Келісім шарт

Сабақ тақырыбы: Келісім шарт.

Сабақтың мақсаты: Келісім туралы туралы мәлімет беру.

Сабақтың өту барысы:

  1. Оқушыларды түгелдеу.
  2. Жаңа тақырыпты түсіндіру.
  3. Тапсырмалар орындау.
  4. Сабақты бекіту.
  5. Үйге тапсырма.

 

 

Жаңа тақырыпты түсіндіру

Келісім-шарт, шарт
Келісім-шарт    —   жеке түлғалардың және заңды тұлғалардың азаматтық құқықтары мен міндеттерін белгілеуді, өзгертуді және тоқтатуды реттейтін, нотариалды түрде куәландырылатын ресми құжат.
Шарттың (келісім-шарттың) жазбаша түрінде жасалынатын мәміленің мазмүны толық көрсетіледі, екі жақ (тараптар) немесе тараптардың өкілеттігі берілген адамдар қол қояды, мәтінді нотариус бекітеді.
Шарт мынадай жағдайларда жасалады:
1. Жылжымайтын мүлік жөніндегі мәмілелер:
а) түрғын үйді сатып алу — сату туралы; о) түрғын үйді сыйға беру туралы;
б)  түрғын үйді ауыстыру туралы.
2.  Жер учаскелері туралы мәмілелер:
а) жер учаскесін сыйға беру туралы келісім-шарт; ә) жер учаскесін ауыстыру туралы келісім-шарт;
б)  жер учаскесін сатып алу — сату туралы келісім-шарт.
3.  Көлік қүралдары жөніндегі мәмілелер:
а)  автомашинаны сатып алу — сату жөніндегі келісім-шарт; ә) автомашинаны залогқа беру жөніндегі келісім-шарт;
б)  автомашинаны сыйға беру жөніндегі келісім-шарт.
4. Ақша қаражатын заемға алу — заемға беру жөніндегі мәмілелер: а) процент төлеу арқылы ақша алу туралы келісім-шарт;
ә) айып төлеу арқылы ақша алу туралы келісім-шарт.

НЕГІЗГІ СӨЗДІК
шарт                                        — договор
қол қоюшылар                        — подписавшиеся
төменде қол қоюшылар          — нижеподписавшиеся
сату — сатып алу                     — купля-продажа
маған тиеселі                           — принадлежащий мне
жеке басы                                — личностъ
қүқықтын іс-әрекетке
қабілеті                                    — дееспособность
анықталды                               — установлен
тексерілді                                 — проверен
тіркелді                                    — зарегистрирован
қол қойылды                           — подписан
моміле                                     -сделка
мекенжайда түратын                -проживающий по адресу
берілген                                   -выданный
жекеменшік қүқығы бойынша -по праву собственности
келісімшарттың негізінде        -на основании договора
жалпы пайдалы ауданы           -общая полезная площадь
шаршы метр                                      -кв. метр
күрайды                                            -составляет
осы уақытқа дейін                            -до настоящего времени
тыйым салынбаған                            -под адрестом не состоит
—  оценивать
— довести, донести

