Өрнекті ықшамдау

Математика пәнінен ашық сабақтар

Шынарбек Камерияұлы
ШҚО Көкпекті ауданы
«Үлкенбөкен мектеп балабақша кешені» КММ
математика пәні мұғалімі

САБАҚ: Өрнекті ықшамдау.МЕКТЕП:  «Үлкенбөкен мектеп балабақша» кешені КММ
Қатысқандар саныҚатыспағандар саны
Сабақ негізделген оқу мақсаты      (мақсаттары)Оқушылар  әріптің мәнін өрнектегі орнына қоя біледі және өрнектің мәнін табады
Сабақ  мақсаттарыБарлық оқушылар: Өрнекті ықшамдап  мәнін табуды меңгереді,
Оқушылардың басым бөлігі: Ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік заңдылықтарын пайдалана алады
Кейбір оқушылар:Ілгергі топ: Санды және әріпті өрнектерді  шешуде тиімді тәсілдерді өздігінен таңдай алады
Қатардағы топ: Санды және әріпті өрнектерді  шешудегі қалыптасқан алгоритмді меңгереді
Тілдік мақсат Оқушылар: Санды және әріпті өрнектерді ажырата алады
Негізгі сөздер мен тіркестер: өрнек, коэффициент, ықшамдау, бірігу, өрнектің мәні
Сыныптағы диалог  үшін пайдалы тілдік бірліктер:
Талқылауға  арналған  тақырыптар:

·         Заңдылықтарды  қолданудың тиімділігі қандай?

·         Сіз таңдаған тәсілдің неліктен тиімді екенін айта аласыз ба?

·         Есеп құрылымына сәйкес зерттеу талдау жасаудың тиімділігі бар ма?

Жазылым бойынша ұсыныстар:

· Ұқсас  қосылғыштарды  іріктеу, өрнектің мәнін табу

·   Әріпті өрнектің жазылу ережесін сақтау

Алдыңғы оқу«Өрнекті ықшамдау» және «Санды және әріпті өрнек» тақырыптарына салыстыра қарастыру, ерекшелігін анықтау
Сабақтағы көрнекілік материалдарСабаққа қатысты сызбалар, тірек схемалары, дидактикалық ойындар: «Баспалдақ», «Күн».
Ж о с п а р
Сабақтың кезеңдеріОқыту мазмұны, іс-әрекеттерОқытудың  әдіс тәсілдері
Ұйымдастыру бөліміТақырыпқа сай шағын мәтінді таратуТопқа бөлу
Өткен сабаққа  қайталау,

үй жұмысына талдау жасау

Парақшада тапсырмаларды орындау:

·         7 және х сандарының айырмасымен қосындыларының көбейтіндісі

·         Мұндағы  х-тің мәні 3 ке тең

·         9 санымен  а және 5 сандарының айырмаларының көбейтіндісі

·          Мұндағы  а-ның мәні 7 ге тең

·         3х, 2х, 5х және х сандарының қосындысы

·         Мұндағы  х-тің мәні 10 ға тең

·         12+(12-5)= қандай өрнек?

·         Мәні неге тең?

Математикалық диктант, пікір алмасу, бағалау
Жаңа материалды меңгеру·         Қосылғыштардың орындары алмастырғаннан  қосындының  мәні  өзгермейді.  Бұл ауыстырымдық қасиет деп аталады. Жалпы түрі кез келген c және  d сандары үшін  c+d=d+c. Мысалы, 83+15=98 және 15+83=98, яғни 83+15=15+83=98

·         Көбейтудің ауыстырымдылық қасиеті: Өрнектегі көбейткіштердің орындарын ауыстырғаннан көбейтіндінің мәні өзгермейді:

(a • b) • c =( a•c) •b

·         Қосындыны санға көбейту үшін, сол санға әрбір қосылғышты жеке-жеке көбейтіп, одан шыққан көбейтінділерді қосуға болады.

(a + b) • c = ac + bc

·         Айырманы санға көбейту үшін, сол санға азайғышты да, азайтқышты да  көбейтіп, бірінші  көбейтіндіден екінші көбейтінділерді азайтуға болады.  (a – b) • c = ac – bc

 

Топта  талдау, пікір алмасу,  айтып беру
Жаңа материалды бекіту
  1. Қосудың қасиеттерін пайдаланып, өрнекті ықшамдаңдар:
    (296 + 113) + 204 + а, мұндағы   а = 387
  2. Өрнекті ықшамдап, мәнін табыңдар:

22с • 6d,  мұндағы c =5,  d =12

  1. Өрнектің мәнін тиімді тәсілмен табыңдар: (1819 + z) + 3239,  мұндағы z =2761
  2. Көбейтудің  үлестірімділік  қасиетін пайдаланып, жақшаны ашыңдар:

17• (6y – 4x + 7z)

5.       Тиімді тәсілмен есептеңдер:

626  16 + 243 • 19 + 374 • 16 +257 • 19

6.       Өрнектің мәнін табыңдар:

(x + 4y) + (5y + 6z) + (8x + 3z),

мұндағы  x + y + z =14

Есептің орындалу тәсілдерін  талдайды: Не?

Неге?

Неліктен?

Үй тапсырмсы…… .. …..

 

 

Рефлексия….. ……..

 

 Оқушылардың сабаққа қатысуын, дайындығын тексеру;

 

  • Амалдар таңбаларынан, жақшалардан және сандардан ғана құрастырылған жазу санды өрнек деп аталады.
  • Санды өрнектегі көрсетілген барлық амалдарды орындау нәтижесінде шыққан сан өрнектің мәні деп аталады.
  • Құрамында әріптері бар өрнек әріпті өрнек деп аталады.
  • Әріпті өрнектегі әріптің орнына алынатын сан сол әріптің мәндері деп аталады.
  • Санды өрнектер мен әріпті өрнектер — математикалық өрнектер.
  • Коэффициент әріп көбейткіштің алдына жазылады.
  • Коэффициент пен әріп көбейткіштің арасына көбейту таңбасы қойылмайды.
  • Егер коэффициент 1-ге тең бола, ол жазылмайды.
  • Әріпті өрнектердегі әріп көбейткіштердің арасына және жақша алдына көбейту таңбасы қойылмайды.