Абай Құнанбайұлы «Ғылым таппай мақтанба»

Қазақ тілінен ашық сабақтар

Сабақтың тақырыбы: Абай Құнанбайұлы «Ғылым таппай мақтанба»

Сабақтың мақсаты:

а) білімділік: оқушыларды қазақ халқының ұлы ақыны Абаймен таныстыру, адам бойында кездесетін 5 асыл қасиет пен 5 дұшпан қылықтарды ұғындыру, ақын шығармаларын оқып үйренуге баулу;

ә) дамытушылық: мәнерлеп, шапшаң оқу дағдыларын жетілдіру, сөздік қорларын байыту, шығармашылықпен жұмыс істеуге үйрету;

б) тәрбиелік: адамгершілікке, ғылым, білімге бейімдеу.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, әңгімелеу, топпен жұмыс, сын тұрғысынан ойлау стратегиялары

Сабақтың көрнекіліктері: А.Құнанбаевтың портреті, тірек сызбалар, семантикалық карта.

Сабақтың барысы:
1.Ұйымдастыру кезеңі.

2. Үй тапсырмасын тексеру.

а) «Мәтін бөліктері» ойыны бойынша әңгімелеу.

1-топ. «Кіріспе»

Асан – бай баласы мен Үсен – жарлы баласы ел көшкенде ауылда қалып қояды. Асан жылайды, Үсен қалай ауылды табуды ойластырады.

2-топ. «Негізгі бөлім»

Үсеннің ақылдылығымен олар үйректі тұзаққа түсіріп, қармақ жасап, балық аулап, тамақ ішеді.

3-топ. «Қорытынды»

«Далада жүріп адассаң, молалы жерде су болады, сулы жерде ел болады» деген әкесінің сөзін тыңдап жүретін Үсен ауылға апаратын жолды тауып, аман-есен үйлеріне келеді.

4-топ. «Толықтыру» — әр топтан кейін сөз алып, толықтырады.

ә) Әңгіме кейіпкерлеріне мінездеме беру үшін кестені толтыру.

            Әңгіме кейіпкерлері              Қандай?
  1. Жаңа сабақ.
    1. . Абай өміріне қысқаша тоқталу

 

                  аудармалары            Ибраһим              1845-1904ж

 

 

 

 8 мыңға жуық өлеңдері                                         әкесі Құнанбай

                                                                                                                                                                                                                 

        45 қарасөзі                                                                Шешесі Ұлжан                                                      

 

                 Ахмет-Риза медресесі                       әжесі Зере      
2 . Әдебиет теориясы.

Өлең – поэзиялық жанр түріне жатады. Онда ұйқас /рифма/, ырғақ /ритм/ болады.

Мысалы:

Ғылым таппай/ мақтанба,  -а

Орын таппай/ баптанба,     -а

Құмарланып/ шаттанба,     -а

Ойнап/ босқа күлуге.          -б

Өлеңнің құрылымдық жүйесі /структурная система/

  1. 1- шумақ /четверостишие/
  2. 4 тармақ /строка/
  3. 2 бунақ /строфа/
  4. ұйқас – 1-а, 2-а, 3-а, 4-б. /рифма/
  5. 3. Оқулықпен жұмыс.

Абайдың көп өлеңдері мәдениет пен білімге арналған. Бүгін біз Абай Құнанбаевтың «Ғылым таппай мақтанба» өлеңімен танысамыз.

А.Өлеңді мәнерлеп оқу

Ә.Сөздік жұмысын жүргізу. (nүртіп алу жүйесі бойынша)
Ғылым – оқу, білім
Ғалым – оқымысты адам.

Б.Өлеңді оқушыларға шумақ бойынша тізбектеп оқыту, мазмұнын ашу.

  1. Семантикалық картаны толтыру.
ТақырыбыАвторыЖанрыТүйінді ойНегізгі идеясы
Ғылым таппай мақтанбаАбай ҚұнанбаевпоэзияЖас уақытта оқып, білім алуға шақырадыБолмасаң да ұқсап бақ, бір ғалымды көрсеңіз.
  1. Мағынаны тану стратегиясы.

 

 

Бес асыл іс

 

 

 

 

                        Бес дұшпан

 

 

 

6.Сабақты бекіту.

 

Қоғамға

қандай адамдар

қажет?

 

 

 

 

— Мына қасиеттерді оқып, қажеттісін белгілеңдер. (параққа жазылған қасиеттер, таза парақ «Топтастыру» үшін).

Қасиеттері:

  • Еңбекқор
  • Әдепсіз
  • Мейірімді
  • Ақылсыз
  • Надан
  • Дарынды
  • Залым
  • Өз Отанын сүйетін патриот
  • Еріншек
  • Сауатты
  • Білімді

— Сендерден де осы қасиеттерді   көремін деп ойлаймын.

 

7.Үйге тапсырма.

Өлеңнен үзінді жаттау.     3-тапсырма 100-бет /жазбаша/

Өз таңдаулары бойынша өлең шумағын талдау.

 

  1. Бағалау.