«Жүзден жүйрік»

«Жүзден  жүйрік»

Сайыстың  мақсаты:   Оқушылардың  физика  және  информатика  пәніне,

қызығушылығын ояту, физикалық құбылыс,физикалық  дене,физикалық шама  түсініктеріне  терең  түсінуге, ой-танымын  дамыту.

 Ойын шарты:       Ойынға әр сыныптан 2 оқушыдан қатысады. Барлығы  8оқушы.  Ойыншыларға бір шеттен бастап сұрақ  қойылады.

Дәл солай 3 айналымға дейін сұрақ  қойылады.

Әр үш айналымда сұраққа жауап бере алмаған оқушылар өздерінің дауыс беруі арқылы   ойыннан шығып отырады.

 

Жүргізуші:   Қайырлы күн құрметті көрермен!

Сөз бастайын терметіліп өлеңмен.

Тәрбиелі білімді боп әрқашан,

Өс өркенде қанат жайып кемелден.

Физик,ғалым астрономдар өтіпті,

Қиялменен көкке самғап жетіпті.

Табиғаттың аясында тербеліп,

Даналығын мұра етіп кетіпті.

 Физикалық сұрақтар

               Сұрақтар        Дұрыс жауап
1Гректің «Фюзис» сөзі біздіңше нені бідіреді?Табиғат
2Ғылыми деректермен негізделген жорамалГипотеза
3Әлем кеңістігінде не бар болса,соның бәрі не деп аталады.Материя
4Физика ғылыми тілін,заңдармен теорияларды Арнайы оқып үйренуге қолданылатын сөзді не деп атаймыз?Термин
5Кеңістікте нақты пішіні және көлемі бар нәрсені не деп айтамыз?Дене
6Өткір иісті затты бөлмеге алып кірсе,оның иісі тез арада бөлме ішіне таралып кетеді.Бұл қай құбылыс?Диффузия

 

Сұрақ  №2

                    Сұрақтар  Дұрыс  жауап
1Астрономиядағы «астрон» сөзі нені білдіреді?Жұлдызды
2Аспан денелері не туралы ғылым?Астрономия
3Жерге ең жақын аспан денесі?Ай
4Күн жүйесінде неше планета бар?9
5Жердің табиғи серігі не деп аталады?Ай
6Күнге ең жақын планета.Меркурий
7Жерден соңғы тұрған планета қалай аталады?Марс
8Күнге ең алыс планета?Юпитер
9Гелиоцентрлік жүйені жақтаушы ғалым?Коперник
10Дененің қозғалатын сызығы не деп аталады?Траектория
11Гелиоцентрлік сөзіндегі «гелиос» сөзінің мәні?Күн
12Аспан денелерін бақылауға,зерттеуге арналған құрал?Телескоп
13Поляр жұлдызы қазақша?Темірқазық
14Дененің тірекке немесе аспаға әрекет ететін күш?Салмақ
15СИ жүйесіндегі ұзындық бірлігі?Метр
16СИ жүйесіндегі көлем бірлігіКуб метр
17СИ жүйесіндегі жылдамдықМ/с
18СИ жүйесіндегі аудан бірлігіКВ/м
19СИ жүйесіндегі уақыт бірлігіСекунд
20100км-де неше метр бар?100000м
211 ар ненің бірлігі,нешеге тең?Аудан 100м2

 

Жүргізуші: Келесі  дауыс  беру  арқылы,ең   әлсіз  буын  ойыннан  шығады.

