Ғұн мемлекеті

Сабақтың тақырыбы: Ғұн мемлекеті

ІІ.Сабақтың мақсаты:

Білімділік:  Оқушыларға әртүрлі тапсырмаларды бере отырып, оқушылардың

өзіндік білім алуына жағдай жасау.

Тәрбиелік:Оқушыларды өзіндік жұмыс тапсырмалары арқылы, жеке жұмысқа,

ізденуге, логикалық ойлауға, кітап оқуға баулу.

Дамытушылық:Әртүрлі тапсырмалар арқылы оқушылардың ойлау, іздену,

ақпаратпен жұмыс істеу қабілеттерін дамыту.

Көрнекілік: карта, суреттер

 ІІІ.Үй тапсырмасын сұрау:

 

  1. Мына пікірлермен келісесіз бе?

 

ПІКІРЛЕРИӘЖОҚ
1Қаңлылар б.з.б III-II ғасырлар-б.з V ғасыры аралығында өмір сүрген.+
2Қаңлылар туралы ежелгі Иранның бағзы заманда жазылған «Авеста» деп аталатын қасиетті кітабында жазылған.+
3Қытай тарихының атасы Сыма Цянь қаңлыларды вәсәканың ержүрек ұлдары деп атады.+
4Қазір қаңлылар қазақ халқының орта жүз құрамында.+
5Қаңлылар бес иелікке бөлініп басқарылған.+
6Қаңлы елінің астанасы  Жетіасар қонысы болған+
7Қаңлы елінің бес кіші ханы, бір ұлы ханы болған. Кіші хандар ұлы ханға бағынған.+

 

 

                          

  1. Сызбаны толтырыңдар.  Саяси тарихы.

 

Экономикалық және сауда байланысыСыртқы елдермен соғысыАстанасы
Қытай,Рим, Кушан, Парфия, Ғұндар, Сармат, АланКезінде сарматтар мен аландар бағынышты болған.Битянь –Түркістан маңы.

Жазығы ордасы-

Талас маңы.

 

 ІV. Жаңа сабақ.

  1. Тест.

1) Ғұн билеушісі қалай деп аталды?

А) хан.      Ә) гуньмо.   Б) шаньюй.

2) Ғұн тайпалары батысқа қарай қай ғасырда жылжыды?

А) б.з.б. 55 жыл.      Ә) б.з.б. 2 ғасыр.      Б) . б.з.б. 1 ғасыр.

  1. Түменбасын кім сайлады?

А) Хан.       Ә) Гуньмо    Б) Шаньюи

4) Ғұн мемлекеті қай уақытта екіге бөлінді?

А) б.з.б. 4 ғ.  Ә) б.з.б. 55 ж.Б)  б.з.б. 1 ғ.

5) Солтүстік ғұндардың билеушісі кім болды?

А) Чжи-Чжи. Ә) Мөде.  Б)  Еділ.

 

  1. Қалып кеткен сөздерді табыңдар:

 

  1. Ғұндар Қытайда Хань әулетінің негізін қалаушы.
  2. Б.з.б 1 мыңжылдықта қазіргі Монғолияның оңтүстігінен Каспии өңіріне дейінгі

Орталық  Азияның кең-байтақ кеңістігін әртүрлі тайпалар мекендеген.

  1. Ғұндар Енисейдің жағалауларында және Алтай тауларында мекендеген, көрші

Тайпаларды бағындырды.

  1. Ғұн тайпаларының бір мемлекетке бірігіп саяси күшейген кезі – құдіретті

Мөденің билік   жүргізген мезгілі.

  1. Солтүстіктегі ғұндар оңтүстік Қазақстандағы қаңлы тайпасының жеріне жетіп,

олармен бейбіт   келісімге келіп, Талас өзенінінің шығыс жағында көшіп-

қонуға мүмкіндік алады.

 

  1. Мына пікірлермен келісесің бе?

 

ПІКІРЛЕРИӘЖОҚ
1Ғұн билеушісін «хан» деп атаған+
2Ғұн мемлекеті 24 тайпадан құралды.+
3Цинь патшалығы сақтардан қорғану үшін Ұлы Қытай қорғанын салды.+
4Шаньюден кейінгі басты тұлға «түменбасы» болды.+
5«Халықтардың ұлы қоныс аударуын бастаған» қаңлылар+
6Ғұндардың негізгі өмір салты –көшпелі өмір болды.+
7Халықтардың ұлы қоныс аударуы б.з.б II ғасырда басталып б.з. IV ғасырына дейін созылды.+

 

  1. Кестені толтырыңдар. Ғұндар.

 

Ғұн тайпалық одағының қалыптасқан уақытыМемлекеттің негізін қалаушыШаруашылығы
 

Б.з.б III ғ.

 

Моде шаньюи

 

Көшпелі мал шаруашылығы

 

 

                                     Мына суреттерде кімдер бейнеленген?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Аттила
Конфуций
Абылай

 

 

 

  1. Сабақты бекіту:

 

  1. Қытай деректерінде ғұндар қандай атпен белгілі болды?
  2. Ғұндардың жоғарғы билеушісін қалай атады?
  3. Ғұн қоғамында жоғары билікке ие болған Мөде қандай атаққа ие болды?
  4. Б.з.б. 188 жылы болған қытайлықтар мен ғұндар арасындағы шайқас кімдердің жеңісімен аяқталды?
  5. Ғұн империясы қашан екіге бөлініп, ыдырады?
  6. Ғұн империясы мен Цинь империясын салыстыру?
  7. Ғұн империясы мен Қазақ хандығын және

Тәуелсіз Қазақстан мемлекетін салыстыру? 

 

VІ. Рефлексия 

  1. Менің сабақтағы көңіл-күйім?
  2. Менің бүгінгі сабақтан үйренгенім?
  3. Маған бүгінгі сабақтан ұнағаны?
  4. Маған бүгінгі сабақтан ұнамағаны?

 

VІІ.  Бағалау.

 

VІІІ.  Үйге тапсырма: Ғұн мемлекеті.