Үлгімен танысыңыз.
Автомашинаны сату — сатып алу туралы келісім-шарт.
Алматы қаласы, Қонаев кошесі, 91-үй, 46-пәтер, бір мың тоғыз жуз тоқсан сегізінші жылғы жиырма бірінші қыркүйек
(келісім-шарт жасалған мекен-жай және дата сөзбен жазылады)
Біз, төменде қол қоюшылар, Алматы қаласы «Жетісу» шағын ауданы, 28-үйде түратын азамат Өмірбаев Асқар Өмірбайүлы, жеке басыньщ куәлігі № 548796, Қазақстан Республикасының ІІМ берген. Алматы қаласы, Райымбек даңғьглы, 83-үйде түратын азамат Қайырбаев Серік, жеке басының куолігі № 478926, Қазақстан Республикасы IIМ берген, мына туралы осы келісімшартты жасадық:
1.   Мен,  азамат Өмірбаев Асқар Өмірбайүлы,  «Жигули»  маркалы
жеңіл автомашинаны сатамын, кузовның типі_____, шығарылған типі
______,   шасси   нөмірі  ______,   двигатель   нөмірі  ______,   мемлекеттік
нөмірі.
Мен, азамат Қайырбаев Серік, көрсетілген автомашина-ны сатып аламъгн.
2.    Көрсетілген   автомашина    Мемлекеттік    автоинспекция    1995 жылғы 7 қаңтарда берген номірі 46327 техникалық паспортгың негізінде маған, Өмірбаев Асқар Өмірбайүлына тиісілі.
3.  Автомашина___________________теңгеге сатылады
(бағасы толық жазылады)
көрсетілген соманы келісім-шартқа қол қою кезінде азамат Қайырбаев Серік төлейді. Тараптардьщ қолы
1998 жылы 21 қыркүйекте осы келісім-шартты мен, Асқарова Бақыт, Алматы қаласының нотариусы куәландырды.
(нотариалдық кеңсенід атауы, нөмірі, лицензияның нөмірі көрсетіледі)
Осы келісім-шартқа менің қатысуым кезінде Тараптар қол қойды, Тараптардьщ жеке басы анықталды, олардың қүқықтық іс-әрекетке қабілеті жоне автомашинаның Омірбаев Асқар Өмірбайүльша тиесілі екендігі тексерілді.
Сату-сатып алу жөніндегі келісім-шартың мотіні дауыстап оқылды.
Нөмірі 6 тізбегі тіркелген.
Тариф бойынша________________теңге салық алынды.
Нотариус                                                              (қолы)

ШАРТ
Ғылым мен өндірістің арасындағы байланысты тығыз, әрі жан-жақты дамыта беру мақсатында Қаныш Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық техникалық университеті мен_______________
(мекеменің аты) мына мәселелер жөнінде келісті:
I. Қаныш Сәтбаев атындағы Қазақ Ұлттық техникалық универсиеті өзіне мынадай міндеттемелер алады:
1.   Оқу жоспарына сойкес_________________________
(мекеменің аты) Тау-кен факультеті студенттерін өндірістік практикаға жібереді.
2.  Тау-кен факультеті практиканы жүргізу барысында жан-жақты ғылыми әдістемелі көмекті жүйеге асырады.
3.  Тау-кен ғылымы саласындағы білікті, әндірістік тожірибесі мол мамандар мен тәлімгерлердің студенттердің курс жүмыстарына жетекші, диплом жүмыстарына қосалқы жетекші болуына жағдай жасайды.
4.  Тау-кен ғылыми саласындғы білікті, әндірістік тәжірибесі мол мамандар мен тәлімгерлердің университеттің Тау-кен факультетінде 0,5 жоне   0,   25   жүктемелері   мен  қосымша  жүмыс   атқаруына   мүмкіндік береді.
II._________________әзіне мынадай міндеттемелер алады:
(мекеменің аты)
1.  Өндірістік практиканың — маманданудың сапалы өтуіне жағдай жасайды.
2.    Практикаға   жіберілғен    студенттерді   білікті    мамандар    мен тәлімтерлерғе бекітіп береді.
3.  Практикадан өтіп жүрген маманданушы студенттердің таңдаулы жүмыстарын басылымдарда жариялауға ықпал етеді.
______________„_____басшысы мен жетекші маман
(мекеменің аты)
тәлімгерлеріне    студенттердің    мамандануына    ықпал    жасағаны    ушін университет тарапынан сағаттық көлемде өтем ақы төленеді.
Маманданушы студенттердің әндірістік практика кезінде жасалған жүмысът екі дана етіліп жасалады. Оның жүмысына маман-толімгердің
4.   Осы  келісімшарт жасалганга дейін  автомашина  басқа  адамға сатылған жоқ, түтқынға алынған жоқ, қарыз өтеуге берілген жоқ.
5.  Осы келісім-шартты куоландырудың шығынын азамат ^_________________төлейді.
6.  Осы келісім-шарт 3 дана етіп жасалған, 1 дана
Нотариалдық кеңсенің ісінде сақталады, екі дананың әрқайсысы азамат Өмірбаев Асқ ар Омірбайүлына және азамат Қайырбаев Серікке берілді.