Сұрақтар №3

                         СұрақтарДұрыс жауап
Күн жүйесіндегі планеталарының массасы ең азы?Меркурий
1 жылда неше күн бар?365
1 сағатта неше  секунд бар?3600
Күн жүйесіндегі 8 -ғаламшар не деп аталады?Нептун
Меркурийдің қазақша аты?Шолпан
Аңырқай немесе қызыл жұлдыз деп қазақтар қайсы ғаламшарды атаған?Марс
Юпитердің қазақша атамасы  қалай?Есек қыран
Үлкен Аю шоқжұлдызы  қазақша атауы?Жеті қарақшы
Белінде сақинасымен көрінетін ғаламшар?Сатурн
Көлемін және пішінін сақтайды?Қатты
Көлемін сақтайды, пішінін өзгертеді?Сұйық
Дене  бір уақыт аралығында ұзындығы бірдей жол жүрсе ,қандай қозғалыс?Бір қалыпты
Дененің жылулық  күйін сипаттайтын шама?Температура
Информатика  нені  зерттейді?Ақпаратты алудың,сақтау-дың барлық әдістерін зерттейді
Ақпаратты енгізу  құрылғысы?Процессор,жүйелік блок,принтер
Файл дегеніміз не?Ақпарат жазылған атауы бар аймақ
Буманы  қалай құрамыз?Контексті меню,создать папка
Себептің  қызметі   не?Жойылған файлдар орналасқан қапшық
Бүкіл  дүние  жүзі бойынша таралған жалпы желілер?Интернет
Адам қызметінің әр түрлі саласында пайдаланылатын ғылым?Информатика
Компьютерде жұмыс жасағанда көзді экраннан неше см қашақтықта ұстау?60-70
Кез –келген ақпаратты компьютерге енгізуге негізделген құрылғы?Пернетақта
Түймелер орналасқан пернетақта?Клавиатура
Енгізу пернесі?Интер
Дербес  компьютер неше  бөліктен тұрады?4
Информацияны есте сақтау  құрылғысы?Процессор
Құжатты қалай сақтаймыз?Файл,сохранить как,сохранить
Тышқан неше батырмалы болады?2немесе 3
Бір атаумен , бір текті элементтер жиыныжиын

Жүргізуші: Келесі дауыс беру арқылы, ең әлсіз ойыннан  шығады.

Сұрақтар  №4

            Сұрақтар      Дұрыс жауап
1Эклиптика  деген не?Күннің бір жылдық жолы
2Сәуір айына тура келетін шоқжұлдыз?Тоқты
3Балықтар қайсы айға тура келеді?Март
4Мерген шоқжұлдызы деп қайсы айды айтады?Желтоқсан
5Зодиак деген не?Жан-жануарлар деген сөз
6Жазғы күнгі тоқырау қашан?22-шілде
7Күн мен түн теңесу қашан болады?21-наурыз,22-қыркүйек
8Зодиак жұлдыздарын ата?12
9Қай планеталар алып планеталар?Юпитер,сатурн,уран нептун
10Серпімді деформацияның шамасы түсірілген күшке тура пропорционал кімнің заңы?Гук заңы
11Газдағы,сұйықтағы кіші бөлшектер қозғалысы?Броундық қозғалыс
12Дененің жылулық сипатын білдіретін шама?Температура
13Көлемін және пішінін сақтайды?Қатты
14Көлемін сақтайды,пішінін өзгертеді?Сұйық
15Көлемін және пішінінде сақтамайды?Газ

 

Оқушыларды марапаттау

 «Ғалымдар  аты  өлмейді» атты кеші

І-жүргізуші:      Армысыздар,  ағайын,

Ағайын тілін табайын

ІІ-жүргізуші:    Бармысыздар,  бауырлар

Өкпе  емес  бізде  бауыр  бар

І- жүргізуші:    Есенбісіз  ұстаздар,

Шаршамайтын  қыс жазы.

ІІ-жүргізуші:    Көренмендер  аманба?

Отырған анау ойланып.

Екеуі бірігіп;Бәріңізге  бір  сәлем.

І-жүргізуші:     Онда  кешті  бастайық.

ІІ-жүргізуші:    Екеуміз  асып  саспайық

І-жүргізуші:     Сөз  кезегін  келесі

ІІ-жүргізуші:    Жұмбақтарға  тастайық

І-жүргізуші:     Кеште  өздеріне  арналған  ғалымдар  шықсын

қасқайып.

ІІ-жүргізуші:   1. Итальян  ғалымы,

Инерцияны  ашыпты

Оны  білген  балалар

Залдан  жүруден  қашыпты

Кім  олды екен  бұл ғалым?         Г.Галелей.

І-жүргізуші:    2. Құрағанын  бөлшектеп,

Заттарды  ерте  ұққанды.

Болжамын  тәжірибе  арқылы

Тек  дәлелдеп  шықпады.

Қай  ғалым  еді  балалар,

Кім  бар  ойлап  таба  алар?       (Архимед)

ІІ-жүргізуші:        Формуласы  күрделі

Есептен  жылу  мөлшерін

Ойлап  тапқан  ғалымға

Берген  өлшем  бірлігін.            Д.Джоуль

І-жүргізуші:        Тоқ  күшінің  өлшемі

Ағып  өткен  мөлшері

Физикалық  шаманың

Ғалым  атына  теңеді.             (Герог  Ом.)

