,Айбынды ту құлады.

2.Күнбатысты шаң басқан.

3.Күннен туған баламын,

Жарқыраймын, жанамын.

VII. Сабақты қорытындылау. Мағжанның лирикасы жайлы қысқаша пікір жазу.

VIII.Бағалау. Топтық бағалау парағымен бағаланады.