қолы  қойылған мінездеме-баға  беріледі,   бүл  қүжаттардың  бір данасы университетке   жіберіледі,   екінші   данасы   _____^__________^___
сақталады.
Осы ІПАРТ 5 жыл мерзімге жасалады, егер Тараптардың бірі Шартты тоқтату туралы мәлімдемесе, оның күші тағы да 5 жылға өздігінен үзартылады.
Шарт 200 ________ қыркүйек айынан бастап күшіне енеді.
Қаныш Сәтбаев атындағы
Қазақ үлттық техникалық
университетінің ректоры
басшысы
(мекеменің аты) Үлгі бойынша жумыс істеңіз. Үлгіні толтырыңыз.
Косіпорынның атауы Телефон ______________
Факс

ЕҢБЕК КЕЛІСІМІ
(Еңбек шарты. Контракт)
Белгілі бір жас пен білім дорежесіне жеткеннен кейін, жүмысқа түрғандардың орқайсысының енбек жолы осы қүжаттан басаталады.
Еңбек шарты заңмен рәсімделген екі жақтың (әдетте «жұмыс беруші» және «жұмысшы» деп аталады), нақты бір міндеттерді өзіне ерікті түрде алу туралы жазбаша келісімі болып табылады.
Аталған мідеттемелерді нақты анықталған шарттар негізінде уақыттың белгілі бір мерзімі аралығында орындайтындықтары баяндалады. Басқа кез келген қүжат еңбек келісімінің де өзіндік қүрылымы мен мазмүны, росімдеу ережелері бар.
Еңбек келісімі жүмысқа орналасқан кезде немесе алдыңғы жасалған келісімнің кейбір шарттары (міндеттер мазмүны, еңбекақы мөлшері, жүмыс жағдайы т.б.) өзгерген жағдайда жасалады. Келісім жасауға үйым әкімшілігінде белгіленге тәртіп бойынша қаралған жүмысшы арызы негіз болады.
Еңбек келісімі мыналардан түрады:
1)  құжат аты;
2)  келісімнің жасалған орны мен күні;
3)   екі жақтың толық жоне шартты атауы;
4)  жүмыстың    сипаты    мен    мазмұны,    оны    орындауға    қажетті квалификация дәрежесі;
5)  келісім типі (негізгі жүмыс олде қосымша істелетін жүмыс);
6)  келісім түрі (шектеулі мерзімге ме әлде үзақ уақытқа ма);
7)   келісімнің уақыты, мерзімі (шектеулі мерзімге жасалған келісім үшін);
8)   сынау мерзімі;
9)  жұмысшының міндеттері;
10) еңбек  жағдайы,   еңбекақьт  төлеу   сияқты   әкімшіліктің  негізгі міндеттерін көрсете отырып жазылған жүмыс беруші міндеттері; 11)жүмысшының еңбек қүқын қорғауға қосымша кепілдік беретін мағлүмат;
12) еңбек пен демалыс тәртібінің ерекшеліктері туралы молімет;
13)ақшалай берілетін сыйлық көлемі мен оны төлеу тәртібі туралы молімет;
14)демалыс алу тәртібі мен оның мерзімі туралы молімет;
15)келісім бойынша жасалатын басқа да жағдайлар мен шарттар;
16)келісім  бойынша атап  өтілетін  ерекше жағдайлар  (қай   кезде келісім бүзылуы немесе қайт ақаралуы мүмкін);
17)келісім тоқтатылатын жағдай атап көрсетіледі;
18)екі жақтың мекен-жай мен реквизиттері;
19)екі жақтың қойылатын қолы (сиғнатура);
20)шартқа қол қойылған күн;
21)келісім қосымшасы (егер бар болса).
Еңбек  келісімін безендірудің қызметтік қүжаттарды  безендірудің жалпы   талаптарынан   көп   айырмашылығы   жоқ.    Келісім   мәтіні   А4 форматты қағазда таза, түзетулерсіз басылады. Цифрлар қажет жағдайда жазбаша жазылады.
Енді еңбек келісімінің жазылуына нақтылай тоқталайық.

