Қазақ халқының антропологиялық типі

Атырау облысы, Исатай ауданы, Жанбай ауылы
Х.Наубетов атындағы орта мектептің тарих пәні мұғалімі Эльмира Шұханова Маратқызы
Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының антропологиялық типі

Уақыты20.01.2015ж.
Сыныбы10 «б»
Сабақтың тақырыбы:Қазақ халқының антропологиялық типі
СілтемеБілім стандарты, пән бағдарламасы, 10 сынып қазақстан тарихы
Жалпы мақсаттарыҚазақ халқының  ру-тайпалық құрамы, қазақ жүздерінің шығуы, жүздердің құрылымы туралы түсінік беру .

Оқушыларды оқулық материлдарын  талдап, салыстырып, қорытынды жасауға дағдыландыру.

Оқушыларды тарихты құрметтеуге  баулу, патриоттық тәрбие беру.

Күтілетін нәтижеҚазақ халқының  ру-тайпалық құрамы, қазақ жүздерінің шығуы, жүздердің құрылымы туралы түсінік қалыптасады.

Оқушылар тапсырмаларды топпен талқылау арқылы, ойларын тұжырымдайды, пікір алмасады.

Оқушылар өзге елдердің тарихын оқи отырып,өз еліне деген сүйіспеншілігі оянады, ұлтжандылыққа тәрбиеленеді.

Негізгі идеяларОқушының өмірдегі біліміне, білетініне сүйену, тақырып арқылы оқушыға ойлау дағдысын, мәнерін, амалдарын қалыптастыруға ықпал жасау
Қолданылатын әдіс-тәсілдерБаяндау, сұрақ-жауап, өз бетімен жұмыс сергіту
Ресурстаркарта, интерактиві тақта, стикер, суреттер, кестелер, үлестірмелі парақша, маркер,  т.б.
Сабақ барысында жүргізілетін жұмыстар
УақытыМұғалімнің әрекетіОқушылардың іс-әрекетіРесурстар
Ұйымдастыру кезеңі (3 мин)А. Сәлемдесу. Оқушыларды түгендеу.

Б.Топқа бөлу:

 

 

 

 

А. Амандасады. Кезекші сынып атынан жауап береді.

 

Б. Үш жүзге жататын рулардың аттары жазылған бетше суырып, сол ру қай руға жатса, сол жүздің атындағы топқа мүше болады.

 

Үй тапсырмасы

мин)

 

1.«Он сұрақ»

Мұғалім бір оқушыны таңдап алады және оның маңдайына негізгі сөз жазылған стикерді жапсырады .

 

2.«Сұрақты тап…»

Сұрақтардың бірнеше жауабы ұсынылған. Қандай сұрақтар қойылды?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қатысушы сыныпқа 10 сұрақ қоя алады, оған жауап не ИӘ, не ЖОҚ деп беріледі.

 

 

 

 

 

 

?
Алты арыс
Тайпа

 

Тайпа
Жетіру

 

С.Аманжолов
 

 

Стикер

 

 

 

 

Сөздер жазылған парақша-лар

 

 

Білу және түсіну

(15 мин)

 

1.Ой қозғау

— Антропология дегеніміз не?

 

 

 

 

 

-Антропология ұғымын ғылымға алғаш енгізген кім?

 

 

 

2.Жаңа сабақ бойынша  мәтінді оқып схема арқылы талдауды тапсырады.

 

 

Адамның шығу тегін, дамуын, дене құрылысын, нәсілдік ерекшеліктерін зерттейтінжалпы биология ғылымының қоғамдықғылымдармен тығыз байланысы бар саласы.

 

Антропология (грекше arthropos – адам, logos – ілім) терминін алғаш рет   Аристотель енгізді.

 

 

1-топ:

Антропологиялық тұрғыда 3 кезеңге бөлінеді

 
1) протоевропеоидтық;

2) европеидтық – монғолоидтық;

3) монғолоидтық-европеоидтық.

 

2-топ:

Қазақтар арасында арнайы антропологиялық зерттеу жұмыстарын жүргізген:

 
Ресей ғалымы Аркадий Ярхо.

 
Түркі халықтары антропологиялық тұрғыдан 3 топқа бөлінеді:

 
кіндіказиялық, алтайлық, оралдық

 

3-топ: Антропологиялық тип

 
Қазіргі антропологиялық сұрыптауда тұрантектес расаның негізгі өкілі.

 
Жекелеген бөлімдер

 

-тірі индивидуумдардың

антропометриясы (басы мен денесін өлшеу);

-серология (қан топтары);

-oдонтология (тіс морфологиясы);

-дерматоглифика (қолдың алақандары менг саусақтарындағы тері бедері);

-краниология (бас сүйек морфологиясы); ертедегіхалықтың палеоантропологиясы

(қазып алынған сүйек қалдықтары), т.б.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тақта, бор

Сергіту сәтіИнтерактивті тақтадан қимыл-қозғалыс бейнеленген бейнеролик жібереді.Оқушылар бәрі орнынан тұрып бейнероликтегі сияқты қимылға  алып билейді.Музыка, интерак-тивті тақта
Талдау, жинақтау«Шытырман» ойыны.(Жалғанды)

 

 

 

 

Берілген сұрақтар бойынша сөздерді тиісті орындарына қойып, белгіленген аймақтағы әріптерді құрап, жасырын сөзді табу керек.

 

Прақша-лар
Бағалау, кері байланысМұғалім оқушылардың қалыптасушы бағаларын жинақтап баға қояды .

 

Қозғалыс арқылы  рефлексиялық сарапшылықты ұсынамыз. Ұсыныстың мынандай қозғалыстарын көрсетеді:

Өте аласа сарапшылық, жағымсыз қатынас;

Орта  сарапшылық, немғұрайлы қатынас;

Әдеттегі қалыпты  тұрыс, қолдары  тігістерде ұстау.

Қолдарын шынтақтарға қойып көтеру.

Қолдарын жоғары көтеріп, алақандарын соғу, және аяқтарының ұшымен тұру.

Жауап берген тапсырмалары үшін тиісті бағасын алады.

 

 

— Жартылай отырады.

 

-Тізелерді аз бүгіп отыру.

 

-Қанағаттанарлық сарапшылық, байсалды қатынас;

-Жақсы сарапшылық,  жағымды қатынас;

-Өте жоғары сарапшылық, мәз-мейрамдылық қатынас.

Үй тапсырмасы

(2 мин)

Тақырыпты оқып, соңындағы сұрақтарға жауап беруді тапсырып, дәптерлеріне жазып алуды сұрайды.Тақырыпты оқып, соңындағы сұрақтарға жауап береді.Оқулық