Грузин халық биі лезгинка

Сабақтың тақырыбы :       Грузин  халық биі лезгинка

Сабақтың  мақсаты :        Оқушыларға әлемге әйгілі

лезгинка  музыкасын

таныстыру,тарихын түсіндіру

Дамытушылық :                   Оқушылардың танымдық іс-әрекетін дамыту,ән

иірімдерін дұрыс ести білу,мелодиялық ерекше-

ліктерін сезіну қабілеттерін дамыту.

Сабақтың түрі  :                                       Жаңа сабақ

Көрнекілігі :                                                 Суреттер, үнтаспа, оқулық

Сабақтың барысы :                              Ұйымдастыру кезеңі

Лезгинка — лезгиндердің халық биі. Муз. өлшемі 6/8, 2/4. Бүкіл Кавказ халықтарына таралған. Қабарда, осетин, авар, шешен, ингуш, т.б. халықтардың әрқайсысында Лезгинканың өзіндік түрлері бар. Биі екпіндете басталып, бишіден асқан ептілікті, күш-қайратты, шеберлікті қажет етеді. Ер кісі жеке не әйелмен жұптаса орындайды.

Би — дәстүрлі қазақ қоғамының саяси-әлеуметтік жүйесіндегі демократиялық биліктің иесі. Зерттеуші ғалымдардың, әсіресе, В.В. Бартольдтың пікірінше, “би” сөзі шамамен 14-15 ғ-ларда ежелгі түркі тіліндегі “бек” атауының бір нұсқасы ретінде пайда болып, басқарушы, ел билеуші мағынасын білдірген. Кейіннен бастапқы семантикалық-тілдік реңкінен ажырап, көбінесе, дау-жанжалды шешіп, кесімді төрелік айтушы, әділ үкім шығарушы адамды бейнелеу үшін қолданылған. 17 ғ-да өмір сүрген Махмұд ибн Уәлидің “Бахр әл-асрар фи манақиб әл-ахйар” атты еңбегінде “жоғарғы мәртебелі әмірлер мен елге сыйлы, пендәуи тірліктен азат адамдардың” барлығы Б. аталғанын жазады. Ал қазақ халқының дәстүрлі түсінігінде бұл атау төрт түрлі мағынада: 1) ел билеушісі, иелік етуші; 2) сот, төреші; 3) батагөй, шешен; 4) бітістіруші дипломат, елші ретінде ұғынылған. Б-дің қоғамдағы рөлін жан-жақты түсіну үшін қазақ халқының тарихи-әлеум. даму кезеңдерінің ерекшелігін жете ескеру шарт. Өйткені, ежелгі дәуірлерден 19 ғ-дың басына дейін қазақ қоғамы саяси потестарлы билік жүйесінің негізінде дамығаны белгілі. Ең төменгі (бұқаралық) билікті ауыл-аймаққа, ру-тайпа ішіне сыйлы, өмірлік тәжірибесі мол ақсақалдар атқарса, орта буындағы, яки, потестарлы билік тізгінін ру-тайпа басылары — Б-лер уысына ұстады. Ал мемл. және мемлекетаралық деңгейдегі мәселелерді қамтитын жоғары билікті төре тұқымы —хандар мен сұлтандар иеленген. Міне, күллі қазақ қоғамының елдік тұтастығы осы соңғы екі билік жүйесінің өзара тепе-теңдігі мен бір-біріне қарама-қарсылығы принциптеріне негізделді. Әлеум. құрылымға арқау болған рулық-тайпалық жүйенің өзі айқын қандас туыстардың ұйымы емес, саяси-әскери және шаруашылық қауымдастық қызметін ғана атқарды. Сондықтан қоғам болмысындағы рулық негіз мемл. ин-ттардың нығайып, жеке-дара үстемдік құруына қай кезде де мүдделі болған емес

Қорытындылау:               Оқушылардың  тест сұрақтар арқылы түсініктерін

пысықтау

Бағалау :                          Үй тапсырмасын ,жаңа сабаққа белсене қатысушы

оқушыларға баға қою

Үйге тапсырма :                        Тақырыпты үйден оқып келу