1.  Құжат аты.
Құжаттың толық аты мен нөмірі парақтың жоғарғы шетінен 3-5 интервал қалдырьглып, орта тұсына үлкен өріптермен жазылады. Мысалы,
ЕҢБЕК КЕЛІСІМІ № 4
2.  Келісімнің жасалған орны мен күні.
Елді мекеннің аты мен типі, келісім жасалған күн, ай және жыл көрсетіледі.  Құжат атынан бір  интервал төмен елді  мекен аты       сол жаққа, дата — оң жаққа жазылады. Мысалы,
Алматы қаласы                                              23 қазан 2000 жыл
3.  Екі жақгың толық және шартты атауы,
Келісім жасаушы екі жақтың әрқайсысының ресми аты жоне келісімде алынган шартты атауы жазылады. Мысалы, Қаныш Сәтбаев атындаеы Қазақ улттық техникалык; университеті атынан университет ректоры профессор Е.Н.Нүсіпов, бүдан былай қарай келісімде «жумыс беруші» деп аталады, екінші жақтан техника еылымыныц кандыдаты А.Бердібеков будан былай қарай келісімде «жумысшы » деп аталады.
4.  Жүмыстың сипаты мен мазмұны, квалификация дәрежесі. (Базалық шарттар)
Мұнда жұмыстъщ сипаты мен мазмұны оны атқаруға қажетті квалификация дәрежесі атап көрсетіледі. Жұмысшының мекеменің қай бөлімінде, кім болып істейтіндігі анық жазылады. Мысалы,
Жұмысшы Бердібеков Азамат Оспанүлы қазіргі теориялық мехника кафедрасына доцент болып кабылданады.
5.   Келісім типі.
Мүнда жүмысшының негізгі жүмыс орны ретінде істейтіндігі я болмаса басқа жердегі негізгі жүмыс орньша қосымша істелетін жүмыс орны ретінде кіріп, келісім жасап отырғаны анық жазылады. Мысалы,
«Бұл еңбек келісімі, негізгі жүмыс келісімі, косымша істейтін жұмыс келісімі» (керектісінің асты сызылады).
6.   Келісім тұрі.
Мүнда жүмысшы уақытша әлде түрақты жүмысқа қабылданғаны жөнінде жазылады. Келісім уақытша жасалса, себебі көрсетіледі. Мысалы, «Жүмысшы уақытша бос түрган орынға кабылданып отырғандықтан, келісім шектеулі мерзімге жасалады».
7.   Келісім мерзімі.
Мүнда келісімнің күшіне енетін күні мен аяқталатын күні көрсетіледі. Даталар цифрмен де жазбаша д.а, я болмаса 2 вариантта да көрсетіледі. Мысалы, «Келісім 2000 жылдың 20 мамырында екі мыңыншы жиырмасыншы мамырында күшіне енеді». «Келісім 2001
сәйкес   жумысшы   өз   міндетін   атқаруга   демалыс,   мейрам   кундері   де шақырылуы мумкін. »
13. Ақшалай сыйлық көлемі және оның төлену тәртібі
Бүл бөлікте еңбекақы төлеу тәртібі және косымша берілетін ақшалай сыйлық көлемі мен оньщ берілу тәртібі айтылады. Мекеме немесе үйымның өз ерекшелігіне, жүмыс беруші мен жұмысшы арасындағы келісім жағдайына қарай;
а)  лауазымдық төлемақы көлемі (айына_____теңге);
о) сағаттық төлемакы көлемі (сағатына _  _____теңге);
б)  аткарылатын жұмыс ерекшелігіне қарай үстеме ақы (лауазымдық төлемақы мөлшерінің ^____ пайызы);
