“Кинематика және динамика тарауларын қайталау”.
Сабақтың тақырыбы: “Кинематика және динамика тарауларын қайталау”.
Мақсаты:
а) Білімділік: “кинематика” және “динамика” тарауындағы негізгі физикалық ұғымдарды қайталап еске түсіру және оларды есептер шығаруда қолдана білуге үйрету.
ә) Дамытушылық: оқушылардың жеке тұлғалық қабілеттерін, белсенді сөйлеу қорын, есте сақтау қабілеттерін дамыту.
б) Тәрбиелік: оқушылардың белсенділігін арттыру, өз бетімен ізденуге, оқуға тәрбиелеу.
Сабақтың көрнекілігі: интерактивті тақта, үлестірме қағаздар, секундомер
Сабақтың түрі: қорытындылау сабағы.
Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, топпен жұмыс.
Сабақтың барысы
Ұйымдастыру кезеңі.
1. Викториналық сұрақтар
2. “Кім шапшаң?” тест тапсырмасын орындау
3. «Ойланайық та, ойлайық!» Қорытындылау тарау бойынша есептер шығару
4. Бағалау
5. Үйге тапсырма беру
- Викториналық сұрақтар.
- Механика ғылымы нені зерттейді? Қандай сөзден шыққан? (Материялық денелер қозғалысын. Механика сөзі грек сөзінен, аударғанда «бейімделу», «машина» деген мағына береді)
- Дененің немесе материалық нүктенің санақ денесімен салыстырғандағы қозғалысы кезінде сызық түрінде қалдырған ізі қалай аталады? (траектория)
- Механикалық қозғалыстарды сипаттайтын шамалар арасындағы байланысты қарастыратын бөлім (кинематика)
- Қандай қозғалысты механикалық қозғалыс деп атайды? (Дененің кеңістіктегі орнының санақ денелері ретінде алынған басқа денелерге қатысты уақыт бойынша өзгерісін айтады)
- Жылдамдықтың өзгеру шапшандығын сипаттайтын шама (үдеу)
- Ортаның кедергісі болмаған кездегі денелердің түсуі (еркін түсу үдеуі)
- Периодқа кері шама (жиілік)
- Денелердің өзара әрекеттесу заңдарын зерттейтін механиканың бөлімі (динамика)
- Бүкіләлемдік тартылыс заңын кім ашты? (Ньютон)
- Бізді қоршағандардың барлығы (материя)
2.«Кім шапшаң?» тест тапсырмасын орындау.
- Берілген шамалардың қайсысы скаляр шама болып табылады?
А) үдеу Б) период В) уақыт Г) жылдамдық
- Қозғалыстың шапшаңдығын және бағытын көрсететін физикалық шама?
А) орын ауыстыру Б) жылдамдық В) үдеу Г) күш
- Траектория дегеніміз не?
А) дененің бастапқы және соңғы орнын қосатын бағытталған кесінді
Б) дененің жүрген жолы
В) дененің кеңістіктегі жүріп өткен ізін көрсететін үзіліссіз сызық
- “Кинематика” сөзі қандай мағына білдіреді?
А) траектория Б) сызық В) еркін түсу үдеуі Г) қозғалыс
- Бірінші ғарыштық жылдамдық:
А) 7,9 км/с Б)11,2 км/с В) 7,8 км/с
- Бүкіләлемдік тартылыс заңын кім ашты?
А) Галилей Б) Ньютон С) Архимед
- 7. Ньтонның екінші заңы:
А) Б) В)
- Тіректің немесе аспаның үдемелі қозғалысынан туындайтын дене салмағының артуы
А) салмақсыздық Б) дененің салмағы В) асқын салмақ
- ненің формуласы?
А) Ньютонның екінші заңы Б) Бүкіләлемдік тартылыс заңы
В) Ньютонның үшінші заңы
- «Ойланайық та, ойлайық!» Есептер шығару.
- Ұзындығы 120 м поезд көпірден 18 км/сағ жылдамдықпен өтіп бара жатыр. Егер көпірдің ұзындығы 480 м болса, поезд көпірден қанша уақытта өтіп барады? Поезды материялық нүкте деп қарастыруға бола ма?
- Екі поезд бір біріне қарама қарсы 72 км/сағ және 54 км/сағ жылдамдықпен жүріп келеді. Бірінші поезд ішіндегі жолаушы екінші
поездың өзінің жанына 14 сек ішінде өткенін байқады. Екінші поездың ұзындығы қандай?
- Жүзгіш өзеннен жағаға перпендикуляр жүзіп өткісі келеді. Өзен ағысының жылдамдығы 4 км/сағ, оның ені -210 м. Қарсы жағаға 15 минутта жету үшін жүзгіш жағаға қатысты қандай жылдамдықпен жүзуі керек?
- 600 бұрышпен қиылысатын екі жолда 2 автомашинаның әрқайсысы 72 км/сағ жылдамдықпен келеді. Жол айырғанда кездескеннен кейін қанша уақытта олардың арақашықтығы 3 км болады?
- Автомобильші 20 м/с жылдамдықпен қозғала отырып, баратын жеріне дейінгі жолдың жартысын 1,25 сағатта жүріп өтті. 3 сағатта баратын жеріне жетіп, одан қайта оралу үшін ол қандай жылдамдықпен жүру керек?
- Трамвай 2,4 м/с жылдамдықпен қозғалып келеді. Ал жаяу адам 1 м/с жылдамдықпен келеді. Трамвай мен байланысқан санақ жүйесіндегі жаяу адамның жылдамдығын тап.
- Дене 30 м/с бастапқы жылдамдықпен тік жоғары лақтырылған. Дене 4 с уақыт ішінде қандай жол жүреді? Оның осы уақыт ішінде орташа орын ауыстыру жылдамдығы және орташа жылдамдығы қандай? Ауаның кедергісін ескермеңдер.
- Аэростат жерден вертикаль жоғары қарай 2 м/с2 үдеумен көтеріледі. Оның қозғалысы басталғаннан кейін 5 с өткенде, одан бір зат жерге құлайды. Қанша уақыттан кейін осы зат жерге түседі?
- Лақтырылған тастың бастапқы жылдамдығы 10 м/с, ал 0,5 с өткен соң тастың жылдамдығы 7 м/с болады. Тас бастапқы деңгейден қандай максимал биіктікке көтереді.
- Массасы 50г материялық нүктенің одан 20 см қашықтағы оське қатысты инерция моментін табыңдар.4. Бағалау.
- Үйге тапсырма: 1. Тарауды толықтай қайталау. Қосымша реферат жазу.
2.Кеплер тағайындаған планеталардың қозғалыс заңдарын тұжырымдамасын жазып келу