Жүргізушілер:    Сонымен  кешіміздің  тақырыбы

Бірігіп       «Ғалымдар  аты  өлмейді»

І-жүргізуші:      Кешіміздің бағдарламасында:

І-бөлім  Мақал – мәтелдердің  нақты  физикалық  мағынасын  ашу.

 

ІІ-бөлім  Ақындар  шықсын айтысқа…

Механикамен-электр  айтысын  тамашалайсыздар.

ІІІ-бөлім Викториналық  сұрақтар.

І-жүргізуші:       Түйені  жел  қозғаса,

Ешкіні  аспанан  ізде.    (қозғалыс, тербеліс)

ІІ-жүргізуші:  Жел  соқпаса,  шөптің  басы  қимылдамайды.

(күш)

І-жүргізуші:  Ай  мен  күн  ауыысты

Тәулікті  тауысты.            (Жердің  өз  өсімен  айналуы)

ІІ-жүргізуші:     Ай  жарығы  әлемге

Күн  жарығы  төменге     (жарық  сәулесі.)

 

І-жүргізуші:              От  жанды  жылытады

Жылы  сөз  тәнді  жылытады.   (Энергия)

ІІ-жүргізуші: Мақал – мәтелдер  сайысының  жеңімпазын  ортаға шақырамыз.  Сізге  деген  сыйлығымыз  әзір. Музыкалық  үзіліс.

Айтысып тер  төкпесе,қазақ, қазақ  болама.

Механика  мен  Электр  мырзаларын  ортаға шақырамыз.

Механика:         Ассалаумағалейкум,  электрім,

Немене  болып  кеткен  сенің  түрің

Төленбей  дер  кезінде  еңбек  ақың,

Бейшара  халге  түсті – ау,  әрбір күнің.

Электр:                      Механикам  аман ба?

Тап  болған  мына  заманға,

Өзіңе  ешкім  көз  салмай,

Көңілің  сенің  алаң ба?

Механика:          Неменеге  алаңдайын  бала  батыр

Өзендер  арасында  ағып  жатыр.

Қадірімді  сен  менің  білмей  кетсең,

Сөзсіз – ау   болатыны  заман  ақыр.

Электр:                     Қорқытпағын  сен  мені,

Заман  ақыр  сөзімен.

Энергия  халық  алуда,

Электрдің  көзінен.

 

 

Механика:          Ол  жағын  дұрыс   айттың  бала  батыр,

Электрмен  жарықтанып  дала  жатыр.

Кей кезде  ашуланып  долданумен,

Шығарасың  тіпті  от  сатыр – сатыр.

Электр:                     Физикада  басқалар,

Өзіңменен  теңбеді?

Салыстырып  өзгемен

Мойындағын  сен  мені.

Мақсатымыз   емес ғой,

Механикамен  электрдің

Бірін – бірін  женгені.

І-жүргізуші: Осымен   доғарайық!  Кәне  қазылар  алқасы

ақындардың  бағасын    беріңіз.

Келесі  кезекті  векториналық  сұрақтарға  берейік.

  1. Дүниедегі ең жүйрік  не?       (ой – қиял)
  2. Көзіңмен көресің, бірақ ұстай  алмайсың?

                                                         (көлеңке)

3.Жүгі  болса  жүреді,  жүгі  жоқта  тұрады.

(Аспалы  сағат)

4.Егер  түнгі  сағат 12 – де  даңбыр  жауса  72 сағаттан  соң  күн ашылып  шуақ

түсе  ме?

(Жоқ.Түнгі  мезгіл)

  1. Алты аяқ, екі  арқа,  бір  бас.  Бұл  не?

                                                (адам  орындықта отыр)                       

6.Сағат  тілі  ұшының  қозғалыс  траекториясы  қандай  сызық  сызады.

(Шеңбер  тәрізді траектория)

 

Кешті  қорытындылау. Кешке  қатысқан  жақсы  нәтежие   көрсеткен ,

қатысқан  оқушыларды  марапаттау.

 

 

 

                      

 

 

Ән  ұран «Менің Қазақстаным»