в)  басқа қосымша ақы мөлшері (теңгемен я пайызбен);
г)   мереке күндері берілетін ақшалай сыйлық мөлшері  (теңгемен, пайызбен) көрсетіледі.
14. Демалыс алу тәртібі,
Бүл бөлікте негізгі еңбек демалысының үзақтығы, қосымша алынатын демалыс үзақтығы, оларды алу тәртібі, сонымен қатар ақы төленбейтін демалыс алу тәртібі анықталады. Мысалы,
«Жумысшыга жылына бір рет Қазақстан Республикасыныц еңбек туралы Заңы кодексіне сәйкес, узақтыгы 18 жумыс куні мәлшерінде ақылы демалыс беріледі. Демалыстық берілу мерзімін окімшілік анықтайды. Жумысшынық қалауына қарай екі бөлікке бәлініп те беріледі. Мунда демалыстың бір бөлігінің узақтыгы кемінде бес жумыс кунінен турады.
Ақы төленбейтін қосымшы демалыс 10 жумыс куні мөлшеріпде жумысшының жеке басыпыц жагдайын байлапысты әкімшілік шешімімен беріледі.»
15. Келісім бойынша жасалатын басқа да жағдайлар мен шарттар.
Бүл болікте келісімінің негізгі бөлімдерінде айытылмаған, екі жақтың қосымша міндеттері сөз болады. Мысалы, «Жумысшыга жылына бір рет арнайы жумыс киімі мен аяқ киім беріледі». «Жумысшының мектеп жасына деиінгі баласы болса, уйымның балабақшасынан орын беріледі. «т.б.
16. Келісімдегі ерекше жағдайлар.
Бүл бөлікте екі жақтың жазбаша келісімін қажет ететін ерекше жагдайлар айтылады. Бүл жағдайлар әр мекемедегі еңбекті үйымдастыру ерекшелігіне байланысты, сондықтан әр мекеменің ішкі жағдайын қарай қаралады. Сонымен қатар бүл бөлікте ерекше жагдайлардан басқа келісім бүзылатын немесе қайта қаралатын, күшін жоятын жағдайлар сөз болады.
17. Келісімнің тоқтатылуы.
Бүл бөлікте келісім күшін жоятын жағдайлар атап көрсетіледі.
Мысалы,
«Келісім мынадай жагдайда тоқтатылады:
екі жақтың бірі келісім мерзімін узартудан бас тартқанда  (бул жөнінде келісім аяқталудан / ай бурын жазбаша хабарлану керек);
—    мезгілінен   бурын   —   егер   екі   жақтың   бірі   унемі   өз   міндетін орындамаса;
—    кәсіпорын я мекеме таратылган жагдайда;
Келісім мезгілінен бүрын тоқтатылатын болса ол жайлы екі жақ бір-біріие мерзімінен 15 жумыс кун бүрын жазбаша хабарлау керек «.
18. Екі жақгың мекен-жайы мен реквизиттері.
Бұл   бөлікте   екі   жақтың   толық   мекен-жайы   мен   реквизиттері жазылады. Жұмыс беруші мекен-жайы сол жаққа, жұмысшы мекен-жайы оң жаққа жазылады. Мысалы,
«индекс 480100                                                  «индекс 480005
Алматы қаласы,                                                Алматы қаласы
Сәтбаев көшесі, 22                                 Тастақ ықшамауданы
Қаныш Сәтбаев атындагы                               №2 үй 89 пәтер
Қазақ улттық техникалык.,                              Бейсенова А.Ж. »

упиверситетінщ ректоры Нусіпов Е.Н.»