«Біржан мен Сара» айтысындағы ақындар сипаты.

Қазақ әдебиетінен ашық сабақтар

Ашық сабақ әзірлемесі

 

А.Ж Бисембаева, №8 жалпы орта білім

беретін мектептің  қазақ тілі мен әдебиеті

пәнінің мұғалімі. Ақтөбе облысы, Шалқар қаласы

 

 

 

Сабақ тақырыбы: «Біржан мен Сара» айтысындағы ақындар сипаты.

Сабақ мақсаты: а) Айтыс туралы ойларын тереңдету, түрлі баға беру арқылы ақындар сипатын анықтау, айтыстағы бейнелі сөздерге көңіл аударту.

б) Өз пікірін ортаға салу, іздену арқылы логикалық ойлау қабілетін, танымдық белсенділігін арттыру, шешен сөйлеу шындау.

в) Сөз өнерінің биік шыңы айтыстың ерекшеліктерін таныта отырып, өнер алды қызыл тіліміз арқылы шешендікке, ізеттілікке, адамгершілікке тәрбиелеу.

Сабақ түрі: дебат

Сабақ (түрі) типі: білімді жинақтау

Сабақ қолдан әдіс: СТО технологиясы

Сабақ барысы: І Ұйымдастыру

1-слайд. «Біржан мен Сара» айтысы өзінің құрылысы жағынан болсын, көркемдігі жағынан болсын, қазақтың ақындар айтысының ішіндегі ең үздігі.

С.Мұқанов

2- слайд.

         Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауды дамыту.

 

 

 

кезеңдер                                          әдістер

 

Қызығушылықты ояту                            Ой шақыру

Топтастыру

Ассоциоция

 

Мағынаны тану                              Джиксо

Симантикалық карта

Түсіндірме сөздік

Концептуалды кесте

Дебат

 

Ой толғаныс                                   Вен диаграммасы

JIVSERT (түртіп алу жүйесі)

Интервью тест

Сэнкуэй (бес жолдан тұратын қорытынды)

4- слайд

Сабақтың 1 – кезеңі. Ой – шақыру.

  1. Айтыстың қандай түрлері бар?
  2. Айтыскерге тән қасиеттер.
  3. Біржан мен Сара айтысының негізгі өзегі.

2 – кезең              Ассоциоция

3 – кезең

6 – слайд             Топтастыру

 

Біржан – Сара.

Айтыстан үзінді оқу.

 

 

Мағынаны тану Джиксо.

 

Кім туралыАлынған үзінді ақындардың сөздеріКөркемдегіш сөздерКөрінетін мінез қыры
Қырандай аспандағы желді күнгі.

Болжаған жер шаршысын майталманмын.

Жел қобыз, жез тағалы еңіреумін.

Айнымас қанды балақ ақиықпын.

Ұшырған тәрбиелеп ақ тұйғынмын.

Сайраған орта жүздің бұлбұлымын.

 

8 – слайд.

Семантикалық карта «Біржан мен Сара» айтысы.

 

ҮзіндіҚамысты терең көлдің сұқсырымынАқмарал  осы жолы жығылмай кет.Болғанда аузын сағат, ернін қақпақ.Найманда екі жүзді  наркескенмін.Қанды көз, май жеп алғыш ақиықпын.Жібекжол арғымақпын тұмарланғанЖел  қобыз,жез тағалы еңіреумінТал  бойын жолбарыстың жүрегіндей.

 

Біржан
Сара

9 – салайд. Дәптермен жұмыс.

«Біржан мен Сара» айтысы бойынша түсіндірме сөздік.

  1. Көрік – зат есім. Екі жағы қатарланып көлбей созылған, көмірді жандыру үшін жел үрленіп тұратын аспан. Көрік – сөздің екінші мағынасы бет – әлпетің ажары, жүздің нұры.
  2. Жамбыл – зат есім. Әр түрлі формада жасалған күміс.
  3. Тұл – жетім жесір, бақытсыз, жалғыз қалу.
  4. Делбе – арқаға жегілген малды бұрып жүргізіп отыратын қайыстан, жіптен істелген бау, бас жіп.
  5. Дүлдүл. 1. Ерекше жүйрік жылқы, айтулы тұлпар ат.

2.Ділмар, шешен, үздік.

  1. Зауал 1. Түс кезі, түс мезгілі.
  2. күн батар кез, кешкілік, ымырт.
  3. зауал шақ – егде тартқан, қартайған шық.

 

Концептуалды кесте

 

КейіпкерлерӨмірге қызығушылығыАмагершілік  қасиетіКейіпкерге берілетін баға
1.Біржан

 

2.Сара

Жоғары Ақын, сазгер, домбырашы, сөзге шебер, заманы.

Бұлбұлы. Жоғары. Басы бос емес, теңдікке ұмтылған жан, сұлу, ақын.

Жоғары

 

 

Жоғары

Жоғары

 

 

Жоғары

 

 

  1. Дебат.
  2. Айтыстың жеңімпазы Біржан дегенге келісемін.
  3. Айтыс жеңімпазы Біржан дегенге келіспеймін.

 

Сұрақ қойылады.

Айтыс соңында Біржан Сараға теңдіп алып береді.

 

Венн диаграммасы.

12 – слайд          JNSERT .  Түртіп алу жүйесі.
 

Білетінім

«Біржан мен Сара» айтысы болғандығы

—

Білгеніме сәйкес келмейтіні.

Біржанның Сараның басына бостандық әперетіндігі

+

Мен үшін жаңалық көркем тілі, үздік теңеу метафра

?

Таңқалдырды.

Біржан мен Сара туралы терең білгім келді. Себебі екеуі қайталанбас өнер иелері.

 

Бекіту

Интервью – тест.

Қорытынды сөз. Сэнкуэй. Бес жолдан тұратын қорытынды.

  1. Зат есім Біржан.
  2. Сын есім. Асқақ, үздік, таланты.
  3. Етістік. Айтысады, қанаттанады, жеңеді.
  4. Сезіну Біржан – жүрегімен тебіренген айтыс ақыны.
  5. Синоним. Бұлбұл, жезтаңдай ақын, сал – сері, күміс көмей.

 

  1. Сара.
  2. Сұлу, үздік, талантты.
  3. Айтысалы, мұңдасады, налиды.
  4. Сара – теңдікке ұмтылған жоқ.
  5. Синоним. Бұлбұл, жезтаңдай, кербез.

 

Үйге тапсырма.

 

Біржан мен Сара айтысы туралы ғалымдардың пікірі, ойлары, зерттеу еңбектерімен танысу.

Мәнжазба «Біржан мен Сара» айтысы.

Айтыстағы Біржан мен Сара сипаттары.Оқу (90-91 бет)

 

Бағалау.